Tác giả: Jia Feimao | 2025-11-07

Hải quân Nhật Bản đang nâng cấp các tàu ngầm của mình khi Trung Quốc vẫn tiếp tục tạo sức ép lên khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản (JMSDF) đã làm lễ hạ thủy tàu ngầm tấn công chạy bằng động cơ diesel-điện lớp Taigei thứ sáu, JS Sōgei, tại xưởng đóng tàu của Tập đoàn Kawasaki Heavy Industries ở Kobe vào ngày 14/10. Tàu dự kiến sẽ được đưa vào hoạt động trong tháng 3/2027.

Được trang bị pin lithium-ion để tăng khả năng hoạt động bền bỉ, tốc độ di chuyển nhanh và chạy êm dưới nước, con tàu thể hiện quá trình hiện đại hóa không ngừng của lực lượng tàu ngầm Nhật Bản.

Theo Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản (JMSDF), tàu Sōgei (số hiệu thân tàu SS-518) có chi phí khoảng 73,6 tỷ yên Nhật (tương đương 480,6 triệu đô la). Tàu dài khoảng 84 mét, lượng giãn nước tiêu chuẩn khoảng 3.000 tấn và chở khoảng 70 thủy thủ.

Tàu Sōgei được trang bị sáu ống phóng 533mm dành cho ngư lôi hạng nặng và tên lửa chống tàu phóng từ ống phóng.

Kể từ năm 2020, Nhật Bản vẫn duy trì nhịp độ đóng tàu ngầm ổn định, gần như mỗi năm đều hạ thủy một chiếc thuộc lớp Taigei.

Các nguồn tin mở ước tính tàu lớp này có tốc độ lặn khoảng 20 hải lý/giờ và công suất lắp đặt khoảng 6.000 mã lực, phù hợp với một tàu săn ngầm ven bờ nhanh và êm, được tối ưu hóa cho chuỗi đảo chiến lược đầu tiên bao gồm Nhật Bản, Đài Loan và Philippines.

Lễ hạ thủy gần đây nhất diễn ra trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng. Vào tháng 6, hai tàu sân bay Trung Quốc Liaoning (Liêu Ning) và Shandong (Sơn Đông) đã tập trận cùng nhau ở Thái Bình Dương và hoạt động gần các đảo phía nam của Nhật Bản. Tàu Liaoning cũng trở thành tàu sân bay Trung Quốc đầu tiên đi xuyên qua chuỗi đảo thứ hai.

Chuỗi đảo thứ hai bao gồm Guam, Quần đảo Mariana và New Guinea.

Trong khi đó, vào ngày 5/11, Trung Quốc đã đưa vào biên chế tàu sân bay thứ ba của mình, Fujian (Phúc Kiến).

Theo báo cáo của The Diplomat vào tháng 10: khi Trung Quốc, Triều Tiên và Nga phô diễn sức mạnh quân sự xung quanh Nhật Bản, thì áp lực đối với các tàu ngầm của JMSDF đang gia tăng.

Một biến động tại Đài Loan có thể kéo các tàu ngầm Nhật Bản vào cuộc, nguy cơ này đã thúc đẩy Tokyo tăng cường lực lượng hải quân.

Thách thức tham vọng hải quân xa bờ của Trung Quốc

Nhật Bản vẫn là quốc gia duy nhất được biết đến sử dụng pin lithium-ion trong tàu ngầm diesel-điện.

So với hệ thống pin axit-chì và hệ thống đẩy độc lập với không khí, pin lithium-ion cho phép sạc nhanh hơn, công suất sạc cao hơn và mật độ năng lượng lớn hơn. Chúng giúp tàu vận hành êm hơn, đạt tốc độ và tăng tốc nhanh hơn, đồng thời kéo dài thời gian hoạt động dưới nước.

Shu Hsiao-huang, nghiên cứu viên tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Quốc gia Đài Loan cho Focus biết rằng: tàu ngầm sử dụng pin lithium-ion có thể ở dưới nước lâu hơn và khó bị phát hiện hơn so với các tàu ngầm khác.

Ông cho biết: “Các tàu ngầm lớp Taigei có thể tiếp cận một cách im lặng và nhanh chóng tới trung tâm của nhóm tấn công tàu sân bay Trung Quốc, đặt ra mối đe dọa lớn đối với tham vọng hải quân xa bờ của Bắc Kinh”.

Ngoài ra, Nhật Bản đang phát triển một tên lửa hành trình phóng từ ống phóng ngư lôi nhằm bổ sung lựa chọn tấn công tầm xa vào các mục tiêu trên đất liền và trên biển.

Bộ Quốc phòng Nhật Bản đã ký hai hợp đồng với Tập đoàn Công nghiệp Nặng Mitsubishi để chế tạo tên lửa chống tàu Type 12 phóng từ tàu được nâng cấp và một tên lửa hành trình phóng từ tàu ngầm chưa được đặt tên. Tên lửa thứ hai dự kiến có tầm bắn vượt 998 km và sẽ được đưa vào hoạt động vào nửa sau những năm 2020.

Hiện tại, tàu ngầm lớp Taigei được trang bị một loại tên lửa chống hạm phóng từ ống phóng với tầm bắn 248 km.

Tuy nhiên, các ống phóng ngư lôi này phải dùng chung với các vũ khí khác, làm chậm việc nạp lại. Để phóng vũ khí tầm xa hiệu quả hơn, Nhật Bản đã xem xét việc bổ sung hệ thống phóng thẳng đứng (VLS) cho các tàu ngầm trong tương lai.

Jeffrey Hornung, chuyên gia về quốc phòng Nhật Bản tại RAND, nhận định với Japan Times vào tháng 10: “Một hệ thống VLS sẽ cho phép tàu ngầm thế hệ tiếp theo của Nhật Bản phóng được nhiều vũ khí hơn, lớn hơn (và có tầm bắn xa hơn) so với hiện tại, biến chúng thành những nền tảng tấn công nguy hiểm hơn”.