Tác giả: Chen Meihua | 2025-06-13

Trong một sự leo thang rõ rệt của chiến dịch quyền lực mềm nhắm vào Đài Loan, Trung Quốc đã bắt đầu điều chỉnh các nỗ lực “Mặt trận Thống nhất” của mình để hướng vào mục tiêu là thế hệ trẻ. Giới chức Đài Loan tiết lộ rằng chiến lược mới của Bắc Kinh có chủ đích “bắt đầu [tác động] từ tuổi ấu thơ”.

Sự chuyển hướng chiến lược này được cho là bao gồm các hoạt động quảng bá tư tưởng một cách có hệ thống tới giới trẻ Đài Loan ở mọi độ tuổi, thông qua các nền tảng như Xiaohongshu (Tiểu Hồng Thư) và Douyin, phiên bản TikTok của Trung Quốc.

“Mặt trận Thống nhất” là thuật ngữ chỉ các hoạt động phối hợp về chính trị, kinh tế và thông tin của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), nhằm chia rẽ, lôi kéo và gây áp lực lên xã hội Đài Loan để đạt được mục tiêu thống nhất của Bắc Kinh.

Thu hút sự chú ý của giới trẻ

Sự hiện diện ngày càng tăng của nền tảng RedNote (Tiểu Hồng Thư) tại Đài Loan là hiện tượng đặc biệt đáng chú ý. Đài BBC ngày 30 tháng 5 cho hay có tới gần 3 triệu người hiện đang sử dùng nền tảng này, tương đương gần 13% dân số Đài Loan, trong đó phần lớn là thanh thiếu niên.

Một nghiên cứu được Viện Hàn lâm Sinica của Đài Loan công bố vào tháng 1 cho thấy, trong nhóm người dùng dưới 18 tuổi, học sinh trung học cơ sở chiếm tỷ lệ sử dụng cao nhất, ở mức 57,87%.

Nghiên cứu này cho thấy, Douyin (phiên bản TikTok của Trung Quốc) truyền tải một cách tinh vi các thông điệp như “thống nhất không gây ảnh hưởng gì lớn” hoặc khai thác các vấn đề nội bộ của Đài Loan để mô tả “sự thất bại của dân chủ” nhằm làm xói mòn niềm tin vào thể chế dân chủ.

Ông Khâu Thùy Chính (Chiu Chui-cheng), Bộ trưởng Hội đồng Các vấn đề Đại lục của Đài Loan, nhấn mạnh sự cần thiết phải luôn cảnh giác.

Trung Quốc có thể sử dụng các nền tảng này phục vụ công việc của Mặt trận Thống nhất - ông Khâu phát biểu hồi tháng 5 đồng thời kêu gọi các trường học tăng cường giáo dục về các phương tiện truyền thông và nâng cao nhận thức về nguy cơ từ các thông điệp chính trị ẩn giấu cũng như các vi phạm quyền riêng tư dữ liệu.

"Một công cụ tuyên truyền chính trị"

“Tôi thích các ngôi sao Trung Quốc trên RedNote. Ứng dụng này còn có tính năng xem bài đăng của những người xung quanh, và có rất nhiều kiểu người ảnh hưởng để lựa chọn” - Lý Tiểu Linh (Li Xiaoling), một nữ sinh vừa tốt nghiệp trung học 18 tuổi, chia sẻ với Focus.

Lý, người sử dụng tên giả/bút danh để bảo vệ danh tính, kể lại rằng cô bắt đầu say mê các chương trình thi tài năng trên truyền hình thực tế Trung Quốc và mạng xã hội Trung Quốc từ năm 2021, đặc biệt là Douyin và RedNote.

Đằng sau lớp vỏ giải trí là một chương trình nghị sự chính trị được dàn dựng có chủ ý, các nhà phân tích cảnh báo.

RedNote là “một công cụ tuyên truyền chính trị được nguỵ trang dưới hình thức giải trí” ông Sung Kuo-cheng, nhà nghiên cứu tại Đại học Chính trị Quốc gia Chengchi, nói với Focus.

