![Noong Oktubre 21, nakilahok ang embahada ng Taiwan sa Palau sa pagdiriwang ng UN Day na pinangunahan ng pamahalaan, kasama ang mga lokal na residente. Tampok dito ang lion dance at pagpapakita ng mga bandilang nagbibigay-diin sa malapit na ugnayang diplomatiko ng Palau sa Taiwan -- isa sa iilang bansa na kumikilala sa Taipei. [Taiwanese Embassy in Palau]](/gc9/images/2025/04/15/49971-palau_tw-370_237.webp)
Ayon sa AFP at Focus |
SYDNEY, Australia — Hindi magpapatalo sa diplomatikong panggigipit ng China ang bansang Palau sa Pasipiko at mananatiling kaalyado ng Taiwan “'til death do us part,” ayon kay Pangulong Surangel Whipps Jr. noong Abril 10.
Sa kanyang talumpati sa Lowy Institute sa Sydney, binigyang-diin ni Whipps na ang ugnayan ng Palau at Taiwan ay dahil sa malalim na pagkakatulad nila ng demokratikong prinsipyo at soberanya.
Isa sa iilang bansang patuloy na kumikilala sa pahayag ng Taiwan bilang isang malayang estado, paulit-ulit na ginagalit ng Palau ang Beijing sa pagtangging putulin ang ugnayan nito sa Taiwan.
"May isang layunin ang China, at iyon ay ang talikuran namin ang Taiwan," sabi ni Whipps. "Pero umaasa kami na maunawaan nila -- na ang desisyong iyon ay isang soberanong desisyon at walang bansa ang maaaring magsabi sa amin kung sino ang dapat naming kaibiganin."
![Ang Palau, isang bansang pulo sa Pasipiko na binubuo ng mahigit 300 isla, ay humaharap sa tumitinding panggigipit mula sa China dahil sa patuloy nitong pagkakaroon ng opisyal na ugnayang diplomatiko sa Taiwan -- isa sa iilang bansa na nananatiling kumikilala sa Taipei sa kabila ng mga pag-aangkin ng Beijing. [Palau Government]](/gc9/images/2025/04/15/49972-rock-islands-southern-lagoon-chelbacheb-palau-pacific-wallpaper-370_237.webp)
![Binigyang-diin ni Pangulong Surangel Whipps Jr. ng Palau sa kanyang talumpati sa Lowy Institute sa Sydney, Australia, noong Abril 10, na ang ugnayan ng Palau at Taiwan ay dahil sa malalim na pagkakatulad nila ng demokratikong prinsipyo at soberanya. [David Gray/AFP]](/gc9/images/2025/04/15/49973-afp__20250410__39t462w__v1__highres__australiapalaudiplomacy_optimized_5000-370_237.webp)
Kasabay ng mga pahayag ni Whipps ay ang patuloy na diplomatiko at ekonomikong panggigipit ng China sa papaliit na bilang ng mga bansang kumikilala sa Taiwan bilang isang soberanong estado.
Labindalawang bansa lamang, kabilang ang Palau, ang may pormal na ugnayan sa Taipei, habang patuloy na inaakit ng Beijing ang mga kaalyado sa pamamagitan ng mga pangakong pamumuhunan sa imprastruktura at tulong pang-ekonomiya.
'Tapat sa mga kaibigan'
Gayunman, may kapalit ang pagtutol ng Palau.
Ayon sa mga opisyal ng Palau, nakayanan na ng bansa ang panggigipit sa ekonomiya, mga cyberattack, at lumalaking impluwensya ng mga grupong kriminal na konektado sa China.
Bilang tugon sa tumataas na bilang ng pagpasok ng mga kriminal, naglunsad ang Palau ng malawakang paghihigpit sa visa sa unang bahagi ng taon, kung saan mahigit 80 Chinese ang hindi pinayagang makapasok. Ipina-deport din ng mga awtoridad ang dose-dosenang indibiduwal na sangkot sa ilegal na pagsusugal, online na panloloko, at mga sindikatong kriminal, kabilang na ang mga taong may Red Notice mula sa INTERPOL.
Noong Marso 2024, nakaranas ang Palau ng matinding cyberattack na naglantad sa mahigit 20,000 dokumento ng gobyerno. Ang tiyempo ng pag-atake -- kasabay ng pag-renew ng mahahalagang kasunduan sa United States -- ay nagtulak sa mga opisyal ng Palau na sisihin ang China, na tinawag nila itong isang pampulitikang mensahe ng pananakot.
Gayunpaman, nanindigan si Whipps, itinuturing ang katapatan ng isla sa Taiwan hindi lamang bilang isang mahalagang desisyon kundi bilang isang moral na paninindigan dahil sa malalim na pagkakatulad nila ng demokratikong prinsipyo.
"Naniniwala kami sa prinsipyong 'yan—na kapag kasal ka, kasal ka 'til death do us part," sabi ni Whipps.
"Ito ay tungkol sa pagiging tapat sa mga kaibigan na ipinaglalaban ang kalayaan."
Simbolo ng pagtutol
Mula nang maupo sa puwesto noong 2020, pinalalim ni Whipps ang ugnayang pangseguridad sa United States at muling nahalal noong 2024 upang pamunuan ang bansang pulo na may humigit-kumulang 20,000 residente.
Ang Palau ay binubuo ng mahigit 300 isla at may hangganang pandagat sa kanluran ng Pilipinas at sa timog ng Indonesia. Matatagpuan ito sa Karagatang Pasipiko, sa pagitan ng mga saklaw ng impluwensya ng Washington at Beijing, kaya't mahalagang kaalyado ito ng United States.
Ang isla ay tinatayuan ngayon ng isang long-range na radar facility ng United States, bilang bahagi ng mas malawak na hakbang ng Washington upang labanan ang lumalawak na presensyang militar ng China sa Indo-Pacific.
Sa kanyang pahayag, inamin ni Whipps na maaaring mailagay sa panganib ang Palau dahil sa mga hakbang na ito.
"Oo, may pangamba na ngayon ay nagiging target kami," sabi niya. "Dahil sa aming lokasyon, anumang mangyari, magiging target kami ng ibang tao."
Upang mabawasan ang panganib na iyon, ang Palau ay naghahanda na palakasin ang kanilang imprastruktura, kabilang ang pagpapalalim ng pantalan at pag-upgrade ng paliparan upang matugunan ang mas madalas na pagbisita ng mga barko ng US Navy.
Sa kabila ng pagiging maliit, ang Palau ay naging isang makapangyarihang simbolo ng pagtutol.
"Ipinapakita ng Palau na maaari kang lumaban, kahit gaano ka kaliit," sabi sa isang artikulo ng Sunday Guardian noong Abril 6.
"Hindi madali, ngunit ito lamang ang tanging paraan upang protektahan ang pangmatagalang soberanya, kasaganaan, at kalayaan."