Ayon kay Chen Meihua | 2025-07-31

Sa gitna ng pag-atras ng US mula sa pagtulong sa ibang bansa, pinalalakas ng Beijing ang mga hakbang upang makuha ang tiwala ng mga karatig-bansa at palawakin ang impluwensiya nito sa pamamagitan ng pagsasanib ng mga programang pangkaunlaran at multilateral na diplomasya.

Noong Hunyo, nagkasundo ang China at Singapore na magtatag ng isang "Third Country Training Program" para sa mga opisyal ng Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) at Timor-Leste bilang bahagi ng kanilang "All-Round High-Quality Future-Oriented Partnership."

Sa parehong buwan, idinaos ng China ang unang China-Pakistan-Bangladesh Summit, kung saan nagkasundo ang tatlong panig na magtatag ng trilateral na mekanismo ng kooperasyon na sasaklaw sa kalakalan, pagbabago ng klima, at imprastruktura.

Ang tumitinding pagtutok ng China sa triangular cooperation -- isang ugnayang pangkaunlaran sa pagitan ng hindi bababa sa tatlong kalahok: dalawa o higit pang mga umuunlad na bansa at isang maunlad na bansa o multilateral na organisasyon -- ay nagpapakita ng estratehikong pagsasaayos at pagbabago, iniulat ng The Diplomat noong Hulyo.

Sa gitna ng kompetisyon sa pagitan ng China at US, ang pangunahing layunin ng China ay, una, ang pagtibayin ang "ugnayan sa mga makapangyarihang bansa sa rehiyon sa pamamagitan ng pagsasanib ng mga agenda sa kaunlaran at ekonomikong impluwensiya," at pangalawa, palakasin ang “imahe ng China bilang kampeon ng multilateralismo, upang mabago ang mga pandaigdigang institusyon pabor sa kanya," ayon sa ulat.

Pagsusulong ng multilateralismo

Noong Abril, ipinatawag ng Beijing ang Central Conference on Work Related to Neighboring Countries, isang bihirang pagpupulong na nakatuon sa patakarang panlabas ng Central Committee ng Chinese Communist Party (CCP), na pinamunuan ni Pangulong Xi Jinping.

Ipinahiwatig ng naturang pagtitipon ang muling pagtutok sa paghikayat sa mga kaalyado sa rehiyon at pagtibayin ang geopolitical na impluwensiya ng China.

Makalipas ang isang buwan, nagsagawa ang International Department ng CCP ng mga talakayan kasama ang mga partidong pampulitika mula sa Northeast at Southeast Asia.

Ang layunin ay ang isulong ang multilateral na diplomasya at sama-samang itaguyod ang panrehiyong katatagan at kaunlaran sa pamamagitan ng pagpapalalim ng estratehikong pagtitiwala sa isa’t isa, pagpapaigting ng kooperasyon, paghahanap ng mga pinagkakasunduang layunin habang isinasantabi ang mga hindi pagkakaunawaan, at pagtataguyod ng pagkakaisa sa pagitan ng mga partidong pampulitika sa rehiyon.

Ang triangular cooperation ng China ay hindi limitado sa tatlong bansa lamang.

Sa ASEAN-China-Gulf Cooperation Council Summit na ginanap sa Kuala Lumpur, sinabi ni Chinese Premier Li Qiang na ang nasabing plataporma ng palitan ay “maituturing na isang pangunahing hakbang sa panrehiyong kooperasyong pang-ekonomiya,” at ang pagtutulungan ng tatlong nabanggit na panig ay maaaring magbunga ng isang “masiglang larangan ng ekonomiya.”

Ang pakikipagtulungan ng China sa Gulf states at iba pang rehiyon ay “nakaugat sa diwa ng Belt and Road Initiative [BRI],” ayon kay Kristy Tsun-Tzu Hsu, direktor ng Taiwan ASEAN Studies Center sa Chung-Hua Institution for Economic Research, sa panayam ng Focus.

Ang BRI ay isang proyekto ng China na naglalayong magtayo ng pandaigdigang imprastruktura upang mapadali ang pag-export ng mga raw material mula sa mga mahihirap na bansa papuntang China.

Abala ang mga Chinese sa paglikha ng bagong plataporma sa pamamagitan ng trilateral na pakikipagtulungan na nagbibigay ng mas malawak na kalayaan sa mga bansang ayaw bumuo ng pormal na alyansa, ayon kay Hsu.

Mga Interes ng China

Tungkol sa pakikipagtulungan ng China sa Singapore at Timor-Leste, sinabi ni Hsu na may malaking impluwensiya na ang China sa Timor-Leste.

Ngayong nag-aalok ito ng mga pagsasanay at programang pagpapalakas ng kapasidad upang matulungan ang Timor-Leste na makapasok sa ASEAN ngayong taon, inaasahang mas palalalimin pa ng China ang impluwensiya nito sa rehiyon, aniya.

“Masigasig na naghahanap ang China ng mga pagkakataon para sa kooperasyon upang pagtibayin ang sarili nitong mga interes,” sinabi ni Ian Chong, isang political scientist mula sa National University of Singapore, sa Focus.

Maaaring makatulong ang ganitong uri ng kooperasyon sa pagpapalawak ng impluwensiya ng China, ngunit hindi lahat ng ganitong pagsisikap ay magdudulot ng gayong epekto, aniya.

Ang organisasyong BRICS na pinamumunuan ng China ay isang hamon sa United States dahil sa pagpapalawak ng impluwensiya ng China gamit ang flexible na mekanismong "Plus", sinabi ni Hsu.

Ang BRICS ay isang grupo ng mga bansa na nakikipagkalakalan na ipinangalan mula sa mga naunang miyembro nito na Brazil, Russia, India, China at South Africa.

Halimbawa, pinalawak ng BRICS ang bilang ng mga kasapi nito sa 10 bansa sa pamamagitan ng pagpapahintulot sa mga miyembro ng ASEAN tulad ng Malaysia at Vietnam na sumali sa ilalim ng Plus model.

Ang modelong ito ay “nagbibigay ng bagong paraan ng pakikilahok para sa mga bansa o korporasyong nag-aatubiling sumali nang direkta ngunit nagnanais pa ring makapasok sa mga merkado,” sinabi ni Hsu.