Ayon sa Focus | 2025-11-07

Nitong mga nakaraang linggo, itinaguyod nina Pangulong Donald Trump at Kalihim ng Depensa Pete Hegseth ang patakaran ng Washington na “kapayapaan sa pamamagitan ng lakas” sa buong Timog-silangang Asya, bilang konkretong alternatibo sa rebisyunismo ng Beijing sa South China Sea .

Itinuturing ng China na higit sa 80% ng South China Sea ay teritoryo nito, kahit na tinanggihan ito ng internasyonal na hukuman noong 2016.

Dumalo si Trump sa US-ASEAN summit sa Kuala Lumpur, Malaysia, noong Oktubre 26, habang nakipagpulong naman si Hegseth sa mga pinuno ng rehiyon sa ASEAN Defense Summit noong Oktubre 31–Nobyembre 1.

Pinangasiwaan ni Trump ang kasunduan sa kapayapaan sa pagitan ng Thailand at Cambodia; nakipagkalakalan sa Malaysia, Cambodia, Thailand, at Vietnam; pinalakas ang ugnayan sa Malaysia; at pinalalim ang kooperasyon ng U.S. at Cambodia sa depensa at transnasyonal na krimen, ayon sa pahayag ng White House noong Oktubre 26.

Ang Kasunduang Pangkapayapaan sa Kuala Lumpur ang nagtapos sa ilang buwang diplomasya at nakatuon sa pagbawas ng tensyon sa hangganan ng Thailand at Cambodia, kung saan ang paminsang marahas na alitan mula Pebrero ay nagdulot ng paglikas sa tinatayang 300,000 katao.

“Agad na inaksyonan ng aking administrasyon ang mga hakbang upang maiwasang lumala ang alitan,” ani Trump noong Oktubre 26.

Sa ilalim ng kasunduan, nagkasundo ang Thailand at Cambodia na magtatag ng koponan ng tagamasid sa hangganan. Palalayain ng Thailand ang 18 sundalong Cambodian, at umatras ang Cambodia ng mabibigat na armas.

Nilagdaan din ng Washington ang kasunduan sa pakikipagkalakalan sa pagitan ng U.S. at Malaysia at isang memorandum of understanding sa mga kritikal na mineral, na naglalayong patatagin ang supply chain bilang bahagi ng panrehiyong depensa at seguridad pang-ekonomiya.

Seguridad at kapayapaan

Sa ASEAN Defense Summit, nakipagpulong nang harapan si Hegseth at nakilahok sa mga multilateral na talakayan kasama ang mga katapat na lider sa rehiyon, nangakong tutulong sa mga kaalyado ng US na labanan ang “mga aksyong nakaaantala ng katatagan” ng China sa South China Sea.

Iminungkahi ng Kalihim ng Depensa ng US sa mga lider ng ASEAN ang pagtatayo ng magkasanib na kaalaman sa kalagayan ng dagat at binigyang-diin ang kawalang-galang ng Beijing sa soberanya ng teritoryo.

“Kailangan nating paunlarin ang ating magkasanib na kakayahan upang makasagot, at matiyak na ang sinumang nakakaranas ng agresyon at provokasyon ay hindi nag-iisa,” sabi ni Hegseth.

“Walang sinuman ang makakapagpabago at makakapagpalawak ng kakayahan tulad ng Estados Unidos, at sabik kaming ibahagi ang mga kakayahang ito sa aming mga kaalyado at kasosyo,” dagdag niya.

Sa pagtugon sa mga ministro ng depensa ng ASEAN, muling tiniyak ni Hegseth ang pangako ng Washington sa mga kaalyado at kasosyo nito sa Indo-Pacific, at binigyang-diin na ang Estados Unidos ay nakatuon sa pagtatayo ng hukbong militar na “walang kapantay sa pandaigdigang kapangyarihan.”

Pagkatapos makipagpulong sa kanyang katapat na Tsino, Adm. Dong Jun, noong Nobyembre 1 sa gilid ng summit, sinabi ni Hegseth na ang relasyon ng U.S. at Tsina ay “hindi naging mas mahusay”, ngunit nagbabala rin siya na dapat subaybayan ang Tsina.

