![Ibinababa ng mga mangingisda ang kanilang lumiliit na huli sa pantalan ng Masinloc sa Zambales, Pilipinas, habang ang mga taktikang pagharang ng Tsino ay pumipilit sa kanila na mangisda sa mga masisikip na katubigan at mas malayo sa kanilang tradisyonal na pangisdaan. [Shirin Bhandari]](/gc9/images/2025/04/01/49790-45-370_237.webp)
Ayon kay Shirin Bhandari |
Sa pagsikat ng araw sa baybaying komunidad ng Masinloc, Zambales, ang mga Pilipinong mangingisda ay nagdadala ng kanilang huli mula sa kalapit na Scarborough Shoal.
Ang mga kahoy na bangka, na maliliit na may katig, ay nakapila sa pantalan habang ibinababa ang mga ice box na may alumahan, pusit, at tuna upang dalhin sa lokal na palengke.
Gayunpaman, ang dami ng huli ay hindi na tulad ng dati, dahil halos hindi na sapat ang suplay ng isda para matugunan ang pangangailangan ng lalawigan.
Sa mga nagdaang taon, hinarangan ng mga barkong militia at coast guard ng China ang mga Pilipinong mangingisda sa pagpasok sa kanilang tradisyunal na pangisdaan sa Bajo de Masinloc -- na kilala rin bilang Scarborough Shoal.
![Bumibili ng isda ang mga lokal sa palengke ng Masinloc sa Zambales, Pilipinas, kung saan bumagsak ng 70% ang suplay, na nagdulot ng pagtaas ng presyo at naging mas kaunti ang sariwang pagkaing-dagat. [Shirin Bhandari]](/gc9/images/2025/04/01/49793-43-370_237.webp)
Ipinangalan sa isang barkong Briton na sumadsad sa atoll noong ika-18 siglo, ang shoal ay naging sentro ng sigalot sa pag-aangkin ng teritoryo at karagatan sa pagitan ng China at Pilipinas.
Inaangkin ng China ang halos buong South China Sea at binalewala ang mga pag-aangkin ng Pilipinas at iba pang mga bansa, sa kabila ng isang internasyonal na paghatol na walang batayang legal ang kanyang paninindigan .
Ang shoal -- na kilala sa mayamang pangisdaan, hindi pa nagagalugad na deposito ng gas, at estratehikong lokasyon sa karagatan -- ay matatagpuan mga 220 km mula sa Pilipinas at sakop ng Exclusive Economic Zone (EEZ) nito, ngunit inaangkin ng China bilang bahagi ng kanyang sinaunang teritoryo.
Bilang bahagi ng pag-aangkin nito, inanunsyo ng China noong Hunyo 2024 ang isang mandato na nagpapahintulot sa coast guard nito na ikulong ang sinumang dayuhang mangingisda na papasok sa Scarborough Shoal ng hanggang 60 araw nang walang paglilitis.
"Hindi namin kayang pumasok sa shoal. Palagi itong binabantayan ng Chinese Militia at Coast Guard... Halos isang taon na kaming hindi nakakalapit sa shoal dahil sa takot na maaresto," inihayag ni Leonardo Cuaresma, pangulo ng New Masinloc Fishermen's Association, sa Focus.
"May pagkawala ng 70% ng suplay ng isda sa lokal na palengke. Ang lahat ng isdang bahura, tulad ng lapu-lapu o maya-maya, ay hindi na madaling makuha tulad noon. Lahat ay napakamahal na," sabi ni Cuaresma.
Tumitinding tensyon
Humigit-kumulang 275,520 metrikong tonelada ng isda ang nahuhuli sa West Philippine Sea, kung saan 30% nito ay nagmumula sa Scarborough Shoal, ayon sa pamahalaan ng Pilipinas. Ginagamit ng Pilipinas ang terminong West Philippine Sea upang tukuyin ang bahagi ng South China Sea na sakop ng kanyang EEZ.
Ang kita sa pangingisda ay bumagsak mula PHP10,000 ($170) hanggang sa wala pang PHP4,000 ($70) sa bawat anim na araw na pangingisda, ayon sa Pambansang Lakas ng Kilusang Mamamalakaya ng Pilipinas (PAMALAKAYA), isa pang samahan ng mga mangingisda, batay sa mga pag-uusap sa isang dosenang operator ng bangka sa Subic, isang bayan sa Zambales, noong Hulyo.
Bago nakuha ng China ang de facto na kontrol sa shoal noong 2012, ang isang grupo ng 20 mangingisda ay maaring makakuha ng tinatayang 6 na toneladang isda sa loob ng tatlong araw malapit sa shoal. Sa nakalipas na dekada, ang huling ito ay bumagsak sa halos 1.5 tonelada kada linggo, na nagpapakita ng matinding pagbaba ng suplay ng isda.
Sa kasalukuyan, nahihirapan ang mga mangingisda na pagkasyahin ang kanilang kita dahil napipilitan silang mangisda sa masisikip na lugar sa mga katubigan ng munisipalidad o maglayag nang mas malayo sa West Philippine Sea.
Sa isla ng San Salvador sa Masinloc, ang islang pinakamalapit sa Scarborough Shoal, mahigit 500 na pamilya ang umaasa sa yaman ng bahura at ngayon ay nahaharap sa hirap na hindi masuportahan ang kanilang mga mahal sa buhay.
"Nakakalungkot talaga. Baon kami sa utang -- ang ilang pamilya ay pumili ng alternatibong kabuhayan, tulad ng pagpapalaki ng manok at baboy," ang sabi ni Cuaresma sa Focus.
Patuloy na tumitindi ang tensyon sa pagitan ng China at Pilipinas hinggil sa shoal habang nagsisikap ang Maynila na magbigay ng suplay sa mga mangingisda sa lugar.
Noong Disyembre, sinabi ng Pilipinas na ginamit ng Chinese coast guard ang water cannon at "binangga" ang isang barko ng Kagawaran ng Pangisdaan.
Sinabi rin ng Philippine coast guard noong Pebrero na isang helicopter ng Chinese Navy ang lumapit “ng 10 talampakan" (tatlong metro) sa isang surveillance plane na may sakay na mga mamamahayag sa Scarborough Shoal.
Bilang tugon, nagsikap ang Pilipinas na palakasin ang ugnayang pang-depensa sa mga kaalyado nito, kabilang ang United States at Japan.
Samantala, nananatiling matatag ang mga mangingisda sa Masinloc.
"Patuloy naming isusulong upang ipaalam sa buong mundo na ang Scarborough Shoal ay nasa exclusive economic zone ng Pilipinas," ang sabi ni Cuaresma.
"Ipaglalaban namin ang aming soberanya dahil ang pangingisda ang tanging buhay na alam namin."