Tác giả: Zarak Khan | 2025-10-28

Ấn Độ đang tích cực củng cố mạng lưới các quan hệ đối tác chiến lược tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, chủ yếu nhằm đối phó với điều mà các cường quốc khu vực mô tả là sự quyết đoán ngày càng tăng của Trung Quốc.

Hợp tác quân sự được đẩy mạnh — bao gồm các cuộc tập trận hải quân nâng cao, khuôn khổ chia sẻ tình báo và các thỏa thuận hậu cần — phản ánh quyết tâm chung của các quốc gia trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương trong việc ngăn chặn Bắc Kinh trở thành cường quốc biển thống trị, theo các nhà phân tích.

Sự liên kết đang phát triển này thể hiện rõ nhất trên hai hướng: quan hệ đối tác chiến lược của Ấn Độ với Úc và hợp tác hải quân đang nổi lên với Hàn Quốc.

Một mối quan hệ ưu tiên với Úc

Sự hợp tác giữa New Delhi và Canberra đã vượt ra ngoài khuôn khổ đối tác truyền thống, trở thành điều mà cả hai bên mô tả là “mối quan hệ chiến lược ưu tiên” trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Ngày 9/10, trong chuyến thăm Úc của Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh — chuyến thăm đầu tiên của một bộ trưởng quốc phòng Ấn Độ tới Úc kể từ năm 2013 — hai bên đã ký ba thỏa thuận then chốt: thiết lập khuôn khổ chia sẻ thông tin cho tình báo quân sự mật, hỗ trợ lẫn nhau trong tìm kiếm và cứu hộ tàu ngầm, và chính thức hóa các cuộc đối thoại tham mưu chung nhằm tạo thuận lợi cho phối hợp tác chiến.

Theo các nhà phân tích, chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

“Việc Trung Quốc mở rộng hiện diện hải quân, những cuộc đối đầu mới trong các vùng xám, và làn sóng các sáng kiến tiểu đa phương như Quad đang tái định hình cục diện khu vực”, bà Premesha Saha, học giả chính sách cao cấp tại Asia Society Australia, nhận định trong phân tích ngày 9/10.

Tuyên bố chung của hai bộ trưởng quốc phòng tái khẳng định “tầm quan trọng của việc tăng cường hợp tác với các đối tác trong khu vực nhằm duy trì một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do, rộng mở, hòa bình, ổn định và thịnh vượng”.

Hai bộ trưởng nhấn mạnh “sự ủng hộ mạnh mẽ đối với quyền tự do hàng hải và hàng không, thương mại không bị cản trở trong khu vực, cùng các hoạt động hợp pháp khác trên biển phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS)”.

Trung Quốc đã bác bỏ phán quyết của tòa trọng tài năm 2016 phủ nhận yêu sách của nước này đối với hơn 80% diện tích Biển Đông.

Các quan hệ đối tác chống Trung Quốc

Ấn Độ cùng các quốc gia khác đã hình thành nhiều quan hệ đối tác nhằm đối phó với việc Trung Quốc làm suy yếu các chuẩn mực về tự do hàng hải và xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của các nước láng giềng.

Ví dụ, Ấn Độ và Úc đều là thành viên của Nhóm Đối thoại An ninh Bốn bên (Quad), cùng với Hoa Kỳ và Nhật Bản, một cơ chế cân bằng sức mạnh đối với Trung Quốc trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Năm 2025, Ấn Độ lần đầu tiên tham gia cuộc tập trận Talisman Sabre, được tổ chức hai năm một lần do Úc và Hoa Kỳ dẫn đầu, quy tụ hơn 40.000 binh sĩ từ 19 quốc gia tham gia và hai quốc gia quan sát viên. Cuộc tập trận diễn ra tại Úc và Papua New Guinea trong mùa hè vừa qua.

Ấn Độ cũng tham gia cuộc tập trận hải quân Malabar năm nay như thường lệ, với tư cách nước chủ nhà. Cả bốn thành viên Quad đều góp mặt.

Thắt chặt quan hệ với Hàn Quốc

Ngay trong láng giềng của Trung Quốc, Ấn Độ đang tích cực lôi kéo Hàn Quốc.

Hợp tác hải quân gia tăng giữa hai nước cho thấy thêm một nỗ lực nhằm kiềm chế tham vọng của Trung Quốc.

Ngày 13/10, Ấn Độ và Hàn Quốc đã tổ chức cuộc tập trận hải quân song phương đầu tiên ngoài khơi thành phố Busan, Hàn Quốc.

Các tàu tham gia bao gồm khinh hạm tàng hình INS Sahyadri do Ấn Độ tự đóng.

“Việc INS Sahyadri được triển khai tác chiến liên tục tại Biển Đông và khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương nhấn mạnh vị thế của Ấn Độ như một chủ thể hàng hải có trách nhiệm và là Đối tác An ninh Ưu tiên”, Đại sứ quán Ấn Độ tại Seoul tuyên bố hôm 15/10.

Đại sứ quán cũng lưu ý đến “tầm quan trọng ngày càng tăng của khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương trong bức tranh địa chính trị toàn cầu”.

Lỗi của chính Trung Quốc

Theo các nhà phân tích, Trung Quốc phải chịu trách nhiệm cho những bước đi ngoại giao và chiến lược gần đây của Ấn Độ.

Bằng việc gia tăng căng thẳng dọc biên giới Trung – Ấn, Bắc Kinh đã “tạo ra động lực quan trọng nhất cho sự gắn kết chiến lược” giữa Ấn Độ và Úc, bà Shanthie Mariet D’Souza, nghiên cứu viên cao cấp tại Đại học Massachusetts Amherst, nhận định trong một phân tích gần đây.

Ấn Độ và Trung Quốc có đường biên giới tranh chấp dài hơn 3.400 km.

Bà D’Souza nhắc lại lịch sử hăng máu giữa New Delhi và Bắc Kinh, bao gồm “cuộc đối đầu năm 2017 giữa binh sĩ hai nước tại cao nguyên Doklam ở Bhutan, và các cuộc đụng độ tháng 5/2020” dọc Đường Kiểm soát Thực tế (LAC) ở dãy Himalaya. Trong cuộc giao tranh tháng 5/2020, 20 binh sĩ Ấn Độ và 5 binh sĩ Trung Quốc đã thiệt mạng.

Bên cạnh việc mở rộng quan hệ với các đồng minh tiềm năng, Ấn Độ cũng đã nâng cấp chương trình tên lửa và cải thiện hạ tầng biên giới.

Gần đây, việc phóng thử thành công tên lửa Agni-Prime (Agni-P) có tầm bắn 2.000 km từ bệ phóng đường sắt đánh dấu một bước tiến quan trọng theo hướng này.