Tác giả: Wu Ciaoxi | 2025-12-01

Tàu hải quân lớn nhất của New Zealand đã thực hiện một chuyến đi hiếm hoi qua eo biển Đài Loan nhạy cảm, trong bối cảnh lực lượng Trung Quốc bám theo hành trình này khi căng thẳng khu vực quanh tuyến đường thủy tiếp tục leo thang âm ỉ.

Bộ trưởng Quốc phòng Judith Collins cho biết tàu tiếp vận HMNZS Aotearoa đã đi qua eo biển vào ngày 5 tháng 11 khi di chuyển từ Biển Đông đến khu vực Bắc Á để hỗ trợ hoạt động giám sát các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Triều Tiên, theo Reuters. Bà Collins nói rằng việc quá cảnh này được thực hiện phù hợp với luật pháp quốc tế và quyền tự do hàng hải.

“Điều này bao gồm việc thực thi quyền tự do hàng hải, được bảo đảm theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển,” bà viết trong một email, theo Reuters.

Nhiệm vụ này chỉ được công khai vào cuối tháng 11. Theo Reuters, một nguồn tin am hiểu chiến dịch cho biết các tàu hải quân và máy bay Trung Quốc đã theo dõi sát tàu tiếp vận khi nó di chuyển qua tuyến đường thủy.

Bị bám theo bởi 7 tàu Trung Quốc

Lực lượng Phòng vệ New Zealand (NZDF) cho biết bảy tàu chiến Trung Quốc đã hoạt động gần khu vực tàu Aotearoa và các tương tác trên biển vẫn an toàn, chuyên nghiệp. Giới chức cho hay một trực thăng trên tàu đã phải ở lại boong trong eo biển do điều kiện thời tiết.

Trung Quốc, quốc gia tuyên bố Đài Loan dân chủ tự trị là lãnh thổ của mình, cho rằng họ là bên duy nhất nắm giữ chủ quyền và quyền tài phán đối với eo biển Đài Loan.

Theo các quan chức Trung Quốc, quân đội Bắc Kinh đã triển khai lực lượng hải quân và không quân để giám sát tàu Aotearoa trong suốt chuyến quá cảnh.

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Jiang Bin, cho biết: “Chúng tôi kiên quyết phản đối một số quốc gia gây rối ở eo biển Đài Loan và phát đi tín hiệu sai cho các lực lượng ‘độc lập Đài Loan’.”

Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết: lực lượng vũ trang của hòn đảo “duy trì nhận thức toàn diện về tất cả các hoạt động quân sự trong khu vực và phản ứng thích hợp, đảm bảo an ninh quốc phòng quốc gia.”

Chuyến quá cảnh trùng với việc Đài Loan báo cáo rằng Trung Quốc đã tiến hành “tuần tra sẵn sàng chiến đấu chung” quanh hòn đảo vào ngày 6 tháng 11, với các máy bay chiến đấu J-16 tham gia, tập trung hoạt động trong và xung quanh eo biển.

Thực thi luật pháp quốc tế

Hành trình này nhấn mạnh sự ủng hộ của Wellington đối với trật tự quốc tế dựa trên luật lệ tại khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương, bà Collins cho biết. Bà nói rằng lực lượng New Zealand hoạt động trong các vùng biển tranh chấp phù hợp với thực tiễn lâu dài và các chuẩn mực pháp lý.

“Lực lượng Phòng vệ New Zealand tiến hành tất cả các hoạt động phù hợp với luật pháp quốc tế và các thực tiễn tốt nhất. Bằng cách này, chúng tôi đang thể hiện cam kết đối với hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ tại khu vực gần chúng tôi -- Ấn Độ-Thái Bình Dương,” bà nói, theo Radio New Zealand.

Tàu Aotearoa do Hàn Quốc đóng chủ yếu được thiết kế như một tàu hậu cần và tiếp tế, không mang vũ khí tấn công hạng nặng, mặc dù có thể vận hành trực thăng và tiếp nhiên liệu cho các tàu khác trên biển. Con tàu đã được triển khai từ tháng 9 sau khi bảo trì tại Singapore và dự kiến sẽ ở lại Đông Bắc Á trong vài tháng để thực hiện các nhiệm vụ thực thi lệnh trừng phạt và tham gia các hoạt động khu vực.

New Zealand không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan nhưng, giống như nhiều quốc gia khác, nước này duy trì một đại sứ quán thực tế tại Đài Bắc.

Giống như Singapore, New Zealand có một hiệp định thương mại tự do với Đài Loan.

Chính phủ New Zealand mô tả các chuyến quá cảnh như của tàu Aotearoa là những hoạt động thường lệ phù hợp với chính sách của nước này, ngay cả khi Trung Quốc tăng cường hoạt động hàng không và hải quân quanh Đài Loan và cảnh báo rằng họ chưa loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để đưa hòn đảo vào quyền kiểm soát.

Hải quân New Zealand đã thực hiện ba chuyến quá cảnh công khai qua eo biển Đài Loan trong tám năm qua -- vào các năm 2017, 2024 và 2025. Tàu Aotearoa lần gần nhất đi qua tuyến đường thủy này vào tháng 9 năm 2024 cùng với một tàu chiến Úc. Hải quân Mỹ và các đồng minh tiếp tục thực hiện các chuyến quá cảnh định kỳ mà Bắc Kinh thường xuyên lên án là khiêu khích.