Nguồn: AFP và Focus | 2025-04-17

ĐÀI BẮC – Trong một diễn biến pháp lý đáng chú ý, các công tố viên Đài Loan lần đầu tiên đã cáo buộc một thuyền trưởng Trung Quốc tội cố tình phá hoại tuyến cáp viễn thông dưới biển nối Đài Loan với quần đảo Bành Hồ xa xôi.

Cáo trạng được Văn phòng Công tố quận Đài Nam công bố ngày 11/4, nhấn mạnh căng thẳng leo thang tại Eo biển Đài Loan và nêu bật việc Bắc Kinh ngày càng sử dụng các chiến thuật "vùng xám" – những hoạt động nằm giữa hòa bình và chiến tranh.

Vị thuyền trưởng, được xác định có họ là Vương, bị cáo buộc tội phá hủy các thiết bị liên quan đến cáp ngầm, vi phạm Luật Quản lý Viễn thông của Đài Loan.

Lần đầu truy tố

Tàu của ông Vương, mang tên Hong Tai 58,là tàu chở hàng đăng ký tại Togo, với kinh phí vận hành của Trung Quôc và toàn bộ thủy thủ đoàn là người Trung Quốc. Tàu này đã bị giữ tại Đài Loan từ cuối tháng 2 sau sự cố khiến thông tin liên lạc giữa Đài Loan và Bành Hồ bị gián đoạn. Nếu bị kết tội, ông Vương có thể phải đối mặt với mức án lên tới 7 năm tù.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc không bình luận về vụ việc về ông Vương, nhưng khẳng định Đài Loan là "một phần không thể tách rời của lãnh thổ Trung Quốc", AFP đưa tin.

Theo các công tố viên, ông Vương bị cho là đã ra lệnh cho thủy thủ đoàn thả móc neo xuống đáy biển tại một khu vực cấm thả neo, được đánh dấu rõ ràng trên bản đồ điện tử của con tàu.

Sau đó, ông điều khiển tàu theo đường hình sin nhằm cố ý làm hỏng tuyến cáp dưới biển.

Các công tố viên cho biết, thuyền trưởng Vương đã có “thái độ tồi tệ”, phủ nhận trách nhiệm và từ chối tiết lộ chủ sở hữu thực sự của con tàu. Bảy thủy thủ còn lại sẽ không bị truy tố nhưng đang chờ trục xuất.

Đây là vụ truy tố đầu tiên được biết đến của Đài Loan đối với một thuyền trưởng Trung Quốc liên quan đến việc cắt phá cáp và diễn ra trong bối cảnh ngày càng nhiều vụ hư hại đối với các tuyến cáp dưới biển nội địa và quốc tế của Đài Loan.

Theo một báo cáo của Viện Kiểm sát Đài Loan (Control Yuan), trong những năm gần đây, các tuyến cáp Đài Loan-Mã Tổ trung bình gặp sự cố 5,1 lần mỗi năm – cao hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu là 0,1 đến 0,2 sự cố mỗi tuyến mỗi năm.

Lo ngại gia tăng tại Washington

Cảnh sát biển Đài Loan đang theo dõi 52 tàu "đáng ngờ" do Trung Quốc sở hữu nhưng treo cờ tiện lợi của các quốc gia như Togo, Cameroon và Tanzania. Trong số này, 15 tàu được đánh giá là “mối đe dọa”.

Những tàu như Hong Tai 58 thường hoạt động kéo dài trong lãnh hải Đài Loan, khiến việc kiểm soát hoặc ngăn chặn trở nên phức tạp, theo giới chức.

Sự việc liên quan đến tàu Hong Tai 58 xảy ra trùng với lúc Washington ngày càng lo ngại về các hoạt động quân sự và hỗn hợp ngày càng hung hăng của Trung Quốc gần Đài Loan.

“PLA [Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc] đã gia tăng 300% áp lực quân sự đối với Đài Loan trong năm 2024”, Đô đốc Samuel Paparo, Tư lệnh Bộ chỉ huy Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Mỹ, phát biểu công khai trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ hôm 10/4.

“Các hành động ngày càng hung hăng của Trung Quốc gần Đài Loan không phải là tập trận; mà là những đợt tập dượt,” ông nói với ủy ban này.

Theo ông, một cuộc chiến liên quan đến Đài Loan có thể đặt ra “vấn đề về phổ biến vũ khí hạt nhân giữa các quốc gia có vũ khí hạt nhân… và về thời gian cảnh báo tối thiểu trước khi các quốc gia đó sử dụng vũ khí hạt nhân”.

Về hậu quả kinh tế, chiến tranh sẽ làm mất 25% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của châu Á, khiến GDP Mỹ giảm 10–12% và “có khả năng gây ra 500.000 ca tử vong do tuyệt vọng” ở Mỹ. Ông không nêu rõ khung thời gian cho con số tử vong khủng này.

Khi được Thượng nghị sĩ Jacky Rosen hỏi về “những nỗ lực phá hoại cáp internet thường xuyên”, ông Paparo đã đề cập đến các hành vi vùng xám của Trung Quốc.

Ông đưa ra hai khả năng đối phó: Thứ nhất, thu thập đủ thông tin tình báo từ trước để “có mặt tại những địa điểm mà chúng có thể đang cắt cáp, nhằm ngăn chặn hành vi đó”. Thứ hai, Mỹ có thể giúp xây dựng “các mạng lưới dự phòng khác” ít dễ bị phá hoại hơn, thông qua “mạng vệ tinh ở quỹ đạo thấp và trung quanh trái đất”.

Cáp biển trở thành điểm nóng

Cáp ngầm dưới biển ngày càng trở thành một điểm nóng trong chiến lược ép buộc của Trung Quốc đối với Đài Loan. Đài Loan hiện có 14 tuyến cáp quốc tế và 10 tuyến nội địa, truyền tải mọi thứ như dữ liệu internet, các cuộc gọi điện thoại và giao dịch tài chính đa quốc gia.

Việc truy tố ông Vương là bước đi mang tính pháp lý và biểu tượng của Đài Bắc, tìm cách buộc các đối tượng có liên quan đến Bắc Kinh phải chịu trách nhiệm về các hành vi vùng xám – vốn chưa tới ngưỡng chiến tranh nhưng vẫn gây rối loạn và thiệt hại.

Trong một diễn biến liên quan, một công ty khởi nghiệp vệ tinh của Mỹ sắp ra mắt vệ tinh viễn thông MicroGEO đầu tiên dành riêng cho Đài Loan. Vệ tinh này sẽ khó bị phá hoại hơn so với các tuyến cáp dưới biển.

Sáng kiến này nhằm tăng cường khả năng chống chịu của nền dân chủ tự trị này trước các nỗ lực tiềm tàng của Trung Quốc nhằm gây tê liệt thông tin trong trường hợp xảy ra một cuộc xâm lược, theo Bloomberg.