Theo AFP và Focus | 2025-04-09

BẮC KINH – Các chuyên gia quốc phòng cảnh báo, những sà lan khổng lồ vừa được phát hiện ngoài khơi phía nam Trung Quốc có thể được sử dụng để đưa khí tài hạng nặng và hàng ngàn binh sĩ vào một cuộc tấn công tiềm năng nhằm vào Đài Loan.

Một bản ghi nhớ từ Trường Chiến tranh Hải quân Hoa Kỳ tiết lộ rằng Bắc Kinh đang sở hữu một vũ khí tiềm năng khác — những sà lan có thể kết nối với nhau bằng cầu nối kéo dài, tạo thành một cầu tàu nổi dài 820 mét, kéo dài từ vùng biển sâu đến đất liền.

Với chân trụ có thể cắm xuống đáy biển, Trường Cao đẳng Chiến tranh Hải quân cho biết các sà lan này có thể tạo thành một bệ đổ bộ giúp “hàng trăm phương tiện” và quân nhân đổ bộ mỗi giờ lên Đài Loan - hòn đảo mà Trung Quốc tuyên bố là lãnh thổ của mình. Các tàu thuyền đậu song song với sà lan có thể trực tiếp dỡ hàng và phương tiện xuống cầu tàu để tiến vào bờ.

“Những sà lan này rõ ràng được thiết kế nhằm phục vụ một cuộc đổ bộ vào Đài Loan,” ông Tống Văn Địch, chuyên gia tại Trung tâm Trung Quốc Toàn cầu thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, chia sẻ với AFP.

Trong các mô phỏng chiến tranh liên quan đến kịch bản Trung Quốc tấn công Đài Loan, giới phân tích lâu nay vẫn cho rằng Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) sẽ buộc phải phụ thuộc vào các phương tiện đổ bộ nhỏ.

Hiện chỉ có một số ít bãi biển trên đảo Đài Loan đủ điều kiện cho hoạt động đổ bộ quy mô lớn — yếu tố được xem là lợi thế chiến lược then chốt của Đài Bắc trong công tác phòng thủ.

“Những sà lan này có thể giúp lực lượng Trung Quốc tiếp cận được cả những địa hình phức tạp, hiểm trở hơn dọc theo bờ biển Đài Loan,” ông Tống phân tích.

Điều này, theo ông, sẽ “tăng khả năng lựa chọn điểm đổ bộ cho quân đội Trung Quốc và khiến hệ thống phòng thủ của Đài Loan phải trải rộng, mỏng hơn.”

Mặc dù bờ biển phía tây Đài Loan là khu vực gần Trung Quốc nhất, nơi đây lại được phòng thủ dày đặc và có ít bãi biển dễ tiếp cận. Các sà lan có thể giúp Trung Quốc tấn công vào những khu vực ít được bảo vệ hơn nhưng có địa hình khó khăn.

Hình ảnh vệ tinh từ Planet Labs PBC mà AFP thu thập được cho thấy hệ thống này đã được triển khai ở vùng biển ngoài khơi thành phố Trạm Giang, tỉnh Quảng Đông vào cuối tháng Ba.

Trong một chương trình trên truyền hình nhà nước ngày 19 tháng 3, nhà bình luận quân sự Ngụy Đông Từ ca ngợi khả năng vận chuyển lượng lớn khí tài hạng nặng của hệ thống này mà “binh sĩ vẫn giữ được đôi chân khô ráo.”

"Một khi lực lượng hải quân và không quân kiểm soát hiệu quả không phận và hải phận, thì [hệ thống] sà lan này sẽ xuất hiện" - ông nói và khẳng định: "Điều đó cho thấy cuộc đổ bộ đã là một thắng lợi lớn".

Theo Trường Chiến tranh Hải quân Hoa Kỳ, hiện còn ba sà lan khác — được giới phân tích đặt tên là Shuiqiao (tiếng Trung nghĩa là “cầu nước”) — đang được đóng tại miền nam Trung Quốc.

Tờ New York Times ngày 1 tháng 4 dẫn lời nhà phân tích ảnh vệ tinh Jason Wang cho biết những sà lan này tại một xưởng đóng tàu ở Quảng Châu đã hạ thủy và bắt đầu các cuộc thử nghiệm ban đầu.