Ông mô tả tác động của nền tảng này là âm thầm nhưng không ngừng định hình nhận thức của người sử dụng — một hình thức “tẩy não thường xuyên".

Khi người dùng đã bị cuốn vào những câu chuyện phù hợp với hệ tư tưởng của Đảng Cộng sản Trung Quốc — chẳng hạn như hình ảnh lý tưởng hóa về một “Trung Quốc tươi đẹp” — họ bắt đầu có thiện cảm với Trung Quốc, ông Sung nhận định.

“Bạn không còn xem nước này là đối thủ hay kẻ thù nữa” - ông nói.

Chính các quan chức Trung Quốc cũng đã thừa nhận việc sử dụng mạng xã hội như một công cụ tuyên truyền.

Ông Trương Vệ Vệ (Zhang Weiwei), Giám đốc Viện Trung Quốc học tại Đại học Phúc Đán (Fudan University), đã ca ngợi sự thịnh hành của RedNote trong giới trẻ Đài Loan trong một bài phát biểu vào giữa tháng 5 vừa qua tại Đại học Vũ Hán, Trung Quốc.

Ông nói rằng điều này đã khiến họ “ngày càng bị ảnh hưởng bởi đại lục”.

“Thời điểm để giải quyết vấn đề Đài Loan đang ngày càng chín muồi” - ông Trương bình luận rồi nói và cười một cách khiêu khích: “Sẽ không có cuộc bầu cử nào tiếp theo ở Đài Loan!”

“Tôi tin rằng, sau khi thống nhất với Đài Loan, việc quản lý Đài Loan sẽ dễ dàng hơn so với quản lý Hồng Kông” - ông Trương nhấn mạnh.

Luận điệu tuyên truyền

Không phải tất cả giới trẻ Đài Loan đều không nhận ra những rủi ro này.

Trần Thục Quyên (Chen Shujuan), một sinh viên đại học 20 tuổi, sử dụng phiên bản quốc tế của TikTok.

“Nếu RedNote từ lâu đã cài cắm những hệ tư tưởng và giá trị chính trị cụ thể, nó có thể âm thầm ảnh hưởng đến người dùng”, làm giảm sự phản kháng đối với ý tưởng thống nhất với Trung Quốc - anh phát biểu dưới tên giả/bút danh của mình.

Trong khi đó, Cao Chính Bình (Gao Zhengping), một thanh niên 28 tuổi vừa tốt nghiệp, tỏ ra không quan tâm đến cả RedNote lẫn Douyin.

Anh nói rằng, người dùng là học sinh tiểu học và trung học cơ sở ở Đài Loan, “với tư duy chưa trưởng thành, có thể bị ảnh hưởng về mặt giá trị” và vô tình dung nạp các thông điệp của Mặt trận Thống nhất.

Ngay cả những nhân vật nổi bật cũng đang bị cuốn vào cuộc tranh cãi này.

Lâm Quân Nho (Lin Yun-ju), 24 tuổi, một vận động viên bóng bàn nổi tiếng của Đài Loan, gần đây đã đến thăm một trường tiểu học ở tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc.

Có tin tức cho hay vận động viên này được yêu cầu đeo khăn quàng đỏ – biểu tượng của chủ nghĩa cộng sản – và hát bài “Tôi yêu bạn, Trung Quốc” cùng với các em nhỏ địa phương, những người cũng mặc trang phục tương tự.

Đoạn video về Lâm Quân Nho nhanh chóng lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội Trung Quốc, với hơn 10 triệu lượt xem trên Weibo chỉ trong vài ngày.

Ông Sung mô tả sự việc này là một trường hợp về sự “xâm nhập của Mặt trận Thống nhất”. Ông cho rằng đây là một hình thức “gài bẫy” và “chiếm dụng chính trị” nhằm “tranh thủ lúc người ta không cảnh giác để kéo họ vào luận điệu tuyên truyền của Trung Quốc”.