Nguồn: AFP | 2025-02-13

SYDNEY -- Một chiến đấu cơ Trung Quốc đã thả pháo sáng gần một máy bay của Không quân Hoàng gia Úc đang tuần tra ở Biển Đông, Úc cho biết ngày 13 tháng 2, và cáo buộc Bắc Kinh có hành vi quân sự "không an toàn".

Bắc Kinh nhanh chóng phản đòn, cáo buộc máy bay Úc đã "vi phạm chủ quyền của Trung Quốc và đe dọa an ninh quốc gia của Trung Quốc".

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông, bất chấp một phán quyết quốc tế vào năm 2016 rằng điều này không có cơ sở pháp lý.

Máy bay Úc đang tuần tra giám sát "thường kỳ" trên vùng biển tranh chấp ngày 11 tháng 2 thì máy bay Trung Quốc tiếp cận, Bộ Quốc phòng của Canberra cho biết.

Chiếc chiến đầu cơ Shenyang J-16 "đã thả pháo sáng" gần máy bay giám sát Poseidon của Úc, bộ này cho biết thêm, và gọi vụ việc này là "một thao tác không an toàn và thiếu chuyên nghiệp, gây nguy hiểm cho máy bay và phi hành đoàn".

Chính phủ Úc đã "bày tỏ mối quan ngại của mình" với Trung Quốc, theo thông báo của bộ này.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Guo Jiakun nói rằng, "không có sự cho phép của Trung Quốc, nhưng máy bay quân sự Úc đã cố ý xâm nhập vào không phận xung quanh quần đảo Tây Sa của Trung Quốc", tên gọi mà Bắc Kinh dùng để chỉ quần đảo Hoàng Sa.

Phát ngôn viên Guo cho biết, "Các biện pháp xua của Trung Quốc để xua đuổi máy bay là chính đáng, hợp pháp, chuyên nghiệp và có kiềm chế".

Bắc Kinh đã "gửi những phản ánh nghiêm túc" tới Canberra để yêu cầu chấm dứt các "hành vi xâm phạm và khiêu khích", ông nói.

'Khả năng gây thiệt hại lớn'

Pháo sáng đã bay cách máy bay khoảng 30 mét, và máy bay này thường chở khoảng 9 người, Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles cho biết.

Không có ai bị thương, nhưng hành vì này đã cho thấy "khả năng gây thiệt hại lớn", Bộ trưởng Marles cho biết.

Các quan chức đã lên tiếng về sự không hài lòng của mình với những người đồng cấp Trung Quốc tại Canberra và Bắc Kinh, ông nói với Sky News.

Sự chỉ trích trùng hợp với sự xuất hiện của ba tàu hải quân Trung Quốc tại vùng biển phía đông bắc đất liền Úc.

Các quan chức quốc phòng Úc cho biết, một tàu khu trục Trung Quốc và một tàu tuần dương kéo theo một tàu tiếp liệu đã bị phát hiện gần "các lối tiếp cận hàng hải" của Úc, các quan chức quốc phòng Úc cho biết.

Có vẻ như vụ việc này không liên quan đến vụ việc máy bay trên, nhưng hải quân Úc đã cử một tàu khu trục theo dõi hành trình của chúng, Bộ trưởng Marles cho biết.

"Úc tôn trọng quyền của tất cả các quốc gia trong việc thực hiện quyền tự do hàng hải và hàng không theo luật pháp quốc tế, cũng vậy chúng tôi mong đợi các nước khác tôn trọng quyền của Úc làm điều tương tự", bộ này cho biết.

"Bộ Quốc phòng sẽ tiếp tục theo dõi các hoạt động của nhóm tác chiến tại các lối tiếp cận hàng hải của Úc bằng sự kết hợp của nhiều năng lực, bao gồm cả các phương tiện không quân và hải quân".

Một loạt các vụ việc

Vụ việc trên không này là diễn biến mới nhất trong loạt vụ việc xảy ra giữa Trung Quốc và Úc trong không phận và các tuyến đường biển tranh chấp ngày càng gia tăng ở châu Á.

Một chiến đấu cơ Trung Quốc đã bị cáo buộc chặn một chiếc trực thăng Seahawk của Úc trong không phận quốc tế vào tháng 5 năm ngoái bằng cách thả pháo sáng dọc theo đường bay của chiếc trực thăng này.

Năm 2023, một tàu khu trục của Trung Quốc bị cáo buộc đã tấn công các thợ lặn hải quân Úc dưới nước bằng sóng siêu âm ở vùng biển ngoài khơi Nhật Bản, gây ra những chấn thương nhẹ.

Các thợ lặn này đi trên một tàu khu trục hải quân Úc, HMAS Toowoomba, được giao nhiệm vụ hỗ trợ việc thực thi các biện pháp trừng phạt trong vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản.

"Úc trông đợi tất cả các quốc gia, bao gồm cả Trung Quốc, thực hiện các hoạt động quân sự một cách an toàn và chuyên nghiệp", bộ quốc phòng cho biết vào ngày 13 tháng 2.

"Trong nhiều thập kỷ, [Lực lượng Quốc phòng Úc] đã thực hiện các hoạt động giám sát hàng hải trong khu vực và làm việc đó theo luật pháp quốc tế, thực thi quyền tự do hàng hải và hàng không trên hải phận và không phận quốc tế".