‘Bằng mọi cách có thể’

Giáo sư Andrew Erickson thuộc Viện Nghiên cứu Hàng hải Trung Quốc tại Trường Chiến tranh Hải quân Hoa Kỳ nhận định: “Những sà lan này thể hiện rõ quyết tâm của Trung Quốc dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình trong việc sáp nhập Đài Loan bằng mọi cách có thể.”

"Trung Quốc... sẽ không lãng phí nguồn lực vào một hệ thống chuyên biệt và chuyên dụng như vậy nếu mục tiêu không phải là chiếm lấy Đài Loan bằng việc đe dọa hoặc sử dụng vũ lực”.

Ông Erickson cho biết, Trung Quốc có thể tận dụng lợi thế ngành đóng tàu hàng đầu thế giới để nhanh chóng chế tạo thêm nhiều sà lan với chi phí hợp lý.

Trong những năm gần đây, Bắc Kinh liên tục gia tăng áp lực quân sự lên Đài Loan, tiến hành nhiều cuộc tập trận quy mô lớn quanh hòn đảo — thường được coi là mô phỏng cho phong tỏa và chiếm đóng.

Giới chức Hoa Kỳ cho hay, Chủ tịch Tập đã chỉ thị quân đội sẵn sàng cho một cuộc xâm lược Đài Loan trước năm 2027.

Trong hai ngày 1–2 tháng 4, Bắc Kinh phát động các cuộc tập trận được gọi là “trừng phạt” quanh Đài Loan, điều động máy bay chiến đấu và tàu chiến như một màn diễn tập cho phong tỏa và tấn công hòn đảo tự trị.

Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết họ đã phát hiện được 21 tàu chiến, 71 máy bay và 4 tàu tuần duyên của Trung Quốc xung quanh hòn đảo. Tàu sân bay Sơn Đông của Trung Quốc cũng tham gia cuộc diễn tập này.

Các cuộc tập trận này, diễn ra chưa đầy một tháng sau khi Tổng thống Đài Loan Lai Thanh Đức gọi Trung Quốc là “thế lực thù địch nước ngoài,” đã mô phỏng việc tấn công vào các “địa điểm năng lượng trọng yếu” và các cảng, theo tuyên bố của quân đội Trung Quốc.

‘Khó che giấu, khó phòng thủ’

Tuy nhiên, bất chấp sự phô trương từ phía Bắc Kinh, việc đánh bại lực lượng phòng thủ được chuẩn bị kỹ lưỡng của Đài Loan và kiểm soát hoàn toàn hòn đảo vẫn là thách thức lớn đối với quân đội Trung Quốc, dù đang trong quá trình hiện đại hóa nhanh chóng.

Và những chiếc sà lan nói trên vẫn không phải là thuốc chữa bách bệnh hay giải pháp toàn năng cho những khó khăn hậu cần vốn có trong bất kỳ chiến dịch xâm lược nào.

Các sà lan này "dường như dễ bị tấn công từ đất liền, trên không và trên biển" - Đại học Chiến tranh Hải quân Hoa Kỳ nhận định.

“Có nhiều lý do khiến loại năng lực này không được đánh giá cao như một giải pháp khả thi” – bà Rorry Daniels, Giám đốc điều hành Viện Chính sách Xã hội Châu Á nhận định.

“Chúng....rất khó che giấu, khó phòng vệ và di chuyển chậm”.

“Việc vận hành hiệu quả hệ thống này đòi hỏi phải giành được ưu thế tuyệt đối trên không — điều mà hiện tại chưa có gì đảm bảo Bắc Kinh sẽ đạt được tại eo biển Đài Loan.”

Những sà lan này "không thể tồn tại nếu hoạt động một cách đơn lẻ," giáo sư Erickson của Đại học Chiến tranh Hải quân Hoa Kỳ cho biết.

Dù vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm triển khai, sự xuất hiện của các sà lan có thể được xem là một thông điệp chính trị gửi tới Đài Bắc.

Bắc Kinh đang phát đi tín hiệu rằng: "Chúng tôi đang từng bước giải quyết các thách thức trong một chiến dịch xâm lược toàn diện Đài Loan," bà Daniels cảnh báo.

“Và các ngài nên lo lắng về điều đó”.