Nguồn: Focus | 2025-03-25

Theo một số quan chức Philippines, nước này đang tìm cách mở rộng liên minh "Squad" để có sự tham gia của Ấn Độ và Hàn Quốc như một phần trong nỗ lực tăng cường an ninh khu vực trong bối cảnh căng thẳng leo thang với Trung Quốc.

Philippines đang cố gắng tìm cách mở rộng liên minh không chính thức này, Đại tướng Romeo S. Brawner, Tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Philippines phát biểu như vậy tại một phiên thảo luận của diễn đàn an ninh Đối thoại Raisina, diễn ra tại New Delhi, ngày 19/3.

Squad được thành lập vào tháng 5 năm ngoái, bao gồm Hoa Kỳ, Úc, Nhật Bản và Philippines. Mặc dù không phải là liên minh chính thức, nhưng nhóm này đã tiến hành tuần tra trên biển và tập trận quân sự chung tại vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines ở Biển Đông.

Ông Brawner chia sẻ tại phiên thảo luận rằng Manila có "kẻ thù chung" với Ấn Độ.

Theo Reuters, ông tuyên bố "Tôi không e ngại khi nói rằng Trung Quốc là kẻ thù chung của chúng ta. Vì vậy, điều quan trọng là chúng ta phải hợp tác với nhau, có thể là trao đổi thông tin tình báo".

Trong chuyến thăm, ông Brawner đã hội ý với Tổng tham mưu trưởng Quân đội Ấn Độ, Đại Tướng Anil Chauhan để tìm hiểu về ý định tham gia vào liên minh này của Ấn Độ.

Cả hai nhà lãnh đạo đều tái khẳng định các cam kết tăng cường hợp tác, bao gồm đào tạo chung, nâng cao năng lực và hợp tác chiến lược ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Gia tăng đối đầu

Tướng Brawner kêu gọi mở rộng liên minh giữa lúc các cuộc đụng độ giữa tàu Philippines và Trung Quốc ngày càng gia tăng ở Biển Đông.

Manila đã nhiều lần lên án mạnh mạnh mẽ chiến thuật "vùng xám" của Trung Quốc. Chiến thuật này bao gồm việc xây dựng, quân sự hóa các đảo nhân tạo và sử dụng lực lượng dân quân biển để tuyên bố kiểm soát khu vực.

Trong phát biểu tại New Delhi, tướng Brawner đã nêu ra việc Trung Quốc xây dựng ba đảo nhân tạo được trang bị hệ thống phòng không và tên lửa, cảnh báo rằng "họ sẽ kiểm soát hoàn toàn Biển Đông", theo tờ Economic Times của Ấn Độ.

Cũng tại Đối thoại Raisina 2025, các nhà phân tích Úc cho rằng các cuộc tập trận của hải quân Trung Quốc gần bờ biển Úc hồi tháng 2 là lời nhắc nhở và là "tín hiệu đe dọa" đối với nước này, nhấn mạnh nhu cầu đoàn kết trong khu vực trước sự quyết liệt của Bắc Kinh, trang FirstPost.com đưa tin.

Người đứng đầu National Security College, thuộc Đại học Quốc gia Úc, ông Rory Medcalf khẳng định: "Chúng ta cần đảm bảo rằng các hoạt động quân sự trong tương lai của Trung Quốc trong khu vực của chúng ta không thể diễn ra theo những cách nhằm đe dọa chúng ta".

Ông cho rằng thách thức này đánh dấu sự bắt đầu của một "cuộc chơi rất lâu dài" đối với an ninh khu vực.

Các lực lượng Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương vẫn tiếp tục thách thức an ninh khu vực. Lực lượng cảnh sát biển và dân quân biển của Bắc Kinh thường xuyên quấy nhiễu các tàu Philippines, bao gồm các vụ việc liên quan đến vòi rồng và các động thái rất hung hăng trên biển.

Các cuộc tuần tra và tập trận chung của Squad đã có tác dụng đáng kể trong việc ngăn chặn những động thái này.

Việc mở rộng Squad phù hợp với xu hướng mở rộng các nhóm an ninh linh hoạt nhằm đối phó với ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực này.

Mối quan hệ giữa Seoul và Bắc Kinh

Cách tiếp cận này cũng phản ánh các nhóm hợp tác khác như Đối thoại Tứ giác An ninh (Quad), gồm Úc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hoa Kỳ cũng như quan hệ đối tác an ninh ba bên AUKUS giữa Úc, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ.

Trong khi Ấn Độ dường như ủng hộ ý tưởng này thì khả năng tham gia của Hàn Quốc vẫn chưa chắc chắn. Một số nhà phân tích từng lưu ý rằng mối quan hệ kinh tế quan trọng giữa Seoul và Bắc Kinh có thể khiến họ phải thận trọng.

Các tính toán chiến lược của Hàn Quốc thường đòi hỏi sự cân bằng giữa liên minh với Hoa Kỳ và mối quan hệ ổn định với Trung Quốc, theo tờ The Diplomat đưa tin hồi tháng 3.

Trung Quốc đang áp dụng chiến lược với Hàn Quốc tương tự cách nước này đã sử dụng ở Biển Đông. Ngày 26/2, Trung Quốc đã ngăn cản cuộc điều tra của Hàn Quốc về các cấu trúc di động bằng thép trong Khu vực Biện pháp Tạm thời (PMZ) có tranh chấp của biển Hoàng Hải. Động thái này dẫn đến cuộc đối đầu của lực lượng cảnh sát biển của cả 2 phía. Cuối cùng, Hàn Quốc đã rút lui mà không điều tra các cấu trúc này.

Khu vực Biện pháp Tạm thời là nơi chồng lấn giữa các vùng đặc quyền kinh tế của hai nước trên. Cả hai đều được quyền khai thác thủy sản ở khu vực này nhưng không được phép thực hiện các hoạt động khác. Việc thiết lập các cấu trúc như vậy của Trung Quốc khiến nhiều người lo ngại, các cấu trúc này của Trung Quốc có thể là một nỗ lực nhằm khẳng định chủ quyền trong khu vực.

Chiến thuật vùng xám của Trung Quốc là chậm rãi buộc quốc gia nằm trong tầm ngắm của nước này phải chấp nhận trạng thái bình thường mới trong khu vực.

"Vì vậy, chúng tôi đang cố gắng nâng cao nhận thức trên toàn thế giới về những gì đang diễn ra và chúng tôi hy vọng rằng, các quốc gia sẽ cùng nhau lên án những hành động này của Trung Quốc", ông Brawner nói với hãng tin Ấn Độ NewsX tại diễn đàn Đối thoại Raisina.

Với việc tìm cách có được sự tham gia của Ấn Độ và Hàn Quốc, Philippines hướng tới mục tiêu xây dựng một liên minh mạnh mẽ hơn, có khả năng củng cố sự ổn định và ngăn chặn những động thái gây hấn ở Biển Đông.

Việc hai quốc gia này có chính thức gia nhập Squad hay không vẫn còn là một câu hỏi, nhưng lập trường chủ động của Manila đối với kế hoạch này cho thấy quyết tâm của họ trong việc đảm bảo an ninh khu vực thông qua việc mở rộng các quan hệ đối tác.