Tác giả: Feimao Jia | 2025-04-07

Hồi tháng 3, Quân đội Đài Loan lần đầu tiên đã tiến hành một cuộc tập trận "phản ứng tác chiến tức thì" kéo dài năm ngày nhằm đối phó với các chiến thuật "vùng xám" của Trung Quốc.

Trong khuôn khổ các cuộc tập trận, quân đội Đài Loan đã thiết lập rào chắn dọc theo sông Tamsui, mô phỏng việc ngăn chặn không cho quân PLA tới Đài Bắc, thủ đô của nước này.

Truyền thông địa phương trích dẫn một nguồn tin quân sự rằng, các cuộc tập trận ngày 17/3 diễn ra với giả định là PLA có thể đột ngột leo thang từ các cuộc tập trận quân sự hoặc các hoạt động "vùng xám" gần Đài Loan thành một cuộc tấn công thực sự.

Cụm từ này chỉ các hành động mang tính khiêu khích hoặc gây hấn nhưng chưa đến mức xung đột công khai.

Từ tháng 1 đến tháng 3 năm nay, Bộ tư lệnh Chiến khu Miền Đông của PLA đã thực hiện 11 cuộc tuần tra sẵn sàng chiến đấu chung, mô phỏng việc phong tỏa Đài Loan.

PLA đã thực hành việc triển khai nhanh các lực lượng quân sự để bao vây Đài Loan thông qua các "cuộc tuần tra sẵn sàng chiến đấu chung", Chieh Chung, nghiên cứu viên tại Hiệp hội Dự đoán Chiến lược, cho Focus biết.

Sự hiện diện ngày càng thường xuyên của PLA ở Tây Thái Bình Dương, ngoài khơi bờ biển phía đông của hòn đảo này, đặt ra mối đe dọa lớn nhất. Khu vực xa hơn về phía đông nam nằm ngoài tầm giám sát của Đài Loan.

"Tây Thái Bình Dương là nơi trú ẩn của không quân và hải quân của Đài Loan. Nếu PLA kiểm soát khu vực này trước, thì các tàu chiến và máy bay chính của Đài Loan sẽ bị phơi bày, làm cho việc dự đoán thời gian tấn công của Bắc Kinh càng trở nên khó hơn", nghiên cứu viên Chieh cảnh báo.

Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan Wellington Koo đã phát biểu tại Viện Lập pháp hôm 19/3 rằng các cuộc tập trận "phản ứng tác chiến tức thì" sẽ diễn ra để đối phó với các cuộc tập trận của PLA có cường độ tấn công cao.

"Khi họ bắt đầu điều động, chúng ta cũng cần dự đoán các bước đi có thể của họ và tiến hành các cuộc tập trận tương ứng", Koo nói.

"Trong tương lai, hễ khi nào PLA tập trận đạt đến quy mô nhất định, thì mức độ sẵn sàng chiến đấu của chúng ta sẽ phải tự động được nâng cao", Chieh nói, và nhấn mạnh sự cần thiết phải tinh chỉnh các kế hoạch ứng phó của Đài Loan để đảm bảo các đơn vị chiến đấu chủ chốt có thể đạt được trạng thái sẵn sàng chiến đấu ngay lập tức và giảm thiểu rủi ro từ tính toán sai lầm.

Đe dọa phong tỏa

Bắc Kinh đã sẵn sàng thực hiện phong tỏa để cô lập Đài Loan khỏi phần còn lại của thế giới, tờ Wall Street Journal đưa tin ngày 23/3.

"Chúng tôi nghĩ rằng có sự đồng thuận chung ở cả Hoa Kỳ và Đài Loan rằng nếu muốn, Trung Quốc có thể thực hiện phong tỏa hoặc cách ly Đài Loan ngay hôm nay", Bonny Lin, cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, đã nói với tờ Journal.

Bản tin cũng lưu ý rằng một cuộc phong tỏa của Trung Quốc đối với Đài Loan sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng toàn cầu, kích động phản ứng quân sự từ Đài Loan, và buộc Hoa Kỳ phải lựa chọn có hay không can thiệp.

Với 96% năng lượng và 70% nguồn cung thực phẩm phải nhập khẩu, Đài Loan sẽ phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng nếu các tuyến vận chuyển của họ bị gián đoạn.

Một khi Trung Quốc thực hiện phong tỏa hàng hải, thì rủi ro cho việc vận tải thương mại sẽ tăng lên đáng kể, có nguy cơ gây tê liệt chuỗi cung ứng.

Theo bản tin, một trong những chiến thuật tức thì là thực hiện các cuộc tấn công chính xác vào các căn cứ quân sự và cơ sở hạ tầng quan trọng, làm tổn hại khả năng phòng thủ của Đài Loan.

Hơn nữa, Bắc Kinh còn có thể nhắm vào hạ tầng số của Đài Loan.

Đài Loan được bao quanh bởi hơn một chục tuyến cáp ngầm dưới biển, rất quan trọng cho các liên lạc bên ngoài. Một số trong đó đã bị cắt phá bởi các tàu khả nghi của Trung Quốc hoạt động trong vùng lân cận trong quá khứ.

Lựa chọn cuối cùng trong chiến thuật phong tỏa là chiến tranh mạng.

Theo Đài Bắc, hầu hết mọi cuộc tập trận quy mô lớn của PLA chống Đài Loan đều đi kèm với các cuộc tấn công mạng và lan truyền thông tin sai lệch.

Sẵn sàng phòng thủ

Để đối phó với nguy cơ phong tỏa từ PLA, Đài Loan đã tích cực tăng cường bảo trì cơ sở hạ tầng và thực hiện các kế hoạch dự phòng để xử lý các cuộc xâm nhập vùng xám.

Tổng thống Lai Ching-te đã công bố hồi tháng 2 rằng băng thông vi sóng giữa Đài Loan và các đảo Matsu ngoại vi đã được mở rộng gần 6 lần từ năm 2023. Mặc dù có tốc độ chậm hơn so với cáp ngầm, nhưng băng thông vi sóng cung cấp một phương án dự phòng trong trường hợp có sự gián đoạn.

Trong một bản tin INDSR phát hành tháng 1/2025, Xinbiao Jiang, trợ lý nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Đài Loan, đã gợi ý rằng Đài Loan nên tăng tốc các dự án vệ tinh quỹ đạo thấp của mình.

Bước đi này sẽ đảm bảo rằng các dịch vụ thiết yếu như thông tin liên lạc, tài chính và y tế vẫn hoạt động nếu có ai đó cắt phá các cáp ngầm.

Ngoài ra, ông còn đề xuất lắp đặt thêm nhiều trạm phát vi sóng để tăng cường khả năng phục hồi thông tin liên lạc.