Tác giả: Wu Chiaoxi | 2025-05-13

Theo các nhà quan sát, việc hủy kiến nghị về cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm nhằm chống lại Thủ tướng Jeremiah Manele của Quần đảo Solomon là dấu hiệu mới nhất về sự can thiệp của Trung Quốc tại quốc gia này.

Quốc hội nước này đã lên lịch bỏ phiếu vào ngày 6/5 nhưng những người ủng hộ kiến nghị trên đã rút lui vào phút cuối.

Thủ tướng Manele được xem là một nhà lãnh đạo có quan điểm ôn hòa hơn đối với Úc và New Zealand. Ông nhậm chức vào tháng 4 năm 2024, trở thành kế nhiệm của ông Manasseh Sogavare, người có quan điểm ủng hộ Trung Quốc rõ rệt.

Kiến nghị này đã nhận được sự ủng hộ của 10 nghị sĩ quốc hội vốn là thành viên của đảng cầm quyền nhưng đã chuyển sang phe đối lập, gây ra lo lắng về một cuộc biến động chính trị.

Đặt trong bối cảnh mối quan hệ mật thiết giữa Quần đảo Solomon và Trung Quốc gần đây, cuộc bỏ phiếu này trở thành một trận chiến giữa phe thân và chống Trung Quốc.

Truyền thông Úc đưa tin, việc "kiến nghị bất tín nhiệm do các nhóm thân Trung Quốc đề xuất" bị dừng đột ngột khiến Úc có thể thở phào nhẹ nhõm.

Một số nhà phân tích chỉ ra các yếu tố quan trọng liên quan đến Trung Quốc đằng sau động thái này. Họ cho rằng kiến nghị này do cựu thủ tướng Sogavare dàn xếp.

Mặc dù không có bằng chứng trực tiếp cho thấy Trung Quốc đứng sau kiến nghị bỏ phiếu bất tín nhiệm này nhưng Bắc Kinh có thể sẽ hoan nghênh việc ông Manele phải từ chức, Mihai Sora, người từng là một nhà ngoại giao Úc và hiện là nhà phân tích tại viện nghiên cứu độc lập Lowy Institute, nói với hãng thông tấn Central News Agency của Đài Loan.

"Nếu ông Manele bị thay thế bởi ai đó, người có thể quay trở lại đường lối trước đây của cựu thủ tướng Sogavare — chẳng hạn như ngăn cản hợp tác với Úc và cởi mở hơn với việc nhận viện trợ từ Trung Quốc --Điều này sẽ phù hợp với lợi ích của Trung Quốc", nhà phân tích Sora nêu quan điểm.

Điểm nóng địa chính trị

Từ chỗ là "sân sau chiến lược" của Úc và New Zealand, Quần đảo Solomon giờ trở thành một điểm nóng địa chính trị trong bối cảnh cạnh tranh khu vực ngày càng gia tăng.

"Trong năm năm qua, Trung Quốc đã can thiệp vào rất nhiều vấn đề. Đây là điều rất đáng lo ngại vào thời điểm này", Daniel Suidani, nhà lãnh đạo đối lập và cựu tỉnh trưởng Malaita, nói với AFP hồi tháng 4 năm 2024.

Dưới thời chính quyền ông Suidani, năm 2019 tỉnh Malaita đã ban hành "Thông cáo Auki", một tài liệu giải thích lý do tỉnh này từ chối các doanh nghiệp có liên quan đến Đảng Cộng sản Trung Quốc hoạt động ở đây và tìm cách chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc.

Năm 2019, Quần đảo Solomon cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan, chuyển sang thiết lập quan hệ chính thức với Trung Quốc. Động thái này góp phần mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực Nam Thái Bình Dương.

Các chính sách thân Trung Quốc của chính quyền trung ương năm 2021 đã châm ngòi cho các cuộc bạo động ở thủ đô Honiara.

Theo một hiệp ước an ninh giữa Úc và Quần đảo Solomon vào năm 2017, Úc đã nhanh chóng triển khai các lực lượng, cùng với New Zealand và hai quốc gia khác thành lập Lực lượng hỗ trợ quốc tế cho Quần đảo Solomon. Lực lượng này hiện vẫn đóng quân ở đây.

Năm 2022, cựu thủ tướng Sogavare đã ký một hiệp ước an ninh với Trung Quốc, cho phép các cố vấn cảnh sát Trung Quốc hiện diện tại nước này. Động thái này khiến Úc và New Zealand lo ngại.

Dưới thời ông Manele, quan hệ giữa Quần đảo Solomon với Úc và New Zealand được cải thiện. Cuối năm 2024, giới chức quần đảo này đã ký một thỏa thuận hợp tác an ninh mới với Úc. Thỏa thuận này cam kết hỗ 190 triệu đô la Úc (122 triệu USD) để tăng cường năng lực cho hệ thống cảnh sát của Quần đảo Solomon, bao gồm thành lập một trung tâm đào tạo cảnh sát nhằm giảm sự phụ thuộc của nước này vào viện trợ bên ngoài.

Úc đã cung cấp ba tàu lớn bằng nhôm cho Lực lượng Cảnh sát Hoàng gia Quần đảo Solomon vào tháng 2 để tăng cường năng lực của cảnh sát nước này.