Ayon sa AFP at Focus | 2025-04-17

TAIPEI -- Sa isang mahalagang legal na kaganapan, unang beses kinasuhan ng mga tagausig ng Taiwan ang isang kapitan ng barkong Tsino dahil sa sinadyang pagsira sa mga kable ng telekomunikasyon sa ilalim ng dagat na nag-uugnay sa Taiwan at sa mga isla ng Penghu.

Ang pagsampa ng kaso, na inihayag ng Tainan District Prosecutor's Office noong ika-11 ng Abril, ay nagpapakita ng tumitinding tensyon sa Taiwan Strait at nagbibigay-diin sa lumalaking paggamit ng tinatawag na gray-zone tactics -- mga pagkilos na nagaganap sa pagitan ng kapayapaan at digmaan -- mula sa Beijing.

Ang kapitan, na kinilala sa apelyidong Wang, ay sinampahan ng kaso dahil sa pagsira ng mga pasilidad na may kaugnayan sa mga kable sa ilalim-dagat, na labag sa Telecommunications Management Act ng Taiwan.

Kauna-unahang kaso ng pag-uusig

Ang barko ni Wang, ang Hong Tai 58 , ay isang freighter na rehistrado sa Togo, na pinondohan ng mga Tsino at may buong crew na pawang mga Tsino. Nakakulong ito sa Taiwan mula pa noong huling bahagi ng Pebrero, matapos ang insidenteng nagdulot ng pagkaantala sa komunikasyon sa pagitan ng Taiwan at Penghu. Kung mapatunayang nagkasala, nahaharap si Wang sa hanggang pitong taong pagkakakulong.

Tumangging magkomento ang Foreign Ministry ng China sa kaso ni Wang, ngunit iginiit nito na ang Taiwan ay "isang di-mapaghihiwalay na bahagi ng teritoryo ng China," ayon sa ulat ng AFP.

Ayon sa mga tagausig, inutusan umano ni Wang ang kanyang crew na ibaba ang claw ng angkla sa ilalim ng dagat sa isang ipinagbabawal na lugar ng pag-angkla na malinaw na nakasaad sa electronic charts ng barko.

Pagkatapos nito, minaniobra niya ang barko sa zigzag na galaw upang sadyang masira ang mga kable sa ilalim ng dagat.

Ayon sa mga tagausig, nagpakita si Wang ng "masamang asal," itinanggi ang responsibilidad, at tumangging tukuyin ang tunay na may-ari ng barko. Hindi naman kakasuhan ang pitong iba pang miyembro ng crew ngunit sila ay naghihintay ng deportasyon.

Ito ang kauna-unahang naitalang pag-uusig ng Taiwan sa isang kapitan ng barkong Tsino kaugnay ng insidente ng pagputol ng kable, at nangyari ito sa gitna ng kapansin-pansing pagtaas ng mga insidente ng pagkasira sa mga domestic at internasyonal na mga kable sa ilalim ng dagat ng Taiwan.

Sa mga nakalipas na taon, nakaranas ang mga kable sa pagitan ng Taiwan-Matsu ng karaniwang 5.1 na insidente ng pagkasira bawat taon, na malayong mas mataas sa pandaigdigang average na 0.1 hanggang 0.2 insidente bawat kable kada taon, ayon sa ulat ng Control Yuan ng Taiwan.

Lumalalang pangamba sa Washington

Binabantayan ng coast guard ng Taiwan ang 52 "kahina-hinalang" barko na pag-aari ng China na gumagamit ng mga bandila ng kaginhawaan mula sa mga bansang tulad ng Togo, Cameroon, at Tanzania. Sa mga ito, 15 ang itinuturing na "banta."

Ang mga barko tulad ng Hong Tai 58 ay nag-ooperate sa mga teritoryal na katubigan ng Taiwan sa matagal na panahon, na nagpapahirap sa mga pagsisikap na ayusin o pigilan ang kanilang mga aktibidad, ayon sa mga awtoridad.

Ang insidente kaugnay ng Hong Tai 58 ay kasabay ng tumataas na pangamba sa Washington hinggil sa lalong agresibong mga operasyong militar at hybrid ng China malapit sa Taiwan.

"Pinasidhi ng PLA [People's Liberation Army] ang panggigipit militar laban sa Taiwan ng 300% noong 2024," ayon kay Adm. Samuel Paparo, kumandante ng US Indo-Pacific Command, sa harap ng Senate Armed Services Committee ng US noong ika-10 ng Abril, batay sa kanyang inilathalang pahayag.

"Ang lalong agresibong mga pagkilos ng China malapit sa Taiwan ay hindi basta pagsasanay; ito'y mga pag-eensayo," sabi niya sa komite.

Dagdag pa niya, ang isang digmaan ukol sa Taiwan ay magbubukas ng "usapin hinggil sa paglaganap ng mga sandatang nukleyar ... at ang paglulunsad ng mga ito nang walang sapat na babala mula sa mga bansang may armas nukleyar.

Pagdating naman sa epekto sa ekonomiya, tinatayang mawawala sa Asia ang 25% ng gross domestic product (GDP) sakaling magkaroon ng digmaan, habang aabot sa10-12% ng GDP ng United States, at pagliit ng ekonomiya sa Asia, kasama ang 10-12% pagbaba sa GDP ng US at "posibleng 500,000 labis na pagkamatay dahil sa kawalan ng pag-asa" sa United States. Hindi tinukoy ang takdang panahon kung kailan mangyayari ang nasabing pagkamatay.

Tinalakay ni Paparo ang mga maling gawain ng Tsina sa ilalim ng gray-zone nang sagutin niya ang tanong ni Senador Jacky Rosen tungkol sa "madalas na tangkang pagsabotahe sa mga kable ng internet."

Nabanggit ni Paparo ang dalawang posibleng tugon: una, ang pagkuha ng sapat na impormasyon nang maaga "upang maging naroon sa mga lokasyon kung saan sila posibleng puputol ng mga kable upang mapigilan ang ganitong aktibidad." Pangalawa, makakatulong ang United States na bumuo ng "mga alternatibong networks" na hindi madaling sirain, sa pamamagitan ng "pagpapalawak sa low Earth orbit [at] middle Earth orbit."

Mga kable, naging sentro ng tensyon

Lalong nagiging sentro ng tensyon ang mga kable sa ilalim ng dagat sa patuloy na panggigipit ng China sa Taiwan. Sa kasalukuyan, may 14 na internasyonal at 10 lokal na kable sa ilalim ng dagat ang Taiwan, na daluyan ng lahat mula sa trapiko ng internet at mga tawag sa telepono hanggang sa mga multinasyunal na transaksyon sa pananalapi.

Ang pag-uusig kay Wang ay nagsisilbing legal at simbolikong hakbang para sa Taipei, na layong papanagutin ang mga indibiduwal na konektado sa Beijing para sa mga gray-zone na aktibidad na bagama’t hindi umaabot sa antas ng digmaan, ay labis pa ring nakakaabala at nakakapinsala.

Sa kaugnay na balita, nakatakdang maglunsad ang isang US satellite startup ng kauna-unahang MicroGEO communication satellite na itatalaga para sa Taiwan. Mas mahirap umano itong sirain kumpara sa mga kable sa ilalim ng dagat.

Layunin ng inisyatibong ito na patatagin ang kakayahan ng demokratikong pamahalaan na magtaguyod ng sarili laban sa mga posibleng pagtatangka ng China na magpatupad ng blackout ng impormasyon sakaling magkaroon ng pagsalakay, ayon sa Bloomberg.