Tác giả: Li Xian | 2025-05-12

Hải quân Ấn Độ đã có những tiến bộ đáng kể trên nhiều mặt khi chuẩn bị đối ứng với Trung Quốc tại Ấn Độ Dương, bao gồm việc đưa tàu chiến vào hoạt động, thử nghiệm tên lửa, mua sắm máy bay chiến đấu và xây dựng căn cứ.

Gần đây nhất, ngày 28/04, Bộ Quốc phòng Ấn Độ đã phê duyệt kế hoạch mua 26 chiến đấu cơ Rafale-M từ Pháp. Đây là dòng máy bay có khả năng tác chiến trên tàu sân bay và dự kiến sẽ được bàn giao trong giai đoạn từ năm 2028 đến 2030.

Trong một bước đi chiến lược nhằm củng cố vị thế trên biển, Ấn Độ đã bắt đầu giai đoạn đầu xây dựng căn cứ tàu ngầm hạt nhân chiến lược tại Rambilli, bang Andhra Pradesh. Đây là cơ sở trọng yếu được thiết kế nhằm tăng cường năng lực răn đe hạt nhân trước sự bành trướng hải quân của Trung Quốc.

Tờ Times of India đưa tin vào tháng Tư, căn cứ Rambilli sẽ được trang bị đường hầm cho tàu ngầm và các cơ sở chắn sóng, cho phép tàu ngầm hạt nhân của Ấn Độ có thể triển khai một cách bí mật và thực hiện nhiệm vụ răn đe tầm xa.

Căn cứ Rambilli sẽ hỗ trợ lực lượng tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo hạt nhân của Ấn Độ, bao gồm cả tàu ngầm mới INS Aridhaman, học giả Walter Ladwig, chuyên gia về an ninh Nam Á tại Đại học King’s College London – chia sẻ với South China Morning Post hồi tháng Tư.

Ông nhấn mạnh: “Căn cứ này sẽ nâng cao năng lực của hải quân đồng thời bảo đảm bí mật tác chiến cho đội tàu ngầm hạt nhân – yếu tố then chốt để duy trì năng lực tấn công đáp trả lần hai một cách an toàn.”

Đồng thời trong tháng Một, hải quân Ấn Độ đã cho hạ thủy ba tàu chiến sản xuất trong nước, bao gồm tàu ngầm INS Vaghsheer.

Thủ tướng Narendra Modi trực tiếp chủ trì lễ hạ thủy, tuyên bố: “Ấn Độ hôm nay đang nổi lên như một cường quốc biển lớn trên thế giới.”

Ông khẳng định việc đưa ba tàu chiến mới vào hoạt động là một phần quan trọng trong “hành trình tự lực” của Ấn Độ trong bối cảnh New Delhi đẩy mạnh quốc phòng để đối phó với các đối thủ trong khu vực.

Mối đe dọa ngày càng gia tăng

Hải quân Trung Quốc đã hiện đại hóa chóng mặt, hiện sở hữu hơn 370 tàu chiến – một con số vượt xa bất kỳ lực lượng hải quân nào khác – bao gồm các tàu sân bay, tàu ngầm hạt nhân và khu trục hạm tiên tiến.

Song song đó, Bắc Kinh không ngừng mở rộng ảnh hưởng tại Ấn Độ Dương, bao vây Ấn Độ thông qua chiến lược “Chuỗi ngọc trai” với việc củng cố căn cứ quân sự ở Djibouti và xây dựng các cơ sở cảng biển tại các quốc gia láng giềng như Myanmar.

Trước sự gia tăng chóng mặt của sức mạnh hải quân Trung Quốc, các thách thức tại khu vực Ấn Độ Dương đang trở nên ngày càng nghiêm trọng.

Đô đốc Dinesh Tripathi – Tổng tham mưu trưởng Hải quân Ấn Độ – đã nhiều lần lên tiếng cảnh báo về sự bành trướng quân sự của Trung Quốc tại khu vực này.

Ông cho biết, ban đầu Trung Quốc điều động hạm đội với danh nghĩa chống cướp biển, song cho đến nay vẫn duy trì hiện diện thường xuyên từ 6 đến 8 tàu chiến, dù hoạt động cướp biển đã suy giảm đáng kể.

Phát biểu tại một diễn đàn ở Guwahati hồi tháng Hai, được Assam Tribune dẫn lời, ông nói: “Trung Quốc đã mở rộng dấu ấn của mình tại Ấn Độ Dương từ nhiều thập kỷ nay, cả trên đất liền lẫn trên biển.”

Ông cho biết Ấn Độ đã xây dựng hệ thống nhận diện và kiểm soát vùng biển tiên tiến thông qua việc tích hợp các hệ thống không người lái, theo dõi qua vệ tinh và chia sẻ thông tin tình báo quốc tế để giám sát chặt chẽ các động thái của Trung Quốc.

“Đó đã là hơn nửa chiến thắng, vì chúng ta biết ai đi đâu”, ông Tripathi nhấn mạnh.

Đối phó với Trung Quốc

Làn sóng tăng cường quân sự hiện tại của Ấn Độ "hoàn toàn nhắm vào Trung Quốc," Shen Ming-shih, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Đài Loan, chia sẻ với Focus.

Ông cho biết, việc Trung Quốc triển khai chiến đấu cơ J-20 tại Tân Cương đã tạo ra mối đe dọa trên không đối với Ấn Độ.

Để tăng cường khả năng đối phó, Ấn Độ tiếp tục mua sắm các chiến đấu cơ Rafale, và Hoa Kỳ đang xem xét khả năng bán tiêm kích tàng hình F-35 cho Ấn Độ.

Ngoài khả năng hoạt động trên tàu sân bay, các máy bay Rafale-M mới mua cũng có thể cất cánh từ các căn cứ không quân ở miền Bắc Ấn Độ, theo một quan chức cấp cao được India Today dẫn lời trong một báo cáo tháng Năm.

“Khả năng tác chiến hai chiều này cho phép Ấn Độ thể hiện sức mạnh tại nhiều mặt trận – từ các điểm nghẽn hàng hải như eo biển Malacca cho đến biên giới tranh chấp trên dãy Himalaya – nhằm đối phó với chiến lược triển khai tàu sân bay của Trung Quốc,” quan chức này cho biết.

Chiến lược hiện tại của Ấn Độ là “phòng thủ ở phía bắc và tấn công ở phía nam,” với trọng tâm là củng cố năng lực hiện diện hải quân ở miền Trung và miền Nam đất nước, ông Shen cho biết thêm.

Chiến lược này bao gồm việc phát triển tên lửa liên lục địa, tăng cường sức mạnh tác chiến của tàu sân bay và tàu ngầm hạt nhân, với mục tiêu nâng cao "năng lực răn đe hạt nhân và khả năng áp chế trên biển đối với Trung Quốc."

Ông Shen cũng chỉ ra rằng Ấn Độ đã nhiều lần tiến hành các cuộc tập trận chung tại Biển Đông với các quốc gia Đông Nam Á, Nhật Bản và các đối tác khác – chứng minh khả năng triển khai hải quân tại các vùng biển xa của Ấn Độ.