Ayon sa AFP at Focus | 2025-02-24

SYDNEY -- Sinabi ng Australia na magtatatag ito ng kasunduan sa depensa kasama ang Papua New Guinea upang mapalakas ang ugnayan sa isang mahalagang kaalyado sa Pasipiko, sa gitna ng tumitinding tensyon sa rehiyon at mga sagupaan sa China.

Sa isang magkasanib na pahayag noong Pebrero 20, sinabi ng matagal nang magkalapit na mga bansa sa Pasipiko na nakatuon sila sa negosasyon sa kasunduan upang higit pang mapag-isa ang kanilang mga puwersa at mapadali ang pagbibigay ng tulong panseguridad.

"Magbibigay-daan ito sa ating dalawang puwersang pandepensa na tahakin ang landas ng higit pang integrasyon at kooperasyon," ayon sa Defense Minister ng Australia na si Richard Marles, dagdag pa niya na nais niyang dalhin sa "mas mataas na antas" ang ugnayang pandepensa ng Australia at Papua New Guinea sa pamamagitan ng isang pormal na kasunduan.

"Namumuhay tayo sa isang mundo na lalong nagiging masalimuot sa estratehikong aspeto," sinabi niya sa mga mamamahayag sa isang press conference kasama ang kanyang katapat na opisyal sa Papua New Guinea.

'Di-ligtas' na pagkilos ng China

"Mahalaga talaga na nakikipagtulungan tayo sa ating pinakamalalapit na kaibigan, ngunit sa pagkakataong ito, tayo ay nakikipagtulungan sa pamilya at ganyan mismo ang turing namin sa aming ugnayan sa Papua New Guinea."

Kaunting detalye lamang ang ibinigay hinggil sa kasunduang ito, na magtatayo sa isang malawakang kasunduan sa seguridad na nilagdaan ng dalawang bansa noong 2023.

Ang hakbang upang palakasin ang ugnayang panseguridad ay nagaganap sa gitna ng sunod-sunod na insidente sa himpapawid at mga rutang pandagat sa Asia, na lalong pinagtatalunan ng China at Australia.

Sinabi ng Australian defense department noong Pebrero 13 na isang Chinese fighter jet ang naghulog ng mga flare malapit sa isang eroplano ng Royal Australian Air Force na nagpapatrolya sa South China Sea. Inakusahan nito ang Beijing ng "di-ligtas" na kilos militar.

Mabilis na gumanti ang Beijing, inakusahan ang eroplanong Australyano ng "paglabag sa soberanya ng China at paglalagay sa panganib ng pambansang seguridad nito." Inaangkin ng China ang halos buong South China Sea, sa kabila ng internasyonal na desisyon noong 2016 na nagsasabing walang legal na basehan ang kanilang pag-aangkin.

Noong Mayo, isang Chinese fighter jet ang inakusahan ng pagharang sa isang Australian Seahawk helicopter sa pandaigdigang himpapawid, na naghuhulog ng mga flare sa ruta ng paglipad nito.

Noong 2023, isang barkong pandigma ng China ang inakusahan ng pagbomba sa lumubog na mga Australian navy diver gamit ang sonar pulses sa karagatan malapit sa Japan, na nagdulot ng bahagyang pinsala.

'Napakalapit' na mga kaibigan

Sinabi ng Defense Minister ng Papua New Guinea na si Billy Joseph na mahalaga ang kasunduang ito "dahil sa mga heopolitika at lahat ng iba't ibang tunggalian na nagaganap."

"Sinadya naming piliin kung sino ang dapat maging kaibigan namin pagdating sa seguridad," ang sabi niya.

Maraming kaibigan ang Papua New Guinea, ngunit itinuturing nitong "napakalapit" ang Australia, ayon kay Joseph.

Sa kasaysayan, pinahahalagahan ng Papua New Guinea ang estratehikong kalayaan, na iniiwasan ang pakikipag-alyado sa alinmang panig sa tunggalian ng China at ng Kanluran.

Gayunpaman, pinatatatag ng pamahalaan ang ugnayang militar nito sa Australia at tinanggihan ang pagkakaroon ng kasunduan sa depensa sa China, sa halip ay inuuna ang mga ugnayang pang-ekonomiya.

Matatagpuan na wala pang 200 kilometro (124 milya) mula sa pinakahilagang hangganan ng Australia, ang Papua New Guinea—ang pinakamalaki at pinakamaraming populasyon na bansa sa Melanesia.

Patuloy na pumipirma ang Australia ng mga kasunduang panseguridad, namamahagi ng pondo para sa tulong, at pinaiigting ang mga diplomatikong pagbisita upang patatagin ang impluwensya nito sa Timog Pasipiko, habang muling pinapalakas ng China ang pagsisikap nitong hikayatin ang mga bansang isla sa rehiyon.

Sa nakalipas na dekada, naglaan ang China ng bilyun-bilyong dolyar para sa mga bansa sa Pasipiko, pinondohan ang mga ospital, stadium ng palakasan, kalsada, at iba pang pampublikong imprastraktura.

Ito ay isang pamamaraan na mukhang epektibo.

Sa mga nakalipas na taon, tuluyang pinutol ng Solomon Islands, Kiribati, at Nauru ang kanilang ugnayang diplomatiko sa Taiwan para sa China.