Nguồn: AFP và Focus | 2025-11-13

Australia và Indonesia đã đạt được thỏa thuận để ký một hiệp ước an ninh mới, trong đó có việc tăng cường hợp tác quân sự hơn nữa, lãnh đạo hai nước cho biết sau cuộc hội đàm ngày 12/11 tại Sydney.

Thủ tướng Australia Anthony Albanese nói rằng, ông hy vọng có thể thăm Indonesia vào năm tới để ký hiệp ước mới. Đối tác đàm phán của ông là Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto.

Canberra ngày càng tiến gần hơn về phía đồng minh lâu năm Washington. Quốc gia này đã tiến hành củng cố quân sự trong nỗ lực nhằm đối phó với sức mạnh của một Trung Quốc đang trỗi dậy ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Jakarta lại đang đi theo con đường trung lập hơn. Nước này cẩn trọng với việc quá thân cận với Washington và không muốn làm mất lòng Bắc Kinh.

Ông Albanese phát biểu trong lúc ông Prabowo cũng có mặt tại một căn cứ hải quân Australia ở Sydney rằng, hai nhà lãnh đạo "vừa kết thúc đàm phán về một hiệp ước song phương mới về an ninh chung của hai nước".

Ông Albanese phát biểu trước báo giới: "Hiệp ước này là sự công nhận của cả hai quốc gia rằng cách tốt nhất để đảm bảo... hòa bình và ổn định là cùng nhau hành động".

Theo Thủ tướng Albanese, thỏa thuận sắp ký kết được xây dựng dựa trên hiệp ước quốc phòng Australia-Indonesia ký năm 2024. Hiệp ước này thể hiện cam kết hợp tác chặt chẽ hơn trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, nơi đang có tranh chấp và có các điều khoản cho phép quân đội mỗi nước hoạt động tại nước còn lại.

Việc thực hiện hiệp ước sau đó diễn ra nhanh chóng. Mấy tháng sau khi ký kết hiệp định năm 2024, hàng ngàn binh sĩ Indonesia và Australia đã tham gia các cuộc tập trận chung ở miền đông Java.

"Những mối đe dọa mới nổi"

Theo thỏa thuận mới, Australia và Indonesia cam kết sẽ "thường xuyên tham vấn ở cấp lãnh tụ và cấp bộ trưởng về các vấn đề an ninh", ông Albanese chia sẻ.

Ông cũng cho biết thỏa thuận này sẽ thúc đẩy "các hoạt động an ninh cùng có lợi, và nếu an ninh của một hoặc cả hai nước bị đe dọa, sẽ có sự tham vấn và xem xét các biện pháp có thể được thực hiện, dù là các biện pháp riêng rẽ hoặc phối hợp, để đối phó với những mối đe dọa đó", ông nhấn mạnh.

Phía Tổng thống Prabowo thì cho rằng, với thỏa thuận này, hai nước cam kết "hợp tác chặt chẽ trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh". "Chúng ta không thể chọn láng giềng... đặc biệt là những quốc gia như chúng ta".

Ông Prabowo nói thêm: "Láng giềng tốt sẽ giúp nhau trong lúc khó khăn".

Autralia mong muốn sẽ thắt chặt quan hệ với nước láng giềng đông dân này trong bối cảnh khu vực đang bị "rung lắc" bởi sự cạnh tranh giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Cách nhau chưa đầy 300 km tính từ điểm gần nhất, Australia và Indonesia đã vạch ra những con đường khác nhau để vượt qua cơn biến động địa chính trị này.

Tháng 8 vừa qua, Australia đã tham gia các cuộc tập trận quân sự chung với Indonesia, Hoa Kỳ và các đồng minh khác. Canberra cũng đang tìm cách phát triển quan hệ quân sự chặt chẽ hơn với các nước láng giềng khác trong khu vực Thái Bình Dương nhằm đối phó với ảnh hưởng ngày càng tăng của Bắc Kinh.

Đơn cử như, Australia đã đồng ý ký một hiệp ước quốc phòng mới với Papua New Guinea hồi tháng 9. Hiệp ước này sẽ chứng kiến ​​hai nước cam kết bảo vệ nhau khỏi các cuộc tấn công vũ trang và "những mối đe dọa mới nổi" đối với an ninh của họ.

Cân bằng với sự trỗi dậy của Trung Quốc

Theo Đài Phát thanh Truyền hình Australia (ABC), hiệp ước mới nhất này cho thấy một xu hướng đang lan rộng trong khu vực: các quốc gia Châu Á - Thái Bình Dương tìm kiếm các khuôn khổ mới để cân bằng với sự cứng rắn của Trung Quốc và tầm ảnh hưởng ngày càng lớn của nước này.

Phía Indonesia, dù vẫn tiếp tục duy trì quan hệ quốc phòng với Bắc Kinh, cũng được cho là mong muốn sự đảm bảo rằng một "nước Australia thân thiện" có thể mang lại sự cân bằng chiến lược trong một môi trường ngày càng bất ổn.

Edna Caroline, đồng sáng lập viện nghiên cứu chiến lược và quốc phòng ISDS của Indonesia, trả lời phỏng vấn của ABC: "Mối quan hệ láng giềng này vẫn đang phát triển và tôi nghĩ nó rất quan trọng, đặc biệt là trong tình hình an ninh bất ổn ở khu vực".

"Nhất là sự trỗi dậy của Trung Quốc và sự xoay trục của Hoa Kỳ, và cũng như Australia, chúng ta đang sống trong khu vực này, vì thế, chúng ta cần hợp tác để nâng cao sự quan tâm chú ý chung nhằm đảm bảo an ninh và ổn định trong khu vực".

Đài ABC đưa tin, dù toàn văn hiệp ước mới vẫn chưa được công bố, nhưng dường như hiệp ước này sẽ chính thức hóa các cuộc tham vấn thường xuyên giữa các nhà lãnh đạo và bộ trưởng về những lo ngại chung về an ninh và yêu cầu sự phối hợp khi một trong hai bên phải đối mặt với đe dọa.

Ví dụ, những điều khoản kiểu này có thể yêu cầu Indonesia phải có nghĩa vụ tham vấn Australia nếu một cường quốc khác, đơn cử như Nga, tìm cách thiết lập một căn cứ ở Tây Papua, đài này cho biết thêm.

Theo ý kiến của các nhà phân tích phát trên đài ABC, thỏa thuận này là một "mắt xích quan trọng" tiềm năng trong "mạng lưới các mối quan hệ" - theo cách gọi của Bộ trưởng Ngoại giao Penny Wong, mà Australia đang xây dựng khắp Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương nhằm củng cố an ninh khu vực.