Nguồn: Focus | 2025-10-23

Philippines đã tổ chức cuộc tập trận hải quân đa phương Sama Sama kéo dài 12 ngày, từ 6 đến 17/10, quy tụ các lực lượng từ Hoa Kỳ, Nhật Bản, Canada và Pháp tại vùng biển ngoài khơi phía tây Palawan, giữa biển Sulu và Biển Đông.

Được đặt theo từ tiếng Tagalog nghĩa là “cùng nhau”, Sama Sama nhấn mạnh sự hợp tác và tính sẵn sàng phòng thủ chung giữa các quốc gia có cùng chí hướng trong bối cảnh môi trường hàng hải ngày càng căng thẳng.

Cuộc tập trận năm nay, tổ chức dưới sự chỉ huy của Bộ Tư lệnh Hải quân miền Tây (WNC) mới thành lập của Philippines, nhằm nâng cao khả năng phối hợp và tương tác trong vùng đặc quyền kinh tế phía tây của nước này. Cuộc diễn tập diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng cứng rắn ở các vùng biển tranh chấp lân cận.

Xây dựng năng lực chung

Trong suốt cuộc tập trận, hải quân các nước tham gia đã tiến hành bắn đạn thật, diễn tập chống ngầm và phòng không; mô phỏng tác chiến mạng và các cuộc đối kháng chiến thuật giữa các nhóm tác chiến mặt nước, nhằm kiểm tra kỹ năng cơ động và phối hợp chiến đấu.

Các bài tập bao gồm các phương án tiếp tế trên biển, huấn luyện phòng không và chống ngầm phối hợp, “tất cả để nhằm củng cố khả năng phối hợp và tăng cường mức độ sẵn sàng trong các kịch bản phòng thủ hàng hải chung”, theo Hãng Thông tấn Philippines (PNA).

Theo USNI News, Sama Sama 2025 huy động một trong những hạm đội phối hợp lớn nhất trong các cuộc tập trận hải quân tại Philippines trong năm nay, dưới sự chỉ huy của Nhóm Tác chiến Hải quân 44.1.

Các tàu chiến tham gia bao gồm USS Cincinnati (LCS-20) của Hoa Kỳ, HMCS Max Bernays (AOPV-432) của Canada, BRP Antonio Luna (FF 151), BRP Ramon Alcaraz (PS 16), BRP Valentin Diaz (PS 177), BRP Lolinato To-Ong (PG 902) của Philippines, và JS Ōnami (DD 111) của Nhật Bản.

Tham gia huấn luyện còn có các máy bay hải quân như BN-2 Islander của Philippines, P-8A Poseidon của Hải quân Hoa Kỳ và máy bay trinh sát biển Falcon 50M của Pháp.

Các quan sát viên đến từ Úc, Vương quốc Anh, Thái Lan, Ý và New Zealand.

“Đợt huấn luyện đã giúp mở rộng kinh nghiệm cho binh sĩ và thử nghiệm các vũ khí, trang thiết bị và hệ thống tác chiến mới”, Palawan News dẫn lời Chuẩn đô đốc Francisco C. Cacho, giám đốc Sama Sama 2025. “Đồng thời, đây cũng là cơ hội để xác định các lĩnh vực cần cải thiện — từ khâu lập kế hoạch đến thực hiện”.

Hải quân Philippines “tiếp tục thể hiện cam kết không lay chuyển đối với hợp tác khu vực và khả năng sẵn sàng tác chiến hàng hải chung”, Trung úy Juliet Saldasal, quyền phát ngôn viên WNC, cho biết, theo Daily Tribune.

Lực lượng phòng vệ biển Nhật Bản (JMSDF) đã tham gia cuộc tập trận năm nay nhằm tăng cường hợp tác và năng lực chiến thuật với các quốc gia đối tác.

Theo Bộ Quốc phòng Nhật Bản, JMSDF tham dự để góp phần hiện thực hóa tầm nhìn “Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở”, củng cố quan hệ tác chiến và cải thiện năng lực chiến thuật thông qua các bài diễn tập tác chiến chống tàu mặt nước và cơ động chiến thuật.

Đối sách của Trung Quốc

Khi Sama Sama kết thúc, Cục An toàn Hàng hải Trung Quốc đã thông báo về một cuộc “huấn luyện quân sự” vào ngày 17/10 gần Bãi cạn Scarborough, nơi thường xuyên có đụng độ giữa các tàu của Trung Quốc và Philippines.

Bãi cạn này có tên Bajo de Masinloc ở Philippines.

Theo South China Morning Post, thông báo này hạn chế tàu thuyền đi lại trong khu vực phía tây nam bãi cạn trong vài giờ.

Động thái của Trung Quốc theo sau một loạt sự cố giữa thời gian tập trận. Ngày 15/10, một máy bay trinh sát Philippines báo cáo bị “can thiệp hung hăng” bởi một trực thăng và một chiến đấu cơ J-16 của Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân trong khi đang tuần tra thường lệ trên khu vực bãi cạn Scarborough.

Người phát ngôn Hải cảnh Philippines (PCG), Chuẩn đô đốc Jay Tarriela, cho biết các hành động này gây ra "mối nguy rõ ràng và không thể chấp nhận đối với sự an toàn của nhân viên PCG và các nhà báo trên chuyến bay”.

Trước đó, ngày 12/10, các tàu hải cảnh và dân quân biển Trung Quốc bị cáo buộc đã sử dụng vòi rồng phun nước vào các tàu của Cục Thủy sản Philippines gần quần đảo Trường Sa, một điểm nóng khác trong tranh chấp Biển Đông.

Thông điệp chiến lược

Thời điểm các cuộc tập trận của Trung Quốc cho thấy ý định khẳng định sự hiện diện của họ gần các hoạt động do Philippines dẫn đầu, theo các nhà phân tích, nhưng giới quan sát khu vực nhìn nhận Sama Sama như một biểu tượng mạnh mẽ của tinh thần đoàn kết.

Kể từ khi ra đời năm 2017, Sama Sama đã phát triển từ các bài huấn luyện an ninh hàng hải cơ bản thành một cuộc tập trận đa miền phức hợp, kết hợp các yếu tố tác chiến, nhân đạo và ứng phó thảm họa.

Bằng việc tích hợp các thành phần trên không, trên biển và không gian mạng, phiên bản năm 2025 đã củng cố năng lực của Philippines trong việc tác chiến cùng các đồng minh và thể hiện khả năng răn đe trong bối cảnh căng thẳng kéo dài ở Biển Đông.