Tác giả: Angelo Jo Tugado | 2025-03-20

Khi cuộc bầu cử giữa kỳ ở Philippines đang đến gần, các nhà phân tích đưa ra những cảnh báo về các nỗ lực tiềm tàng của Trung Quốc, nhằm tác động đến bối cảnh chính trị của đất nước này thông qua các chiến dịch truyền thông trên mạng xã hội và việc hỗ trợ tài chính.

Cuộc tổng tuyển cử Philippines năm 2025 dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 12/5.

Theo các nhà quan sát, Bắc Kinh có thể sẽ tìm cách tăng cường ảnh hưởng của mình, thông qua việc ủng hộ các ứng cử viên có quan điểm thân thiện với lợi ích của họ, đồng thời đẩy mạnh các thông điệp có lợi cho Trung Quốc trên mạng xã hội.

Phát biểu tại cuộc hội thảo diễn ra ngày 17/2, được tổ chức bởi Viện Stratbase – một tổ chức nghiên cứu của Philippines, cựu Thẩm phán Tòa án Tối cao Antonio Carpio đã cảnh báo về các chiến dịch tung tin sai sự thật. Theo trang tin Advocates Philippines, ông Antonio Carpio đã viện dẫn việc Facebook từng gỡ bỏ nhiều tài khoản troll (là các tài khoản đăng tải các thông tin có tính gây tranh cãi, kích động) có liên quan đến Trung Quốc.

“Họ triển khai các chiến dịch truyền thông trên mạng xã hội để bảo vệ một số chính trị gia, đồng thời tìm cách làm suy giảm niềm tin của người dân Philippines đối với chủ quyền của chúng ta tại biển Tây Philippines,” ông Carpio phát biểu. Biển Tây Philippines là thuật ngữ phía Manila dùng để chỉ khu vực thuộc Biển Đông mà Philippines tuyên bố chủ quyền.

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với phần lớn khu vực Biển Đông, bất chấp việc có một phán quyết của tòa án quốc tế đã bác bỏ yêu sách này. Các cuộc đụng độ giữa lực lượng hải cảnh của Trung Quốc và Philippines đã xảy ra nhiều lần, gây ra những lo ngại về nguy cơ xung đột vũ trang trong khu vực.

Một nghiên cứu của AidData càng củng cố thêm cho những lo ngại của ông Carpio. Nghiên cứu này cho thấy Trung Quốc đã "mượn" các nhân vật có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội của Philippines và các “troll farm” (là các tổ chức, nhóm được tạo ra để tung tin thất thiệt và thao túng dư luận) để quảng bá các nội dung thân Trung Quốc.

Theo một nghiên cứu do tổ chức này công bố vào tháng 9 năm ngoái, được tờ Philstar trích đăng, các chiến dịch này thường nhắc đến Bắc Kinh như một đối tác hợp tác, đồng thời hạ thấp mức độ căng thẳng tại biển Tây Philippines.

Phản ứng mạnh

Bất chấp những nỗ lực gây ảnh hưởng của Trung Quốc, dữ liệu từ nhiều cuộc khảo sát cho thấy, đa số người dân Philippines vẫn ủng hộ các nhà lãnh đạo công khai bảo vệ chủ quyền quốc gia tại biển Tây Philippines.

Một cuộc khảo sát do Social Weather Stations thực hiện vào ngày 7/3 cho thấy, 78% người dân Philippines ủng hộ các ứng cử viên có lập trường cứng rắn trước các hành động của Trung Quốc trong khu vực.

Tỷ lệ này đặc biệt cao ở khu vực Metro Manila, nơi 87% số người được hỏi bày tỏ sự ủng hộ đối với các ứng cử viên có quan điểm như trên.

Trước sự phản đối mạnh mẽ của cử tri đối với các chính trị gia có quan điểm thân Trung Quốc, một số nhân vật trong giới chính trị đang tìm cách điều chỉnh hình ảnh của mình.

Theo cựu Thẩm phán Carpio, một số đồng minh của cựu Tổng thống Rodrigo Duterte—người từng vấp phải nhiều chỉ trích vì lập trường thân Trung Quốc—đã thay đổi thông điệp tranh cử, nhấn mạnh hơn vào vấn đề bảo vệ chủ quyền của Phillipines.

“Họ giờ đây mặc áo có dòng chữ ‘Biển Tây Philippines,’ như thể họ vẫn luôn bảo vệ vùng biển này,” ông Carpio nói.

“Chúng ta đã từng chứng kiến điều này trước đây,” ông bày tỏ quan điểm. “Một số lãnh đạo, sau khi đắc cử, lại bắt đầu lặp lại các luận điệu của Trung Quốc.”

Theo AidData, các nội dung ủng hộ Trung Quốc trên YouTube thường chỉ thu hút chưa đến 20.000 lượt xem. Đơn cử như video ca nhạc có tên là “Iisang Dagat” (Biển chung), do Đại sứ quán Trung Quốc (tại Philippines) phát hành vào năm 2020. Tuy nhiên, video này sau đó đã bị công chúng phản đối kịch liệt.

'Tay sai của Trung Quốc'

Sự hoài nghi ngày càng lan rộng của công chúng đối với Trung Quốc đã có tác động đáng kể đến chính trị Philippines.

Ngày 15/2, trong một sự kiện vận động tranh cử, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. khẳng định rằng, không có ứng cử viên nào thuộc liên minh của ông theo đuổi chính sách xoay trục sang Trung Quốc.

“Họ không phải là "tay sai của Trung Quốc". Họ không thấy vui khi lực lượng cảnh sát biển của chúng ta bị những con tàu lớn Trung Quốc dùng vòi rồng tấn công,” ông tuyên bố.

Ông cũng chỉ trích chính quyền của người tiền nhiệm Duterte vì đã sẵn lòng để Philippines "trở thành một tỉnh của Trung Quốc.”

Nói với AFP, ông Dennis Coronacion, Chủ nhiệm Khoa Khoa học Chính trị của Đại học Santo Tomas, Manila, cho rằng, việc biến Trung Quốc trở thành tâm điểm thảo luận là một công thức có khả năng mang lại chiến thắng.

“Trước đây, chính sách đối ngoại và các thảo luận về Trung Quốc chưa bao giờ được đề cập đến trong cuộc bầu cử, vì vậy nếu điều đó xảy ra… tôi nghĩ ông ấy có thể nhận được sự ủng hộ của đông đảo cử tri Philippines”, ông Dennis Coronacion nói và đưa ra các kết quả khảo sát cho thấy, tâm lý phản đối Trung Quốc mạnh mẽ trong công chúng.

“Họ không chấp nhận những gì Trung Quốc đang làm với chúng ta.”