Tác giả: Robert Stanley | 2025-09-22

Một tàu của Cục Thủy sản Philippines đã bị hư hại và một thủy thủ bị thương hôm 16/9 sau khi hai tàu Hải cảnh Trung Quốc (CCG) bắn vòi rồng gần Bãi cạn Scarborough đang có tranh chấp, theo thông tin từ Hải cảnh Philippines (PCG). Tàu bị ảnh hưởng, BRP Datu Gumbay Piang, tham gia một nhiệm vụ chính phủ hộ tống hơn 40 tàu cá trong khu vực

Bãi cạn này còn được gọi là Bajo de Masinloc.

Người phát ngôn CCG, ông Gan Yu, nói với Reuters rằng có 10 tàu của chính phủ Philippines "xâm nhập trái phép lãnh hải Trung Quốc... từ nhiều hướng khác nhau", và cáo buộc tàu của Cục Thủy sản cố tình đâm vào một tàu tuần tra Trung Quốc.

Các quan chức Philippines bác bỏ cáo buộc này. Họ nhấn mạnh bãi đá nằm trong Vùng Đặc quyền Kinh tế (EEZ) của Philippines và hoạt động hộ tống là nhân đạo, nhằm hỗ trợ ngư dân địa phương.

Manila phản bác 'bằng chứng' video của Trung Quốc

CCG đã công bố đoạn video khoảng 40 giây, tập trung vào cảnh họ phát cảnh báo qua radio vàkhoảnh khắc va chạm nhẹ giữa hai tàu.

Manila phản bác bằng một video gần hai phút cho thấy cảnh vòi rồng bắn liên tục, tầm nhìn từ buồng lái bị che khuất và các tàu Philippines bị ép từ hai phía. Các quan chức cho rằng nước bắn từ vòi rồng thậm chí có thể đã đẩy con tàu nhỏ hơn chệch hướng, khiến va chạm không thể tránh khỏi.

Video của Philippines bắt đầu với cảnh các luồng nước áp lực cao bắn vào cửa sổ buồng lái của tàu Datu Gumbay Piang, che khuất tầm nhìn của người điều khiển. Sau nhiều đợt bắn liên tiếp, con tàu có vẻ bị mất động lực và chao đảo về phía một tàu CCG đã cắt ngang phía trước mũi tàu.

Khoảnh khắc sau đó, hai tàu chạm nhẹ vào nhau. Cảnh tiếp theo cho thấy một thủy thủ bị rách tai do kính vỡ bước vào cầu tàu, tiếp theo là cảnh cửa sổ vỡ nát và nước tràn vào khoang.

"Hành động hung hăng này kéo dài khoảng 29 phút, gây ra hư hại nghiêm trọng" cho cấu trúc thượng tầng của tàu, Chuẩn đô đốc Jay Tarriela, người phát ngôn của Nhóm Minh bạch Biển Tây Philippines thuộc PCG, cho biết.

Một thủy thủ Philippines bị thương do mảnh kính vỡ, ông nói.

Vụ tấn công đã làm tê liệt hệ thống điện và nhiều máy điều hòa không khí của con tàu, đồng thời nước tràn vào khoang, PCG cho biết.

"Việc sử dụng vòi rồng nhắm vào một tàu BFAR [Cục Thủy sản và Tài nguyên dưới nước] đang đứng yên, cùng với các đe dọa tập trận bắn đạn thật, cấu thành hành vi quấy rối và là trái pháp luật theo các quyền [EEZ] của chúng tôi", ông Tarriela nói.

Phiên bản sự việc của Bắc Kinh là "một ví dụ khác về thông tin sai lệch và tuyên truyền của Trung Quốc", Hội đồng Hàng hải Philippines nhận định.

Bị áp đảo về lực lượng và hỏa lực

Sự cố nhấn mạnh sự chênh lệch lực lượng trên biển.

Theo báo cáo của Manila, có chín tàu tuần tra CCG, năm tàu chiến Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân và ít nhất bốn tàu dân quân biển đã có mặt gần bãi cạn, đối đầu với đội hình Philippines gồm 10 tàu BFAR, hai tàu tuần duyên và một tàu tiếp tế dân sự.

Cố vấn An ninh Quốc gia Philippines, ông Eduardo Año, lên án hành động leo thang này. "Đây là lần đầu tiên thủ đoạn kiểu này được Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) thực hiện... và thực sự gây ra rất nhiều rủi ro và nguy hiểm cho tính mạng của các ngư dân và tàu BFAR của chúng tôi", ông Año nói.

Año cảnh báo việc leo thang từ những mối đe dọa bắn thật liên tiếp có thể gây thiệt mạng.

"Chúng ta sẽ không chơi theo kịch bản của họ. Họ muốn chúng ta phản ứng thái quá để có lý do biện minh cho việc sử dụng Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc".

Manila kiên quyết không lùi bước

Không chịu khuất phục trước sự cố, PCG và BFAR cam kết tiếp tục hỗ trợ cộng đồng ngư dân và bảo vệ quyền hàng hải của Philippines tại Biển Tây Philippines.

Cuộc đối đầu diễn ra một tuần sau khi Bắc Kinh tuyên bố kế hoạch biến Bãi cạn Scarborough thành một "khu bảo tồn thiên nhiên quốc gia," mà các quan chức Philippines nói nhằm khẳng định chủ quyền và cấm ngư dân Philippines đánh bắt cá.

Hôm 16/9, một tàu chiến hải quân Trung Quốc đã phát thông báo về một cuộc tập trận bắn đạn thật ở cùng khu vực, dù không có cuộc diễn tập nào. Ông Tarriela nói thông báo này dường như chỉ nhằm hù dọa ngư dân Philippines đang hoạt động gần đó.

Bãi cạn Scarborough từ lâu đã là điểm nóng ở Biển Đông. Trung Quốc chiếm quyền kiểm soát khu vực này vào năm 2012 sau một thời gian đối đầu kéo dài, nhưng một phán quyết của tòa trọng tài The Hague năm 2016 bác bỏ các yêu sách rộng lớn của Bắc Kinh và khẳng định quyền đánh bắt truyền thống của ngư dân Philippines ở bãi cạn này.

Trung Quốc từ chối công nhận phán quyết này.

Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Canada, Úc, New Zealand và Vương quốc Anh đã lên án các hành động hung hăng mới nhất của Trung Quốc nhằm vào Philippines.