Nguồn: Focus | 2025-09-30

Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (JSDF) và quân đội Mỹ mới đây đã kết thúc cuộc tập trận Resolute Dragon lớn nhất từ trước đến nay, quy tụ khoảng 19.000 binh sĩ từ hai nước trong một màn phô diễn toàn quốc về sức mạnh liên minh và khả năng hiệp đồng.

Diễn ra từ ngày 11 đến 25/9, cuộc tập trận thường niên lần thứ năm này đã diễn tập các kịch bản ứng phó khủng hoảng và phòng thủ đảo trên khắp Nhật Bản, bao gồm cả quần đảo Tây Nam gần Đài Loan. Các đơn vị từ 8 tỉnh tham gia huấn luyện bắn đạn thật và cơ động hiệp đồng nhằm nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu và răn đe đối với các mối đe dọa trong khu vực.

“Các cuộc tập trận Resolute Dragon nhấn mạnh cam kết sắt đá của chúng tôi trong việc bảo vệ lợi ích của Mỹ cũng như của các đồng minh và đối tác”, Trung tướng Roger Turner, Tư lệnh Lực lượng Viễn chinh Thủy quân lục chiến III, cho biết.

“Bằng cách huấn luyện cùng Lục quân miền Tây [Nhật Bản] trong các kịch bản thực tế, tập trung vào tác chiến, chúng tôi mài sắc năng lực chiến đấu của lực lượng mình và tạo ra một sự răn đe rõ ràng, đáng tin cậy đối với bất kỳ đối thủ nào có ý định đe dọa hòa bình và an ninh ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”, Turner nói thêm.

Các hệ thống tên lửa mới

Resolute Dragon 25 đánh dấu lần đầu tiên Mỹ triển khai hai hệ thống tên lửa tiên tiến đến Nhật Bản để tham gia tập trận chung.

Hệ thống năng lực tầm trung Typhon của Lục quân Mỹ được bố trí tại Căn cứ Không quân Iwakuni của Thủy quân lục chiến, phía đông nam Hiroshima.

Typhon có khả năng phóng tên lửa hành trình Tomahawk với tầm bắn 2.500 km và tên lửa đánh chặn SM-6 với tầm bắn ít nhất 240 km, qua đó mở rộng đáng kể các lựa chọn tấn công trên biển và đất liền cho đồng minh.

Trong khi đó, Thủy quân lục chiến Mỹ đã vận chuyển Hệ thống Chặn Tàu của Hải Quân – Thủy quân lục chiến (NMESIS) đến Okinawa bằng tàu USNS Guam vào tháng 7, sau đó được không vận bằng C-130 của Nhật Bản đến đảo Ishigaki để tham gia tập trận.

NMESIS sử dụng hai tên lửa Naval Strike Missile có khả năng tàng hình, được lắp đặt trên xe chiến thuật không người lái, cho phép tấn công chống hạm từ đất liền với tầm bắn lên tới 185 km.

Các lực lượng Mỹ đã diễn tập với NMESIS ở Okinawa từ đầu tháng 9, tập trung vào khả năng vận hành bệ phóng và các nhiệm vụ bắn giả định.

Đại úy Kurt James, chỉ huy Khẩu đội tên lửa tầm trung số 12, cho biết trong một tuyên bố hôm 3/9 rằng các cuộc tập trận này “xác nhận hiệu quả của kiến trúc phòng thủ hợp tác của chúng tôi” và cải thiện khả năng phối hợp trước các mối đe dọa tiềm tàng.

Cùng với kế hoạch nâng cấp tên lửa đối hạm Type 12 sản xuất trong nước của Nhật Bản, vốn sẽ được mở rộng tầm bắn lên 1.000 km vào năm 2026, các hệ thống này thể hiện năng lực bắn tích hợp, đa tầng nhằm đối phó với các mối đe dọa hàng hải ngày càng gia tăng.

