Tác giả: Robert Stanley | 2025-02-14

Trong một trong những nỗ lực mới nhất nhằm đe dọa Đài Loan, Trung Quốc dường như đã học theo chiêu trò của Nga ở Biển Baltic.

Tháng trước, nhà cung cấp viễn thông chính của Đài Loan, Chunghwa Telecom, đã phát hiện sự cố đứt cáp của tuyến Trans-Pacific Express Cable, một tuyến cáp ngầm kết nối quốc đảo này với phần còn lại của thế giới.

Chunghwa và cảnh sát biển Đài Loan, dựa trên những dữ liệu về hoạt động hàng hải từ radar và vệ tinh, cho biết một tàu chở hàng do một chủ Hong Kong sở hữu và có thủy thủ đoàn Trung Quốc có thể đã kéo lê mỏ neo qua đường cáp.

Tàu Shun Xing 39 mang cờ Cameroon được thấy thường xuyên di chuyển chậm qua những vùng biển ở Đông Á.

Lực lượng cảnh sát biển không thể lên tàu do biển động và đã để nó tiếp tục hành trình đến Hàn Quốc.

“Một phân tích về lịch sử di chuyển của con tàu vẫn chưa tìm ra ý đồ thực sự của nó”, lực lượng cảnh sát biển Đài Loan cho biết ngày 8 tháng 1.

“Tuy nhiên, không thể loại trừ khả năng về một con tàu mang cờ thuận tiện của Trung Quốc đang tham gia hoạt động quấy rối vùng xám”, họ nói thêm, ám chỉ đến các chiến thuật chưa đạt tới mức độ của một hành động chiến tranh.

Sự ép buộc từ Trung Quốc

Theo tờ New York Times, Đài Loan đã bị khoảng 30 vụ đứt cáp quang từ năm 2017 đến 2023.

Vào tháng 2 năm 2023, hai tuyến cáp viễn thông ngầm phục vụ quần đảo Matsu xa xôi của Đài Loan đã bị cắt, làm gián đoạn thông tin liên lạc trong nhiều tuần.

Ủy ban Truyền thông Đài Loan và người dân địa phương khi đó cho rằng các tàu đánh cá hoặc tàu nạo vét cát của Trung Quốc có thể đã gây ra thiệt hại này.

Những vụ việc này có sự tương đồng với loạt vụ cắt cáp ở Biển Baltic những tháng gần đây mà giới chức các nước từ Estonia đến Thụy Điển đã đổ lỗi cho Nga, làm dấy lên những cáo buộc rằng Moscow đang tiến hành một cuộc chiến tranh kết hợp.

Tương tự, Đài Loan cho rằng các vụ phá hoại này là một phần trong chính sách của Trung Quốc nhằm ép buộc người Đài Loan từ bỏ việc kháng cự sự cai trị của Bắc Kinh.

Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông, bất chấp một phán quyết quốc tế năm 2016 rằng điều này không có cơ sở pháp lý.

Trung Quốc đã điều động tàu dân sự và quân sự vào vùng biển Đài Loan gần như hàng ngày trong vài năm qua để gia tăng áp lực quân sự lên Đài Bắc.

Tuyến cáp bị hư hại ngoài khơi Đài Loan là một trong số hơn một chục tuyến cáp giúp nước này duy trì kết nối trực tuyến.

Lo ngại rằng đợt tấn công đầu tiên của Trung Quốc có thể bao gồm việc cắt liên lạc của Đài Loan, hòn đảo này, nằm cách bờ biển phía đông Trung Quốc khoảng 177 km, đã đầu tư vào hệ thống dự phòng vệ tinh.

'Chuẩn bị cho cuộc phong tỏa trong tương lai'

Tàu Shun Xing 39 thuộc sở hữu của công ty Jie Yang Trading Limited ở Hong Kong, do một công dân Trung Quốc điều hành.

Dù Đài Loan không tìm thấy bằng chứng cho thấy con tàu cố tình cắt cáp, nhưng vụ việc xảy ra ở một khu vực xa các tuyến hàng hải thông thường.

“Chúng tôi không loại trừ khả năng Trung Quốc phá hủy cáp thông qua các 'hoạt động vùng [xám]’”, một quan chức cấp cao của lực lượng cảnh sát biển Đài Loan nói với CNN.

