Oleh Jia Feimao | 2025-10-27

Jepun dan Taiwan sedang menuju ke arah yang mengerapkan latihan-latihan pengawal pantai bersama, yang kini telah diadakan dua kali sejak kedua-dua pihak memutuskan hubungan diplomatik lebih lima dekad yang lalu.

Satu latihan yang berlangsung pada bulan Jun tetapi hanya dilaporkan pada bulan ini menjelaskan kerjasama yang mula bertumbuh ini.

Pengawal pantai Jepun dan Taiwan telah menjalankan latihan menyelamat maritim bersama pada pertengahan bulan Jun di laut lepas arah selatan Kepulauan Sakishima, Jepun, menandakan latihan awam yang kedua mereka dalam tempoh setahun.

Yomiuri Shimbun melaporkan latihan tersebut pada bulan Oktober, empat bulan selepas kejadian itu.

"Kapal-kapal itu saling mendekati sehingga ke jarak yang boleh dilihat, berkongsi maklumat dan melaraskan kawasan pencarian untuk mengukuhkan kerjasama di tapak," akhbar itu memetik sumber semasa membuat pendedahan.

Dalam operasi bulan Jun itu, kapal peronda besar Jepun yang dilengkapi helikopter, Mizuho, ​​telah mengambil bahagian bersama kapal Yunlin Taiwan, dan kemudiannya meneruskan perjalanan ke Asia Tenggara untuk latihan tambahan dengan pihak berkuasa maritim Malaysia, lapor Yomiuri.

Pendedahan aktiviti-aktiviti ini oleh media Jepun telah mencetuskan optimisme di Taipei bahawa kerjasama maritim Jepun-Taiwan tidak lama lagi akan dijadikan norma sosial berinstitusi.

Mencapai jarak visual menandakan kerjasama operasi secara langsung, Su Tzu-Yun, pengarah Bahagian Strategi dan Sumber Pertahanan di Institut Penyelidikan Pertahanan dan Keselamatan Nasional Taiwan, memberitahu Focus.

Latihan tahun ini adalah susulan latihan bersama kedua-dua angkatan pada Julai 2024, apabila kapal peronda Jepun, Sagami dan kapal Hsun Hu No. 9 Taiwan menjalankan operasi mencari dan menyelamat di luar Semenanjung Boso berhampiran Izu Oshima.

Peristiwa pada tahun 2024 itu, latihan bersama pertama kedua-dua pengawal pantai sejak Jepun memutuskan hubungan diplomatik dengan Taiwan pada tahun 1972, telah menimbulkan bantahan rasmi dari Beijing.

Pencapaian penting

Walaupun maklumat yang tersedia secara umum tentang latihan bersama Jepun-Taiwan masih tertumpu kepada operasi penyelamatan maritim dan tidak merangkumi manuver pertempuran, perkara ini masih boleh dianggap sebagai pencapaian penting.

Pengawal pantai Taiwan boleh berfungsi sebagai platform untuk kerjasama ketenteraan dan diplomatik, sebahagiannya mengimbangi ketidakupayaan tentera laut untuk terlibat secara langsung dengan angkatan-angkatan bersekutu, kata Su.

Walaupun Tokyo secara rasmi menegaskan bahawa latihan bersama itu tidak ditujukan kepada mana-mana pihak ketiga, media Jepun secara meluas mentafsirkannya sebagai tindak balas terhadap pengembangan maritim China yang semakin meningkat.

Kapal Pengawal Pantai China (CCG) mengekalkankehadiran yang hampir kekal di sekitar Kepulauan Senkaku(Kepulauan Diaoyu di China) yang dipertikaikan. Data rasmi Jepun menunjukkan bahawa kapal-kapal CCG memasuki perairan sekitarnya sebanyak 355 kali pada tahun 2024, jumlah tertinggi sejak rekod bermula pada tahun 2008, lapor Kyodo News.

Sebelum tahun 2018, rondaan China berlaku kira-kira 200 hari setahun, tetapi dengan pertambahan tonase kapal CCG, kehadiran mereka hampir berterusan – walaupun dalam cuaca buruk.

Percubaan China untuk mengenakan perubahan unilateral di laut dalam secara paksa semakin meningkatdalam masa beberapa tahun kebelakangan ini, menurut amaran Kertas Putih Pertahanan 2025 Jepun pada Julai.

Dokumen itu menggambarkan tindakan tersebut sebagai "cabaran strategik yang belum pernah berlaku dan paling besar" terhadap keselamatan Jepun serta tatanan antarabangsa secara lebih luas.

Ancaman kedaulatan bersama

Selain Jepun, Taiwan dan Filipina perlu kerap menangani pencerobohan China ke perairan mereka.

Pulau Kinmen di barisan hadapan Taiwan juga kerap menghadapi pencerobohan China. Dari bulan Februari 2024 hingga Ogos 2025, kapal-kapal CCG telah melalui perairan Kinmen sebanyak 85 kali, dengan purata 4.4 kali pencerobohan sebulan dan kehadiran kira-kira dua jam setiap kali, kata pengawal pantai Taiwan.

Gangguan itu semakin meningkat selepas perlanggaran pada 14 Februari 2024. Sebuah kapal pengawal pantai Taiwan yang bertujuan untuk mengejar secara tidak sengaja melanggar sebuah bot laju China yang sedang menjalankan penangkapan ikan secara haram. Dua nelayan China maut. CCG kemudian mula meronda kawasan tersebut dengan alasan "pemeriksaan penguatkuasaan undang-undang."

"Kedua-dua Kepulauan Senkaku Jepun dan Pulau Kinmen Taiwan berdepan dengan ancaman terhadap kedaulatan. Hanya dengan memperdalam kerjasama mereka, Taiwan dan Jepun dapat bertindak balas dengan lebih berkesan. Mereka perlu 'berkongsi risikan dan menangani isu-isu bersama antara agensi-agensi kedua-dua negara,'" kata Tetsuo Kotani, profesor pengajian global di Universiti Meikai di Jepun, kepada NHK pada Julai 2024.

Taiwan dan Jepun menandatangani memorandum persefahaman mengenai pencarian dan penyelamatan maritim pada tahun 2017, diikuti oleh satu lagi pada tahun 2018 mengenai pembanterasan penyeludupan dan imigresen haram. Tetapi latihan bersama awam yang pertama mereka sejak keretakan diplomatik pada tahun 1972 tidak berlaku sehingga tahun 2024.

"China merupakan daya penggerak terbesar di sebalik kerjasama konkrit antara agensi pengawal pantai Taiwan dan Jepun, satu perkembangan yang mungkin tidak dijangka oleh Beijing," kata Su kepada Focus.

China menuntut lebih daripada 80% Laut China Selatan, walaupunmahkamah di Hague menolak dakwaan itu pada tahun 2016.

Filipina, jiran lain yang menghadapi pertikaian maritim dengan China, turut berdepan cabaran serupa daripada kapal CCG, kata Su.

"Taiwan, Jepun dan Filipina kini berada dalam situasi yang sama. Latihan bersama antara unit-unit pengawal pantai sebegini kemungkinan besar boleh berkembang daripada hubungan dua hala kepada sistem pelbagai hala pada masa hadapan," katanya.