Ipinahayag niya sa Twitter na magtatatag ang Washington at Beijing ng mga channel ng komunikasyon sa pagitan ng kanilang mga militar “upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan at mapababa ang tensyon sa anumang lumitaw na problema.”

“Ang malawak na pag-angkin ng China sa teritoryo at pandagat sa South China Sea ay taliwas sa kanilang pangakong lutasin ang mga alitan sa mapayapang paraan,” sinabi ni Hegseth sa kanyang mga katapat sa ASEAN.

“Naghahangad tayo ng kapayapaan. Hindi tayo naghahanap ng hidwaan, ngunit dapat nating tiyakin na ang Tsina ay hindi naghahangad na dominahin kayo o sinuman,” dagdag niya.

Pagpigil sa South China Sea

Inihayag din ni Hegseth sa summit ang bagong US-Philippines task force at isinagawa ang mga hakbang upang palakasin ang ugnayang pangseguridad ng US at Vietnam.

Ang magkasanib na inisyatiba sa Pilipinas ay magpapalakas sa interoperability, mga pagsasanay, at kahandaan ng dalawang bansa, ‘upang tiyak na tumugon sa krisis o agresyon at muling itatag ang pagpigil sa South China Sea,’ aniya.

“Dapat ulitin na ang mutual defense treaty ay kritikal para sa ating parehong bansa; alinman sa ating mga puwersa, saanman sa South China Sea, ito ay naaangkop,” sabi ni Hegseth. “Hindi namin hinahanap ang komprontasyon, ngunit siyempre, handa kaming ipagtanggol ang aming mga interes, indibidwal man o magkasanib.”

“Ang alyansa ng U.S. at Pilipinas ay hindi dapat tingnan nang hiwalay, dahil ang alyansa at ang mga hakbang patungo sa hinaharap ay nakabatay sa mga pangunahing prinsipyo,” ani Kalihim ng Depensa ng Pilipinas, Gilbert Teodoro Jr.

Ang mga ito ay ‘paggalang sa batas internasyonal, paggalang sa integridad ng teritoryo at soberanya,’ aniya.

Sa kanyang pagbisita sa Hanoi noong Nobyembre 2, pagkatapos ng summit, sinabi ni Hegseth na nais ng Washington ng mas malawak na pakikipagtulungan sa militar sa Vietnam, kasabay ng paghahatid ng tatlong cutter sa Vietnamese Coast Guard at tatlo mula sa 12 nakaplanong T-6 trainer aircraft.

“Ang Estados Unidos ay nakatuon sa pagpapatuloy ng mga proyektong ito at iba pa,” sabi ni Hegseth. “Ang mas malalim na pakikipagtulungan sa militar ay makikinabang sa ating mga bansa.”

Sinabi ni Gen. Van Giang, Ministro ng Depensa ng Vietnam, na malaki ang naitulong ng mga kagamitan at imprastruktura mula sa US sa kapasidad ng bansa na makibahagi sa mga misyon ng United Nations para sa pagpapanatili ng kapayapaan.

Mga Panrehiyong Kaganapan

Noong Oktubre 29, tinalakay din ni Hegseth ang seguridad kasama si Japanese Defense Minister Shinjiro Koizumi sa Tokyo, at nagsagawa ng dalawang araw na pagbisita sa Seoul noong Nobyembre 3–4.

Sa Tokyo, sinabi ni Hegseth na ang alyansa ng US at Japan ay kritikal sa pagpigil ng agresyon ng militar ng China at sa pagtugon sa mga pangrehiyong kaganapan, kasabay ng pangakong magsagawa ng mga konkretong hakbang upang palakasin ang interoperability.

Sinabi ng pinuno ng depensa ng Japan na gagampanan ng mga kaalyado ang kanilang tungkulin para sa kapayapaan at katatagan ng Indo-Pacific.

Sa Seoul, sinabi ni Hegseth na nananatiling nakatuon ang alyansa sa Hilagang Korea, ngunit idinagdag niya na “walang duda na ang kakayahang umangkop sa mga pangrehiyong kaganapan ay isang bagay na aming susuriin.”