Mục đích của hành động như vậy có thể là “cắt đứt liên lạc quốc tế của Đài Loan như một bước chuẩn bị cho việc phong tỏa và cô lập trong tương lai”.

Ngoài ra, con tàu có thể đã cố gắng che giấu danh tính của nó.

Theo một phân tích chuyên sâu của trang web ngành vận tải biển Lloyd’s List Intelligence, con tàu này đã hoạt động dưới ba danh tính kỹ thuật số khác nhau, phát tín hiệu radar và vệ tinh dưới các tên gọi tàu Xing Shun 39 mang cờ Tanzania, tàu Shun Xing 39 mang cờ Cameroon và tàu Xing Shun 39 mang cờ Cameroon.

Việc phát tín hiệu định vị dưới nhiều danh tính khác nhau vào các thời điểm khác nhau gây ra “sự nhầm lẫn đáng kể” đối với bất kỳ ai cố gắng theo dõi việc di chuyển của con tàu, ông Ian Ralby, giám đốc điều hành công ty tư vấn IR Consilium, cho biết.

Việc che giấu danh tính thật của một con tàu thường được các giới chức hàng hải bỏ qua, nhưng đây cũng là “chỉ dấu dễ nhận thấy nhất của các hoạt động bất hợp pháp hoặc đáng ngờ khác”, giám đốc Ralby nói với Lloyd’s List.

“Nhiều con tàu liên quan đến các hành vi đáng ngờ hoặc rõ ràng nguy hiểm đang bị bỏ qua vì chúng ta đang nhắm mắt làm ngơ trước nhiều vi phạm nhỏ tưởng chừng vô hại”, ông cho biết.

'Hạm đội bóng tối' của Nga

Ở Biển Baltic, các vụ cắt cáp bị đổ lỗi cho cái gọi là hạm đội bóng tối -- một mạng lưới các tàu cũ có cấu trúc sở hữu không rõ ràng, vận chuyển dầu thô và sản phẩm dầu mỏ của Nga bất chấp các lệnh trừng phạt của phương Tây sau cuộc xâm lược Ukraine.

Sự cố gần đây nhất xảy ra ngày 25 tháng 12, khi cáp điện Estlink 2 và bốn tuyến cáp viễn thông nối Phần Lan và Estonia bị hư hại. Chỉ vài tuần trước đó, hai tuyến cáp viễn thông khác cũng bị tấn công.

Giới chức Phần Lan cho biết họ phát hiện dấu vết của một mỏ neo bị kéo lê gần 110 km dọc đáy biển và lực lượng đặc nhiệm Phần Lan đã bắt giữ một con tàu mang tên Eagle S do nghi ngờ phá hoại.

“Chúng tôi cực lực lên án mọi hành động cố ý phá hủy cơ sở hạ tầng trọng yếu của châu Âu”, Ủy ban Châu Âu và người đứng đầu về chính sách đối ngoại của Liên minh Châu Âu, Kaja Kallas, đã nói trong một tuyên bố chung ngày 26 tháng 12. "Con tàu bị tình nghi là một phần của hạm đội bóng tối của Nga, đe dọa an ninh và môi trường, đồng thời tài trợ cho ngân sách chiến tranh của Nga”.

“Chúng tôi sẽ đề xuất các biện pháp tiếp theo, gồm cả các lệnh trừng phạt, nhắm vào hạm đội này”, tuyên bố nhấn mạnh.

Việc ngắt kết nối Estlink xảy ra chỉ hơn một tháng sau khi hai tuyến cáp viễn thông bị cắt trong vùng lãnh hải của Thụy Điển ở Biển Baltic.

Ngày 19 tháng 11, các quan chức châu Âu cho biết, họ nghi ngờ có 'hành động phá hoại" và "chiến tranh kết hợp" liên quan đến cuộc xâm lược Ukraine của Nga, theo AFP.

Căng thẳng trong khu vực Baltic đã gia tăng kể từ khi Nga xâm lược Ukraine.

Tháng 9 năm 2022, một loạt các vụ nổ dưới nước đã làm vỡ các đường ống Nord Stream, vốn vận chuyển khí đốt của Nga đến châu Âu. Nguyên nhân vẫn chưa được xác định, làm dấy lên suy đoán và căng thẳng địa chính trị.