Nguồn: Focus | 2025-07-30

Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. đã kết thúc chuyến thăm ba ngày Hoa Kỳ hôm 23/7. Ông trở về Manila với một liên minh an ninh được củng cố và mối quan hệ hợp tác quân sự ngày càng phát triển trong bối cảnh cả hai quốc gia cùng tăng cường nỗ lực ngăn chặn sự hiện diện ngày càng gia tăng của Trung Quốc ở Biển Đông.

Trong chuyến thăm, ông Marcos đã có các cuộc hội đàm riêng biệt với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Ngoại trưởng Marco Rubio và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth.

“Đối tác hùng mạnh nhất của chúng tôi luôn là Hoa Kỳ” - AP dẫn lời ông Marcos trong ngày 23/7.

Ông cho biết Philippines tiếp tục theo đuổi chính sách đối ngoại độc lập nhưng cũng nhận thức rõ tầm quan trọng của việc làm sâu sắc thêm hợp tác an ninh với Washington.

Trong cuộc gặp với ông Marcos tại Lầu Năm Góc ngày 21/7, ông Hegseth đã đưa ra cam kết an ninh rõ ràng nhất trong nhiều năm qua của Hoa Kỳ.

“Chúng ta cùng nhau cam kết duy trì Hiệp ước Phòng thủ chung. Hiệp ước này có phạm vi vươn rộng tới cả các cuộc tấn công vũ trang nhằm vào lực lượng vũ trang, máy bay hoặc tàu công cộng của chúng ta – bao gồm cả lực lượng tuần duyên – ở bất kỳ nơi nào trên Thái Bình Dương, trong đó có Biển Đông” - AFP dẫn lời ông Hegseth.

Ký kết năm 1951, Hiệp ước Phòng thủ chung quy định rằng Philippines và Hoa Kỳ sẽ tương trợ nhau nếu một trong hai nước bị bên ngoài tấn công.

Ông Marcos gọi phòng thủ chung là “hòn đá tảng” trong mối quan hệ giữa Philippines và Hoa Kỳ.

Ông Hegseth nói rằng ngăn chặn, răn đe là nền tảng trong chiến lược của Hoa Kỳ tại khu vực.

“Chúng ta không tìm kiếm sự đối đầu, nhưng chúng ta sẽ sẵn sàng và kiên quyết” - ông nói, đồng thời kêu gọi liên minh giữa hai nước “tạo nên một lá chắn có khả năng răn đe, ngăn chặn thực sự, vì hòa bình, bảo đảm an ninh và thịnh vượng lâu dài cho hai nước chúng ta”.

Trong một cuộc họp riêng, hai ông Rubio và Marcos đã khẳng định liên minh vững chắc, không gì phá vỡ được giữa hai nước - sự hợp tác mà họ cho là thiết yếu cho hòa bình và ổn định tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương - bản tóm tắt thông tin của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết.

Tăng cường quan hệ

Chuyến thăm của ông Marcos đánh dấu sự tiếp nối những nỗ lực của chính phủ Philippines do ông đứng đầu nhằm tăng cường quan hệ quốc phòng không chỉ với Hoa Kỳ mà còn với các đối tác có cùng chí hướng khác như Nhật Bản và Úc.

Năm 2023, ông Marcos đã dành cho Hoa Kỳ quyền gia tăng tiếp cận đối với các căn cứ quân sự theo Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Tăng cường (EDCA) giữa hai nước và gia tăng các cuộc tập trận chung, trong đó có cả cuộc tập trận Balikatan được tổ chức vào đầu năm nay.

Các quan chức hai nước đã ký kết thỏa thuận EDCA năm 2014.

Yếu tố then chốt trong mối quan hệ quốc phòng được làm mới này là đề xuất xây dựng một cơ sở sản xuất và cất trữ đạn dược chung tại Vịnh Subic, một địa điểm chiến lược gần Biển Đông có tranh chấp.

Cơ sở này, đóng tại một căn cứ hải quân cũ của Mỹ, được thiết kế để khắc phục tình trạng thiếu trung tâm đạn dược tiền phương của quân đội Hoa Kỳ tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Được sự hậu thuẫn của các nhà lập pháp Hoa Kỳ, sáng kiến này là một phần trong Chương trình Tự lực Quốc phòng của Philippines mà ông Marcos đã ký thành luật vào năm ngoái.

Ông Marcos mô tả chương trình này là một cách giúp đất nước có thể “tự đứng vững trên đôi chân của mình, cho dù bất kể điều gì xảy ra trong tương lai” - Thông tấn xã Philippines (PNA) đưa tin ngày 23/7.

Bắc Kinh nhanh chóng lên tiếng phản đối.

“Dù Hoa Kỳ và Philippines hợp tác như thế nào, cũng không được nhắm đến hoặc gây hại cho bất kỳ bên thứ ba nào” - người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Khôn phát biểu hôm 22/7.

Tái khẳng định cam kết

Ngoài lĩnh vực an ninh, chuyến đi của ông Marcos cũng mang lại những kết quả về kinh tế.

Một kết quả quan trọng của chuyến thăm là việc giảm thuế suất của Hoa Kỳ đối với hàng hóa Philippines từ mức 20% xuống 19%.

Philippines đã nhận được hơn 21 tỷ USD cam kết đầu tư trong chuyến thăm này - ông Marcos cho biết.

Chuyến đi đã cho thấy rõ “sự sâu rộng" của liên minh giữa Hoa Kỳ và Philippines - ông Marcos nói sau khi trở về Manila.

“Chúng tôi tái khẳng định cam kết chung nhằm tiếp tục củng cố liên minh lâu dài và phát triển nền kinh tế của hai nước vì lợi ích của người dân và sự theo đuổi lợi ích quốc gia của chúng tôi” - ông nói.

Ông Joey Salceda, cựu nghị sĩ Philippines, người đồng thời là một nhà kinh tế gọi cam kết mở rộng của Hoa Kỳ trong khuôn khổ Hiệp ước Phòng thủ chung là “phát biểu rõ ràng và toàn diện nhất từng có của một quan chức Hoa Kỳ”.

Ông tán dương và coi phát biểu của ông Hegseth về hiệp ước này như là một phần trong gói hợp tác quốc phòng và đầu tư toàn diện nhất mà Philippines có được trong nhiều năm qua - PNA đưa tin ngày 26/7.