Tác giả: Wu Qiaoxi | 2025-11-20

Nhà chức trách Trung Quốc vừa phát lệnh truy nã đối với nghị sĩ Puma (Pao-yang) Shen thuộc Đảng Dân chủ Tiến bộ (DPP) và hai YouTuber Pa Chiung và "Mannam PYC" với cáo buộc ủng hộ "phong trào ly khai", quy kết họ là "những kẻ cứng đầu trong phong trào Đài Loan độc lập".

Ông Shen, 43 tuổi, một học giả pháp lý, một nghị sĩ thuộc Đảng DPP và là nhân vật chủ chốt trong nỗ lực phòng chống thông tin sai lệch của Đài Loan. Ông đã bị Trung Quốc áp lệnh trừng phạt vào năm 2024, đây cũng là năm ông giành được một ghế vào quốc hội.

Từng là phó giáo sư với học vị tiến sĩ luật tại Đại học California, Irvine, ông Shen cũng là đồng sáng lập Học viện Kuma, một nhóm phòng vệ dân sự tập trung vào nhận thức về an ninh quốc gia.

Bắc Kinh vẫn luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để kiểm soát hòn đảo này, trong khi đó, Đài Loan bác bỏ các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc và tuyên bố Bắc Kinh không có quyền tài phán đối với nền dân chủ tự trị này.

Đầu tháng 11 vừa qua, đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV đã cáo buộc ông Puma Shen cổ súy phong trào ly khai và tư tưởng chống Trung Quốc thông qua Học viện Kuma, gọi đây là "căn cứ độc lập của Đài Loan" và "trại huấn luyện bạo lực" với hậu thuẫn của DPP và các thế lực nước ngoài.

Giáo sư luật Cheng Lei của Đại học Nhân dân cho rằng Interpol có thể bắt giữ ông Shen trên toàn cầu và đưa ra cảnh báo: "Hãy dừng lại ngay, hoặc ông sẽ là người tiếp theo".

Về sau, Interpol giải thích với Cơ quan Thông tấn Trung ương Đài Loan (CNA) rằng tất cả các đơn xin áp dụng lệnh truy nã đỏ đều được xem xét một cách cẩn thận và không được sử dụng cho những mục đích xuất phát từ động cơ chính trị.

Động thái của Trung Quốc đã gây ra phản ứng mạnh ở Đài Loan. Văn phòng Tổng thống chỉ trích cuộc săn lùng toàn cầu này là "hành vi đàn áp xuyên quốc gia điển hình", trong khi Bộ trưởng Ngoại giao Đài Loan Lin Chia-lung gọi các lệnh truy nã này là "khủng bố đỏ".

Bất chấp sức ép, nghị sĩ Shen vẫn ra làm chứng tại phiên điều trần của Quốc hội Liên bang Đức về vấn đề thông tin sai lệch. Ông tuyên bố: "Là một người Đài Loan dũng cảm, tôi sẽ không bao giờ lùi bước vì sợ hãi".

Các hoạt động gây ảnh hưởng

Chiến dịch của Trung Quốc cũng nhắm đến hai YouTuber người Đài Loan. Ngày 13/11, Cục Công an Tuyền Châu ở Phúc Kiến đã phát lệnh truy nã Pa Chiung và "Mannam PYC", cáo buộc họ tội "kích động ly khai", xuyên tạc các chính sách ủng hộ Đài Loan của Trung Quốc và "phân biệt đối xử với những người vợ/chồng có nguồn gốc từ đại lục và đang sinh sống tại Đài Loan".

Thông báo này treo thưởng từ 50.000 đến 250.000 nhân dân tệ (7.000 đến 35.000 USD) cho thông tin có ích trong việc bắt giữ những người này.

Pa Chiung, tên thật là Wen Tzu-yu, và "Mannam PYC", tên thật là Chen Po-yuan, bắt đầu nổi tiếng vào năm 2024 với một video điều tra gồm hai phần, thông tin chi tiết về các chuyến đi miễn phí, những khoản thanh toán bằng tiền mặt và các lợi ích khác mà những người nổi tiếng trên các nền tảng trực tuyến ở Đài Loan được cho là đã nhận để truyền bá các thông điệp ủng hộ Trung Quốc. Loạt video này đã thu hút hàng triệu lượt xem và khiến công chúng lo ngại về các hoạt động gây ảnh hưởng của Bắc Kinh.

Thứ trưởng Hội đồng Các vấn đề Đại lục Liang Wen-chieh bác bỏ thông tin rằng thông báo treo thưởng nhắm vào các YouTuber này "chỉ để diễn", không có hiệu lực pháp lý ở Đài Loan.

Đây không phải là lần đầu tiên Trung Quốc sử dụng chiến thuật này. Tháng 6/2025, Cục Công an Quảng Châu đã công bố thông tin cá nhân của 20 thành viên thuộc Bộ Tư lệnh Thông tin, Truyền thông và Điện tử Đài Loan (ICEFCOM), cáo buộc họ liên quan đến các cuộc tấn công mạng và treo thưởng cho việc bắt giữ được những người này.

Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan Wellington Koo đã phủ nhận danh sách nói trên, cho rằng đây chỉ là sự chắp vá những dữ liệu trực tuyến cũ và cam kết sẽ có biện pháp bảo vệ mọi nhân viên có liên quan.

Phó giáo sư khoa học chính trị Dennis Lu-Chung Weng nói với BBC rằng chiến lược của Bắc Kinh đã tiến thêm một bước.

Những cuộc tuần tra bằng máy bay quân sự trước đây đã không còn hiệu quả, dẫn đến sự chuyển dịch sang "quyền tài phán cánh tay nối dài", ông nói. Ông Weng cũng thông tin thêm rằng chiến thuật này gây ra rủi ro cá nhân cho công dân Đài Loan, ảnh hưởng đến phát ngôn và hành vi của họ.