Tác giả: Jia Feimao | 2025-08-27

Những tuần gần đây, Bắc Kinh đã cấm đường để tập dượt vào ban đêm, cấm drone và triển khai an ninh nghiêm ngặt trên khắp khu vực trung tâm thành phố khi thủ đô chuẩn bị cho một trong những cuộc duyệt binh quân sự được cho là lớn nhất trong nhiều năm qua.

Sự kiện ngày 3/9, kỷ niệm 80 năm chiến thắng Nhật Bản và kết thúc Chiến tranh Thế giới Thứ hai, dự kiến sẽ phô diễn các loại vũ khí mới do Trung Quốc phát triển và phản ánh quy mô của công cuộc hiện đại hóa Quân Giải phóng Nhân dân (PLA).

Theo Reuters, Chủ tịch Tập Cận Bình dự kiến sẽ duyệt hàng chục nghìn binh sĩ tập hợp tại Quảng trường Thiên An Môn, với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi nằm trong số các lãnh đạo nước ngoài được cho là sẽ tham dự.

Cuộc duyệt binh được dàn dựng công phu và mang biểu tượng chính trị, nhằm phô trương sức mạnh quân sự và các mối quan hệ quốc tế của Trung Quốc.

Phần lớn các nhà lãnh đạo Phương Tây được cho là sẽ vắng mặt, biến sự kiện này thành màn thể hiện tình đoàn kết giữa Trung Quốc, Nga và một bộ phận các nước Nam địa cầu trong bối cảnh quan hệ với Phương Tây ngày càng xấu đi và môi trường an ninh ở châu Á ngày càng bất ổn.

Thiết giáp, máy bay và tên lửa mới

Trong một cuộc họp báo ngày 20/8, Thiếu tướng Wu Zeke của Trung Quốc cho biết một tỷ lệ lớn vũ khí ra mắt lần này là các mẫu mới.

Tướng Wu nhấn mạnh cuộc duyệt binh sẽ giới thiệu xe tăng thế hệ thứ 4, máy bay và máy bay chiến đấu trên hạm, cũng như các năng lực mới như hệ thống tác chiến không người lái trên bộ, trên biển và trên không; vũ khí năng lượng định hướng và hệ thống gây nhiễu điện tử.

Các vũ khí chiến lược, bao gồm tên lửa siêu vượt âm, tên lửa phòng không và tên lửa tầm xa, cũng sẽ được công bố nhằm nhấn mạnh sức răn đe.

Những hình ảnh về một số loại vũ khí mới đã lan truyền trực tuyến. Một mẫu xe tăng hạng trung thế hệ mới, được trang bị radar 360 độ, hệ thống chống tên lửa và chống drone đã được thấy trên đường phố Bắc Kinh trong các buổi tập dượt duyệt binh.

Ban biên tập của Cơ sở Dữ liệu Lực lượng Đặc nhiệm và Vũ khí Quân sự Thế giới, một trang hâm mộ bằng tiếng Trung trên Facebook, cho biết xe tăng này có radar mảng bốn mặt, hệ thống cảnh báo laser sớm, hệ thống phòng thủ chủ động và súng máy tự động, cho phép nó đối phó cả tên lửa chống tăng lẫn drone.

Lin Ying-yu, phó giáo sư tại Đại học Tamkang ở Đài Loan, nói với Focus rằng những thiết kế như vậy được lấy cảm hứng từ cuộc chiến Nga-Ukraine , nơi xe tăng T-90 của Nga và M1A1 của Mỹ đã bị các drone phá hủy.

Ông cho biết, xe tăng hiện nay không chỉ đối mặt với mối đe dọa từ thiết giáp đối phương mà còn từ các drone cảm tử và vũ khí chống tăng di động, một xu thế có thể định hình sự phát triển trong tương lai.

Ông Lin chỉ ra rằng Đài Loan có kế hoạch mua 50.000 drone, dù vẫn chưa rõ liệu chúng có thể đối trọng lại với xe tăng mới của Trung Quốc hay không. Giới quan sát đang theo dõi liệu PLA có trang bị hệ thống chống drone cho xe tăng hạng nhẹ hay không.

Ông Lin cũng nói rằng các loại drone “yểm trợ trung thành”, được thiết kế để bay cùng và phối hợp với máy bay chiến đấu có người lái, sẽ rất đáng chú ý.

Dựa trên ảnh vệ tinh, trang The War Zone của quân đội Mỹ cho rằng có thể có ít nhất năm loại drone yểm trợ trung thành, tương tự thiết kế Valkyrie của Mỹ, sẽ được trưng diễn.

“Có thể nói sự biến đổi về trang bị và hệ thống tổ chức của PLA trong mười năm qua là những thay đổi to lớn”, nhà nghiên cứu tình báo nguồn mở Joseph Wen nói với Focus.

Ông dự đoán tên lửa siêu vượt âm DF-27, có tầm bắn lên tới 8.000 km và có thể mang đầu đạn hạt nhân hoặc đầu đạn thường, có thể sẽ được trưng diễn. Loại tên lửa này có khả năng đe dọa các căn cứ của Mỹ ở Guam.

Mỹ đã công bố sự tồn tại của DF-27 ngay từ năm 2021 và xác nhận thử nghiệm thành công vào năm 2023.

Có thể chỉ là hình thức

Tuy nhiên, một số nhà phân tích quân sự đặt nghi vấn về tuyên bố của tướng Wu rằng những vũ khí ra mắt lần này là các “trang bị tác chiến”.

Các nhà phân tích từ Cơ sở Dữ liệu Lực lượng Đặc nhiệm và Vũ khí Quân sự Thế giới cho rằng một số loại có thể chỉ là “phô diễn hình thức” và viện dẫn ví dụ xe tăng ZTZ-99 từng xuất hiện trong cuộc duyệt binh năm 1999 nhưng mãi đến năm 2007 mới được sản xuất hàng loạt.

Tuy việc trưng diễn không hẳn là sự triển khai toàn diện, nhưng nó nêu bật lộ trình nghiên cứu và phát triển của PLA.

“Đây là một màn trình diễn mà không phản ánh thực lực và chúng ta vẫn chưa biết bằng cách nào mà Trung Quốc có thể phối hợp tất cả lại với nhau và vận hành hiệu quả trong một kịch bản xung đột”, Drew Thompson, nghiên cứu viên cao cấp tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore, nói với Reuters.