Ayon sa AFP at Focus | 2025-09-30

TAIPEI, Taiwan — Noong Setyembre 25, hinatulan ng isang korte sa Taiwan ng 4–10 taon ang apat na nasasakdal, kabilang ang isang dating staff ng opisina ni Pangulong Lai Ching-te, dahil sa paniniktik para sa China.

Noong Hunyo, kinasuhan ang apat na dating miyembro ng naghaharing Democratic Progressive Party (DPP) ni Pangulong Lai, isang buwan matapos silang tanggalin mula sa partido, dahil sa pinaghihinalaang paniniktik. Ang DPP ay kilala sa pagsusulong ng soberanya ng Taiwan.

Inaangkin ng China na ang demokratikong Taiwan, na may sariling pamahalaan, ay bahagi ng teritoryo nito at nagbanta ng paggamit ng puwersa upang sakupin ito. Inakusahan naman ng Taipei ang Beijing ng paniniktik at pagsisismula upang pahinain ang depensa ng bansa.

Pagbubunyag ng mga lihim ng estado

Ayon sa pahayag ng Taipei District Court, nahatulan ang apat sa paglabag sa Classified National Security Information Protection Act matapos nilang ilantad ang mga lihim ng estado sa China.

“Ang impormasyong kanilang sinilip, kinolekta, inilabas, at inihatid ay may kinalaman sa mahahalagang intelihensiya diplomatiko … na lalo pang nagpahirap sa diplomatikong sitwasyon ng bansa,” ayon sa korte.

Nangyari ang paniniktik "sa loob ng napakahabang panahon," kabilang ang pagbabahagi ng mga iskedyul ng matataas na opisyal tulad ng kalihim ng panlabas, na "naglalagay sa panganib sa diplomatikong seguridad ng bansa at lubos na hinahatulan," ayon sa korte.

Ang pinakamabigat na sentensiya, 10 taon, ay ipinataw kay Huang Chu-jung, dating tauhan ng isang konsehal sa Lungsod ng Bagong Taipei. Ayon sa pahayag, pinaghalo ni Huang ang pampublikong impormasyon sa “mga lihim at kumpidensiyal na impormasyon” na natanggap niya mula kay Ho Jen-chieh, aide ng noo’y kalihim ng panlabas na si Joseph Wu, upang gumawa ng mga ulat ng pagsusuri na “ipinadala sa mga ahente ng China gamit ang naka-encrypt na software.”

Si Ho ay sinentensiyahan ng walong taon at dalawang buwang pagkakakulong. Nahatulan naman sina Huang at ang isa pang nasasakdal na si Chiu Shih-yuan ng anim na taon at dalawang buwan sa kasong paglilinis ng pera ng humigit-kumulang 7.2 milyong New Taiwan Dollars ($236,600) mula sa mga ipinagbabawal na kita.

Ang ikaapat na nasasakdal, si Wu Shang-yu, na dating tauhan ni Lai Ching-te noong siya ay bise-presidente at kalaunan pangulo, ay sinentensiyahan ng apat na taong pagkakakulong.

Matapos ilahad ang mga indibidwal na sentensiya, binigyang-diin ng korte ang mas malawak na epekto ng paglalabas ng mga lihim ng estado.

Ayon sa korte, pinasigla nila ang paggamit ng China ng tinatawag na "tatlong digmaan" nito — legal na pakikidigma, pakikidigmang opinyon ng publiko, at pakikidigmang sikolohikal.

Hindi pantay na panganib

Sa hiwalay na kaso, sinentensiyahan si Col. Chang Ming-che ng Air Force Academy ng 16 na taong pagkakakulong noong Setyembre 25 dahil sa paniniktik para sa China, ayon sa ulat ng Taipei Times.

Ipinasiya ng Mataas na Hukuman na nilabag ni Chang Ming-che ang National Security Act at iniutos ang pagkumpiska ng 1.34 milyong TWD ($43,863) sa mga ipinagbabawal na benepisyo na natanggap niya, kabilang ang isang pinondohang paglalakbay sa Bali, Indonesia.

Ayon sa mga tagausig, inilantad ni Chang ang sensitibong impormasyon tungkol sa pagsasanay ng hukbong panghimpapawid, kooperasyong militar ng Taiwan at Estados Unidos, at mga detalye tungkol sa mga tauhan ng militar, at nangalap rin ng datos tungkol sa mga partidong pampulitika at opinyon ng publiko.

Ang Beijing at Taipei ay nag-i-espiya sa isa’t isa sa loob ng mga dekada, ngunit ayon sa mga analyst, mas malaki ang banta sa Taiwan dahil sa panganib ng pagsalakay ng China.

Ayon sa National Security Bureau ng Taiwan, 64 na nasasakdal ang kinasuhan ng paniniktik para sa China noong 2024, at ang mga sentensiya ay umabot hanggang 20 taon ng pagkakakulong.