Tác giả: Wu Ciaoxi | 2025-04-18

Việc Trung Quốc gia tăng đe dọa quân sự và chiến tranh nhận đã tạo ra các cảm nhận khác nhau về chiến tranh ở Đài Loan khi người dân liên tục cân nhắc các lựa chọn của mình, trong khi phải điều chỉnh giữa những cảm xúc như lo âu, quyết tâm và nhữg lời kêu gọi thống nhất trong hòa bình.

Mới đây, cựu bộ trưởng văn hóa Đài Loan, tác giả Long Ứng Đài, đã viết một bài xã luận trên tờ The New York Times, với lời cảnh báo “Thời gian còn rất ít đối với Đài Loan”. Bà lập luận về việc hòa giải với Trung Quốc và lên tiếng cảnh báo về “cảm giác an toàn giả tạo” của Đài Loan khi “hoàn toàn dựa dẫm vào Hoa Kỳ".

Bà Long trích dẫn một cuộc khảo sát không chính thức với sinh viên đại học Đài Loan, tham chiếu cuộc chiến tại Ukraine, trong đó “Phần lớn [người được hỏi] đã chọn phương án đầu hàng”. Do đó, bà kêu gọi Tổng thống Lai Thanh Đức tránh việc “gán nhãn khiêu khích Trung Quốc là kẻ thù”.

Phát biểu của bà Long, bị nhiều người xem là “một hình thức đầu hàng được bọc đường”, đã vấp phải chỉ trích dữ dội. Nhà khoa học chính trị Trần Phương Dư đã phản đối bà trên Facebook, yêu cầu bà: “nêu tên một quốc gia đã hòa giải thành công với một chế độ độc tài mà vẫn duy trì được hòa bình” và chất vấn vì sao bà không trực tiếp kêu gọi đầu hàng.

Luật sư Lâm Chí Quân cũng đã viết trên Facebook, chỉ ra rằng hòa giải đã không mang lại dân chủ cho Hồng Kông. Sử dụng hình ảnh ẩn dụ về ngựa vằn và sư tử, ông bác bỏ khả năng hòa giải với một chế độ độc tài và coi đó là sự mất cân bằng quyền lực chết người. “Ngựa vằn nằm dưới mặt đất, sư tử thì gặm nhấm nó -- đó chính là hình hài của cái gọi là ‘hòa giải”, ông Lâm nhận định.

Trong một bài báo đăng ngày 9/4 trên The Diplomat, hai học giả Ngô Văn Trinh và Phan Tâm Tâm đã phản bác quan điểm của bà Long, nhấn mạnh rằng nhiều khảo sát đáng tin cậy cho thấy hơn một nửa giới trẻ Đài Loan trong độ tuổi từ 18 đến 30 sẵn sàng chiến đấu vì Đài Loan. Một cuộc thăm dò vào tháng 3 cũng cho thấy 63,7% người dân Đài Loan tuyên bố sẽ kháng cự cuộc xâm lược “bằng mọi giá”.

“Trung Quốc chắc chắn muốn xâm lược Đài Loan. Tôi tin rằng sớm muộn gì họ cũng sẽ tấn công -- vậy thì chúng tôi sẽ chiến. Ai sợ gì ai chứ?” “Tiểu Quốc”, một người bản địa Đài Loan có cha từng chạy trốn khỏi Trung Quốc sau chiến thắng của phía Cộng sản, chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với Focus. Anh yêu cầu được sử dụng bí danh.

Anh Quốc từng đã trải nghiệm cuộc sống tại Trung Quốc khi trưởng thành, làm việc tại đó suốt một thập kỷ.

Anh bày tỏ lo ngại về một “đội quân thứ năm” của những người dễ bị Trung Quốc gây ảnh hưởng và “tẩy não”.

Trên nền tảng mạng xã hội Threads, một người dùng trẻ gần đây đã chỉ trích Đảng Dân chủ Tiến bộ (DPP) cầm quyền và cho rằng dưới sự cai trị của Trung Quốc, "ngoài việc tự do ngôn luận bị hạn chế, mọi thứ sẽ tốt hơn". Bài đăng này nhanh chóng thu hút 150.000 bình luận.

Mặc dù hầu hết các bình luận đều mang tính châm biếm hoặc phản đối mạnh mẽ, nhưng bài đăng vẫn phản ánh cách mà những quan điểm ủng hộ thống nhất vẫn được hưởng ứng bởi một số nhóm người nhất định trong xã hội.

Một người dùng đã so sánh việc phủ nhận mối đe dọa từ Trung Quốc với việc phủ nhận sự tồn tại của nhân vật phản diện Voldemort trong Harry Potter bằng cách không bao giờ nhắc đến tên hắn.

Mối quan tâm lớn nhất của người dùng đó là liệu con cái của anh ta có thể được lớn lên và già đi trong tự do hay không.

Mối đe dọa leo thang từ Bắc Kinh

Gần đây, Trung Quốc đã tăng cường các hành động đe dọa bằng lời nói và quân sự đối với Đài Loan, thể hiện rõ qua việc trưng bày tại sân bay Bắc Kinh những tấm áp phích đỏ nổi bật ghi dòng chữ "Thống nhất" và "Thống nhất quốc gia đang cận kề".

Những quảng cáo do Nhân Dân Nhật Báo tài trợ, đang lan truyền nhanh chóng trên mạng, đã làm gia tăng lo ngại về áp lực chiến lược và tâm lý từ Bắc Kinh. Nhiều người Đài Loan lo sợ rằng một cuộc khủng hoảng kinh tế trong nước ngày càng trầm trọng có thể khiến Trung Quốc phát động một cuộc tấn công quân sự nhằm vào hòn đảo này.

“Tôi không sợ chiến tranh -- điều tôi sợ hơn là sự xâm nhập áp đảo của Trung Quốc”, chuyên gia tư vấn tâm lý Joan tại Đài Bắc chia sẻ với Focus, cho thấy một khía cạnh khác của mối đe dọa.

Bà Joan, người từ chối cung cấp đầy đủ họ tên, ủng hộ một chính sách phòng thủ mạnh mẽ, nhấn mạnh việc “đáp trả một cách công khai và đàng hoàng", đồng thời chỉ ra các chiến dịch nhằm bãi nhiệm những nhà lập pháp Đài Loan thân Trung Quốc như một chiến thuật thiết yếu.

Bà Joan nhấn mạnh sự khác biệt về giá trị cơ bản giữa Đài Loan và Trung Quốc. “Người dân Trung Quốc ghen tị với tự do của chúng tôi. Chính sự tồn tại của chúng tôi đã là sự khiêu khích lớn nhất đối với Trung Quốc”, bà nói.