Năng lực và răn đe

Trong cuộc tập trận, Turner nói với báo giới ngày 17/9 rằng NMESIS sẽ gửi đi “một thông điệp rõ ràng đối với bất kỳ nỗ lực nào nhằm làm suy yếu an ninh khu vực”.

Ông nhấn mạnh “tính cơ động vốn có và năng lực tấn công chính xác tầm xa, đặc biệt là khả năng chặn tàu”, là yếu tố trung tâm trong chiến lược phòng thủ duyên hải của Mỹ.

Đại tá Richard Neikirk, chỉ huy Trung đoàn Duyên hải Thủy quân lục chiến số 12, nhấn mạnh hợp tác hậu cần là một thành tựu then chốt, và nói cuộc tập trận đã kiểm nghiệm khả năng của hai bên trong việc vận chuyển khí tài của nhau trong điều kiện tác chiến.

“Tất cả các năng lực mà Mỹ có, cùng với Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản, đều mang tính bổ trợ”, ông nói ngày 20/9 tại doanh trại Hansen ở Okinawa.

Trung tướng Seiji Toriumi, Tư lệnh Quân khu Tây của JSDF, đã phát biểu trước binh sĩ Nhật trong cuộc tập trận.

“Cần phải cải thiện hiệu quả và độ tin cậy của liên minh Nhật – Mỹ trong phòng thủ đảo, tăng cường sức răn đe và khả năng ứng phó, và thể hiện cam kết mạnh mẽ của chúng ta đối với phòng thủ cả trong nước và quốc tế”, ông nói.

Việc triển khai phản ánh sự đáp ứng của Nhật Bản trước “những thay đổi trong môi trường an ninh của đất nước và điều chỉnh cách tiếp cận trong những giới hạn mà họ phải đối mặt”, nhà khoa học chính trị Naoko Aoki tại RAND Corporation nói với Japan Times.

Đồng thời, Mỹ cũng muốn “giúp công chúng Nhật Bản quen hơn với ý tưởng rằng những hệ thống như vậy có thể là cần thiết trên lãnh thổ Nhật Bản”, Aoki nói thêm.

Mạnh mẽ hơn khi bên nhau

Cuộc tập trận đã làm sâu sắc thêm sự hợp tác hằng ngày giữa hai quân đội trên thực địa.

“Bằng cách huấn luyện cùng nhau, sát cánh bên nhau, chúng ta trở nên mạnh mẽ hơn mỗi ngày, và tôi nghĩ điều đó thực sự quan trọng đối với mối quan hệ của chúng ta”, Trung úy Sarah Bobrowski thuộc Lữ đoàn Duyên hải số 12, Thủy quân lục chiến Mỹ cho biết.

Với Nhật Bản, thời điểm của Resolute Dragon nhấn mạnh quá trình tăng cường quốc phòng đang tăng tốc.

Tokyo đã cam kết tăng chi tiêu quốc phòng lên 2% GDP vào năm 2027 và đẩy sớm một năm việc triển khai hệ thống tên lửa Type 12 mới, viện dẫn các mối đe dọa ngày càng gia tăng từ Trung Quốc, Triều Tiên và Nga.

“Nhật Bản đang đối mặt với những hoàn cảnh an ninh quốc gia nghiêm trọng và phức tạp nhất kể từ khi Thế chiến II kết thúc”, Bộ trưởng Quốc phòng Gen Nakatani nói hồi tháng 12 năm ngoái.

Lần đầu tiên được tổ chức vào năm 2021, Resolute Dragon nhanh chóng trở thành địa điểm tập huấn hàng đầu của quân đội Nhật – Mỹ.

Sự tham gia kỷ lục của 19.000 binh sĩ năm nay, kết hợp với việc tích hợp các hệ thống tên lửa tiên tiến, đã cho thấy khả năng của hai đồng minh trong việc bảo vệ các địa bàn trọng yếu trên biển và củng cố sức răn đe trên toàn Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.