Oleh AFP dan Focus | 2025-12-03

STOCKHOLM -- Kecerdasan buatan (AI) boleh digunakan untuk memperkukuh demokrasi dan kehidupan komuniti dan bukannya sekadar menatal berita negatif, kata pengaturcara Taiwan dan "duta siber" Audrey Tang kepada AFP pada 2 Disember ketika beliau bersedia untuk menerima anugerah di Stockholm.

"Saya percaya kita boleh menjauhkan AI daripada kecerdasan ketagihan yang menggoda orang ramai ... kepada kecerdasan bantuan, di mana sistem-sistem AI dikemudikan oleh komuniti untuk berkhidmat kepada komuniti-komuniti," kata Tang.

Sebagai seorang pengaturcara yang belajar sendiri dan meninggalkan sekolah pada usia 14 tahun serta kemudiannya bekerja di Silicon Valley sebelum berkhidmat sebagai menteri hal ehwal digital Taiwan, Tang bercakap kepada AFP beberapa jam sebelum menerima anugerah Right Livelihood, yang kadangkala dipanggil "Nobel alternatif".

Menggunakan teknologi untuk memperkasakan rakyat

Beliau memenangi anugerah itu kerana "memajukan penggunaan teknologi digital secara sosial untuk memperkasakan rakyat, memperbaharui demokrasi dan menyembuhkan perpecahan," kata juri dalam satu kenyataan pada bulan Oktober.

Dalam satu temu bual Voice of America 2023, Tang menyatakan bahawa kawalan pertuturan China yang ketat bukan sahaja menghalang pembangunan AI tetapi juga mewujudkan peluang untuk model-model yang dilatih dalam masyarakat bebas.

Sebaik sahaja disimpan dan dijalankan di luar talian pada peranti kecil, model-model bahasa sedemikian boleh memintas gerbang internet, membolehkan pengguna-pengguna China mencari peristiwa-peristiwa yang disekat tanpa penapisan, katanya.

Tang berkata beliau yakin bahawa manusia akan kekal sebagai "kecerdasan super." Walau bagaimanapun, orang ramai mesti memastikan mereka mengemudikan AI untuk memperkasakan komuniti dan bukannya sekadar perniagaan besar, katanya.

Beliau merujuk kepada usaha Taiwan untuk membangunkan peralatan AI yang boleh berkomunikasi merentasi pelbagai kumpulan yang bahasa dan budayanya berbeza di pulau itu.

"Daripada melatih satu model berdaulat yang menyatukan semua idea ini, kami mempunyai AI sivik yang dilatih oleh setiap komuniti bahasa, setiap komuniti budaya," katanya.

Pelbagai AI yang berbeza ini kemudiannya boleh berkomunikasi antara satu sama lain, tambahnya, sekali gus membantu menyatukan pelbagai kumpulan di sekitar tujuan sivik yang sama.

Tang merujuk kepada kerjasama antara para aktivis keadilan iklim dan kumpulan-kumpulan agama yang menggalakkan "penjagaan ciptaan" -- menjaga alam sekitar sebagai ciptaan Tuhan.

AI, katanya, "boleh menjelaskan usaha keadilan iklim kepada komuniti-komuniti berdasarkan kitab, membolehkan mereka juga melihat diri mereka sedang melakukan kerja Tuhan."

Usaha sedemikian boleh memberi penggalakan lebih daripada sekadar sektor alam sekitar, kata Tang.

Menentang naratif autoritarian

"Kita benar-benar perlu menentang naratif bahawa demokrasi hanya membawa kepada polarisasi dan huru-hara dan tidak pernah membuahkan hasil, kerana itulah naratif menyeluruh autoritarianisme," katanya.

Mesej itu amat penting di tempat seperti Taiwan, sebuah pulau demokratik yang diperintah sendiri yang dituntut oleh China sebagai sebahagian daripada wilayahnya dan tidak menolak kemungkinan rampasan secara paksa.

Tang berkata Taiwan telah menjadi "sasaran utama" untuk maklumat salah dan usaha untuk memperdalam polarisasi, yang menghadapi kira-kira dua juta percubaan serangan siber sehari, kebanyakannya berasal dari China.

Sehari sebelum menerima anugerah itu, beliau memberi syarahan di Universiti Stockholm tentang perjalanan demokrasi Taiwan dan hubungannya dengan dunia yang lebih luas. Berdasarkan sejarah plat-tektonik pulau itu, beliau berkata identiti dan kebebasan Taiwan ditempa melalui tekanan jangka panjang dan perjuangan kolektif, bukan melalui takdir.

"Demokrasi geoterma" Taiwan menganggap ketegangan politik sebagai perkara biasa dan menyalurkannya kepada kerjasama, katanya. Ia adalah model yang beliau mahu AI ikuti dengan mengurangkan perpecahan dan menghubungkan komuniti-komuniti.

Dermawan Jerman-Sweden, Jakob von Uexküll telah mencipta anugerah Right Livelihood pada tahun 1980 selepas yayasan di sebalik Hadiah Nobel enggan menambah kategori-kategori baharu untuk alam sekitar dan pembangunan antarabangsa.