Nguồn: AFP và Focus | 2025-04-15

SYDNEY, Úc -- Palau, quốc đảo ở khu vực Thái Bình Dương sẽ không nhượng bộ trước những áp lực ngoại giao từ Trung Quốc và sẽ là đồng minh của Đài Loan "cho đến khi cái chết chia lìa chúng tôi", Tổng thống Surangel Whipps Jr. tuyên bố hôm 10/4.

Phát biểu tại Viện Lowy ở Sydney, ông Whipps khẳng định, mối quan hệ giữa Palau và Đài Loan được xây dựng dựa trên việc có chung các giá trị dân chủ và chủ quyền.

Là một trong số ít quốc gia vẫn công nhận tuyên bố độc lập của Đài Loan, Palau đã nhiều lần khiến Bắc Kinh bực bội khi từ chối cắt đứt quan hệ với quốc đảo này.

"Mục tiêu của Trung Quốc là ép chúng tôi phải không công nhận Đài Loan", ông Whipps nói. "Nhưng chúng tôi hy vọng họ hiểu rằng -- đó là một quyết định có tính chủ quyền và không quốc gia nào có thể yêu cầu chúng tôi kết bạn với ai".

Phát biểu của ông Whipps được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc đang gia tăng sức ép ngoại giao và kinh tế đối với các quốc gia công nhận nền độc lập của Đài Loan. Số lượng các quốc gia như vậy ngày càng ít đi.

Hiện chỉ còn 12 quốc gia, bao gồm Palau, vẫn duy trì quan hệ chính thức với Đài Bắc, cho dù Bắc Kinh tiếp tục lôi kéo đồng minh bằng những lời hứa về đầu tư cơ sở hạ tầng và viện trợ kinh tế.

'Ủng hộ những người bạn'

Tuy nhiên, Palau đã phải trả giá cho sự phản kháng này.

Theo các quan chức Palau, quốc gia này đã vượt qua được sự chèn ép về kinh tế, các cuộc tấn công mạng và ảnh hưởng ngày càng lớn của các hoạt động tội phạm có tổ chức liên quan đến Trung Quốc.

Để đối phó với tình trạng tội phạm xâm nhập ngày càng tăng, Palau đã tiến hành một cuộc truy quét thị thực trên diện rộng vào đầu năm nay, từ chối nhập cảnh hơn 80 công dân Trung Quốc. Các nhà chức trách cũng trục xuất hàng chục người có liên quan đến cờ bạc bất hợp pháp, lừa đảo trực tuyến và các đường dây tội phạm có tổ chức, bao gồm cả những người bị INTERPOL phát lệnh truy nã đỏ.

Vào tháng 3/2024, một cuộc tấn công mạng quy mô lớn đã diễn ra khiến hơn 20.000 tài liệu của chính phủ Palau bị lộ. Thời điểm này trùng với thời điểm gia hạn các thỏa thuận quan trọng với Hoa Kỳ khiến các quan chức Palau nghi ngờ Trung Quốc có liên quan đến việc này. Họ cho rằng cuộc tấn công mạng này là một thông điệp chính trị có tính đe dọa.

Mặc dù vậy, Tổng thống Whipps vẫn giữ vững quan điểm, coi sự trung thành của quốc đảo này đối với Đài Loan không chỉ là một quyết định chiến lược mà còn là một quyết định đạo đức dựa trên các giá trị dân chủ chung của hai bên.

Ông Whipps khẳng định: "Chúng tôi tin vào nguyên tắc rằng, khi bạn kết hôn, bạn sẽ gắn bó cho đến khi cái chết chia lìa chúng ta".

"Điều này tương tự như việc ủng hộ những người bạn để đấu tranh cho tự do".

Biểu tượng của sự phản kháng

Kể ​​từ khi nhậm chức vào năm 2020, ông Whipps đã củng cố quan hệ an ninh với Hoa Kỳ. Ông được bầu lại vào năm 2024 để lãnh đạo quốc đảo có khoảng 20.000 dân này.

Palau có hơn 300 hòn đảo và chung đường biên giới trên biển với Philippines ở phía Tây và với Indonesia ở phía Nam. Với vị trí nằm trong khu vực Thái Bình Dương, giữa tầm ảnh hưởng của Washington và Bắc Kinh, Palau là một đồng minh quan trọng của Hoa Kỳ.

Quốc đảo này hiện đang xây dựng một cơ sở radar tầm xa của Hoa Kỳ. Cơ sở này là một phần trong việc tăng cường nỗ lực của Washington nhằm chống lại sự hiện diện quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Trong bài phát biểu của mình, Tổng thống Whipps cũng thừa nhận rằng những động thái này có thể trực tiếp đặt Palau vào các tổn thất.

"Đúng là có lo ngại rằng, giờ đây chúng tôi sẽ giơ đầu chịu báng", ông nói. "Vì vị trí của chúng tôi, bất kể thế nào, chúng tôi cũng sẽ trở thành mục tiêu của ai đó".

Để giảm thiểu nguy cơ đó, Palau sẽ củng cố các cơ sở hạ tầng của mình, bao gồm nạo vét cảng và nâng cấp sân bay để đón các chuyến tàu thường xuyên hơn của Hải quân Hoa Kỳ.

Dù chỉ là một quốc gia nhỏ bé, Palau đã trở thành biểu tượng mạnh mẽ về sự phản kháng.

"Palau đang chứng minh rằng bạn có thể phản kháng, dù bạn là (nước) lớn hay nhỏ", bài báo trên tờ Sunday Guardian ngày 6/4 viết .

"Điều đó không dễ dàng, nhưng đó là cách duy nhất để bảo vệ chủ quyền, sự thịnh vượng và tự do một cách lâu dài".