Bởi Jia Feimao | 2025-07-18

Nhằm tái cấu trúc hệ thống phòng thủ trên biển và ngăn chặn sự gây hấn từ Trung Quốc, Đài Loan đang chuẩn bị mua số lượng lớn các phương tiện không người lái trên mặt nước (USV) do trong nước sản xuất vào năm tới, dựa trên công nghệ lấy cảm hứng từ những đổi mới trên chiến trường Ukraine và được điều chỉnh phù hợp với chiến lược bất đối xứng của hòn đảo.

Những phương tiện cỡ nhỏ điều khiển từ xa này có thể được nhồi đầy thuốc nổ và dẫn hướng đến các tàu chiến, thậm chí có khả năng tấn công cả mục tiêu trên không.

Một ví dụ điển hình là Sea Shark 800 của công ty Thunder Tiger Technology — một chiếc USV bằng nhôm có tốc độ cao và khả năng tác chiến theo bầy đàn.

Có thể đạt tốc độ trên 50 hải lý/giờ và tầm hoạt động 600 km, Sea Shark được thiết kế để chở từ 1.200 đến 1.500 kg và được trang bị hệ thống điều khiển thân thiện với người dùng nhằm giúp dễ vận hành và triển khai nhanh chóng.

Những khả năng này có thể làm thay đổi hoàn toàn cách Trung Quốc tính toán cho kế hoạch xâm lược, nhà phát triển William Chen cho biết.

“Chúng tôi có thể tạo ra sự bất định. Chúng tôi có thể biến eo biển Đài Loan thành một vùng đầy nguy hiểm và rủi ro. Không ai biết những mối nguy đó sẽ xuất hiện ở đâu,” ông nói với Reuters vào giữa tháng Sáu.

Sau khi Ukraine thành công trong việc sử dụng máy bay không người lái trên biển để làm tê liệt Hạm đội Biển Đen của Nga, Đài Loan đã nhanh chóng chạy đua để áp dụng các công nghệ tương tự.

“Chặn địch ngoài biển và tránh giao tranh trên đất liền là chiến thuật phòng thủ tốt nhất của Đài Loan,” ông Tô Tử Vận, Giám đốc Ban Nghiên cứu Chiến lược và Nguồn lực tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Quốc gia, cho biết với tờ Focus.

Ông cho biết, các USV cảm tử, khi được phối hợp với các hệ thống pháo phản lực phóng loạt như Thunderbolt-2000 và Hệ thống pháo phản lực cơ động cao HIMARS, có thể tạo ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với các chiến dịch đổ bộ của Trung Quốc mà Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) không thể làm ngơ.

“Các phương tiện không người lái, dù là tàu mặt nước hay tàu ngầm, đều có thể ngăn chặn hiệu quả Trung Quốc vì Đài Loan không phải là bên tấn công; chúng tôi là bên phòng thủ,” ông Trần Quán Đình, nghị sĩ thuộc đảng Dân Tiến (DPP) và là thành viên Ủy ban Ngoại giao và Quốc phòng của Đài Loan, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Reuters.

Thử nghiệm công nghệ

Trong một buổi trình diễn gần đây ngoài khơi Su'ao, phía đông bắc Đài Loan vào tháng Sáu, ba công ty Đài Loan gồm Thunder Tiger, Lungteh Shipbuilding và Carbon-Based Technology đã trình diễn khả năng của các phương tiện không người lái trên mặt nước (USV) do họ phát triển.

Sự kiện, dù bị gián đoạn bởi các sự cố mất kiểm soát tạm thời được cho là do vấn đề băng thông của vệ tinh quỹ đạo thấp, vẫn cho thấy rõ đà phát triển của lực lượng phương tiện không người lái ngày càng lớn mạnh của Đài Loan, theo Military Media.

Lungteh Shipbuilding, nhà thầu tham gia dự án “Nhanh và Bất ngờ” (Kuaiqi) của Bộ Quốc phòng Đài Loan, đã trưng bày chiếc USV Kuroshio — một phương tiện tốc độ cao, có khả năng tàng hình, với tầm hoạt động 250 km.

