Nguồn: Focus | 2025-11-18

Philippines, Nhật Bản và Hoa Kỳ đã có các cuộc diễn tập chung trên Biển Đông trong hai ngày 14–15/11. Các cuộc tập trận nhấn mạnh sự hợp tác an ninh ngày càng tăng giữa các đồng minh, trong lúc Trung Quốc điều một đội hình máy bay ném bom tiến hành tuần tra song song.

Lực lượng Vũ trang Philippines (AFP) hôm 16/11 cho biết hoạt động Hợp tác Hàng hải Đa phương (MMCA) mới nhất đã thể hiện “sự thống nhất và hợp tác khu vực ngày càng lớn mạnh” với các đối tác. Một phần của Biển Đông được Manila gọi là Biển Tây Philippines.

Đây là MMCA lần thứ 8 trong năm nay và lần thứ 13 kể từ khi khởi đầu vào tháng 4/2024. Các lần trước đó cũng bao gồm binh sĩ từ Úc, Canada và New Zealand.

Trong các cuộc diễn tập, AFP đã triển khai hai tàu hộ vệ có khả năng mang tên lửa là BRP Jose Rizal và BRP Antonio Luna, cùng một trực thăng AW159. Tàu BRP Melchora Aquino và BRP Cape San Agustin của Hải cảnh Philippines cũng tham gia hỗ trợ.

Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản (JMSDF) triển khai tàu khu trục JS Akebono lớp Murasame và một trực thăng Seahawk SH-60K.

Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Hoa Kỳ (INDOPACOM) tham gia với Nhóm Tác chiến Mẫu hạm Nimitz, gồm các mẫu hạm USS Nimitz, USS Wayne Meyer, USS Gridley và USS Lenah Sutcliffe Higbee.

Chuỗi hoạt động MMCA liên tục cho thấy "cam kết của Manila trong việc bảo vệ các quyền chủ quyền của quốc gia và nâng cao khả năng sẵn sàng phòng thủ tập thể cùng các đối tác tin cậy”, theo tuyên bố của AFP.

“Các hoạt động này không chỉ nhấn mạnh quyết tâm kiên định của Philippines trong việc bảo vệ các vùng biển của mình, mà còn thể hiện cam kết chung với các đối tác nhằm tăng cường răn đe, cải thiện khả năng phối hợp tác chiến và duy trì tự do hàng hải theo trật tự quốc tế dựa trên luật lệ tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”, tuyên bố nêu rõ.

Theo AFP, các lực lượng tham gia đã thực hiện một loạt hoạt động phối hợp trên biển và trên không.

Nội dung diễn tập bao gồm thủ tục gặp gỡ, kiểm tra thông tin liên lạc, báo cáo tình huống nhận thức trên vùng biển, tiếp tế trên biển, tác chiến chống ngầm, đổ bộ xuyên boong, chiến thuật phân đội, đội hình cơ động, diễn tập chụp ảnh và một cuộc diễn tập tích hợp cuối cùng.

Các yêu sách của Bắc Kinh

Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) cho biết họ đã triển khai một đội hình máy bay ném bom tiến hành “hoạt động tuần tra thường lệ” ở Biển Đông hôm 14/11. Một phát ngôn viên PLA cáo buộc Philippines đã “gây rối” và làm suy yếu ổn định khu vực.

Các cuộc diễn tập MMCA diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc tiếp tục quấy rối tàu Philippines ở Biển Đông.

Các tàu hải cảnh và dân quân biển Trung Quốc thường xuyên thực hiện các động tác chặn đường, chiếu laser, phun vòi rồng và húc tàu vào tàu Hải cảnh Philippines cũng như tàu thuyền tiếp tế cho ngư dân Philippines.

Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền với hơn 80% Biển Đông, bao gồm các vùng biển và thực thể đang được các nước khác trong khu vực tuyên bố chủ quyền, và các vùng, thực thể thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.

Một tòa trọng tài quốc tế năm 2016 đã bác bỏ tuyên bố chủ quyền bao trùm của Trung Quốc, nhưng Bắc Kinh đã từ chối tuân thủ phán quyết.

“Thật đáng tiếc khi các sự cố tiếp tục xảy ra ở Biển Tây Philippines, gây nguy hiểm đến tính mạng của nhân viên Philippines và đe dọa an toàn của tàu thuyền và máy bay của chúng tôi”, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. phát biểu ngày 26/10 tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN – Hoa Kỳ tại Kuala Lumpur.

“Những sự cố này bao gồm các thao tác nguy hiểm và việc sử dụng các công cụ, thiết bị mang tính cưỡng ép nhằm can thiệp hoặc cản trở các hoạt động hợp pháp và thường lệ của Philippines trong các vùng biển và vùng trời của chúng tôi, được bảo đảm theo luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS [Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển]”.

Tăng cường phòng thủ lãnh thổ

Hoa Kỳ là đối tác then chốt của Philippines trong nỗ lực tăng cường phòng thủ lãnh thổ và nâng cao năng lực răn đe tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Theo các bản tin, đầu tháng này, Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ đã triển khai tạm thời một đơn vị drone Reaper để hỗ trợ các nỗ lực an ninh hàng hải của Philippines.

Đơn vị này được triển khai nhằm hỗ trợ “an ninh hàng hải khu vực của Philippines”, một phát ngôn viên của Marine Corps Forces Pacific xác nhận, USNI News đưa tin ngày 13/11.

“Theo đề nghị của chính phủ Philippines, Phi đội Máy bay Không người lái Thủy quân lục chiến số 1 (VMU-1) đang được triển khai tạm thời tới Philippines nhằm hỗ trợ an ninh hàng hải khu vực của Philippines thông qua việc chia sẻ nhận thức môi trường biển”, một phát ngôn viên Thủy quân lục chiến nói với Defense News trong một tuyên bố.

“Việc bố trí tạm thời các máy bay MQ-9A không vũ trang tại Philippines thể hiện cam kết chung trong việc cải thiện an ninh hàng hải tập thể và hỗ trợ mục tiêu chung của chúng ta về một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở”, tuyên bố cho biết.

Theo Không quân Hoa Kỳ, drone MQ-9 Reaper điều khiển từ xa chủ yếu được sử dụng cho nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát. Chúng cũng có thể thực hiện hỗ trợ hỏa lực tầm gần, tìm kiếm – cứu nạn trong tác chiến, giám sát đoàn xe và các hoạt động tác chiến phi truyền thống khác.

Nổi tiếng về khả năng tàng hình và độ bền chắc, Reaper mang theo nhiều loại cảm biến tầm xa, được trang bị hệ thống thông tin liên lạc đa chế độ, có thể bay liên tục hơn 27 giờ và có tầm hoạt động trên 1.000 dặm.

Lầu Năm Góc hồi tháng 9 đã thành lập một đơn vị MQ-9 Reaper đóng quân thường trực tại Căn cứ Không quân Kunsan ở Hàn Quốc như một biện pháp răn đe trước các mối đe dọa tiềm tàng trong khu vực.