Chương trình Kuaiqi, được hỗ trợ bởi ngân sách 800 triệu Đài tệ (tương đương 27,2 triệu USD), dự kiến sẽ hoàn tất giai đoạn thử nghiệm trong năm nay và có thể bắt đầu sản xuất hàng loạt sớm nhất vào năm 2025.

Trong khi đó, chiếc Carbon Voyager 1 của công ty Carbon-Based Technology được chế tạo bằng vật liệu composite sợi carbon đạt chuẩn hàng không vũ trụ, mang lại thân tàu nhẹ, bền và có độ cứng cao.

Explorer 1 có thể mang theo hơn 100 kg thiết bị nhiệm vụ, đạt tốc độ tối đa 32 hải lý/giờ và có tầm hoạt động tối đa 120 km.

Để đẩy nhanh quá trình phát triển, Viện Khoa học và Công nghệ Quốc gia Chung-Shan (NCSIST) của Đài Loan đã hợp tác với công ty quốc phòng Mỹ Auterion nhằm tích hợp phần mềm điều khiển drone đã được kiểm chứng trên chiến trường vào các thiết kế USV mới.

Theo Tân Hoa Xã Đài Loan (CNA), viện này đặt mục tiêu tăng cường tích hợp trí tuệ nhân tạo, cho phép các USV điều hướng tự động, ra quyết định thông minh và tối ưu hóa hiệu suất trong môi trường biển phức tạp.

Ưu tiên hàng đầu

“Drone là ưu tiên hàng đầu đối với cả Hoa Kỳ và Đài Loan,” ông Rupert Hammond-Chambers, Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Mỹ–Đài Loan, người gần đây đã dẫn đầu một phái đoàn ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ đến thăm Đài Loan, cho biết.

“Rõ ràng, cuộc xung đột ở Ukraine đang khiến mọi người phải tập trung suy nghĩ về hình thái chiến tranh thế hệ tiếp theo sẽ như thế nào,” ông nói.

Hải quân Đài Loan vẫn bị Trung Quốc áp đảo về quy mô và hỏa lực, nhưng các phương tiện không người lái trên biển (USV) mang lại cơ hội tận dụng địa hình và công nghệ để cân bằng tương quan lực lượng.

Đài Loan có thể chế tạo các máy bay không người lái trên biển đẳng cấp thế giới, ông Peter Chen, Giám đốc điều hành Hiệp hội Nghiên cứu và Phát triển Chiến thuật Đài Loan, cho biết.

“Nhưng khi nói đến việc ứng dụng, làm thế nào để biến chúng thành vũ khí hàng đầu thì đó không phải là trách nhiệm của các công ty tư nhân. Quan điểm của chính phủ và quân đội về cách tích hợp hiệu quả các loại vũ khí này vào chiến lược tác chiến cần phải được suy xét kỹ lưỡng hơn,” ông nói.

Bên cạnh vai trò trong thời chiến, các USV còn có thể hỗ trợ trinh sát trong thời bình, giúp bù đắp những hạn chế của hệ thống radar, ông Tô Tử Vận cho biết.

Là một phần trong chiến lược chiến tranh bất đối xứng của Đài Loan, các nền tảng kín đáo này mang lại giải pháp hiệu quả về chi phí để giám sát hoạt động hàng hải và ứng phó với các mối đe dọa trong vùng xám.

Sau một số vụ gần đây liên quan đến công dân Trung Quốc sử dụng thuyền cao su để lẩn tránh sự phát hiện, lực lượng tuần duyên Đài Loan đã thừa nhận sự quan tâm đến các USV nhằm khắc phục các điểm mù radar và cung cấp dữ liệu hình ảnh thời gian thực từ mực nước biển.

Dù vẫn còn một số trục trặc kỹ thuật, nhưng hướng đi đã rõ ràng: thế trận phòng thủ của Đài Loan ngày càng được định hình bởi những bài học từ chiến tranh hiện đại — nhỏ gọn, thông minh và do chính trong nước sản xuất.