Tác giả: Cheng Chung-lan | 2025-06-18

Trong bối cảnh căng thẳng tiếp tục gia tăng ở khu vực Eo biển Đài Loan, truyền thông Nhật Bản đã công bố hai hình ảnh vệ tinh chụp nội địa Trung Quốc, mang đến cái nhìn hiếm hoi về những chuẩn bị quân sự/chiến lược của Bắc Kinh cho việc xâm lược Đài Loan.

Cuối tháng 5 vừa qua, NTV News đã sản xuất một phóng sự đặc biệt kéo dài nhiều tập, phân tích khả năng xâm lược Đài Loan của Trung Quốc, trong đó có các chiến thuật tiềm năng của Bắc Kinh cũng như những tác động rộng hơn đối với Nhật Bản.

Với các chứng cứ chụp từ vệ tinh, bình luận của các chuyên gia và các cuộc điều tra thực địa, phóng sự này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về viễn cảnh một cuộc xung đột thực sự có thể diễn ra như thế nào.

Những hình ảnh vệ tinh được Google chụp vào tháng 4/ 2024, cho thấy những sự tích tụ, chuẩn bị một cách đáng lo ngại.

Đáng chú ý, những hình ảnh này cho thấy rằng Trung Quốc đã xây dựng một mô hình mô phỏng gần như giống hệt Khu vực Văn phòng Tổng thống ở Đài Bắc – nơi được biết đến với tên gọi Đặc khu Bo'ai -- ở sa mạc Alxa thuộc Nội Mông. Việc so sánh với sơ đồ đô thị của Đài Bắc cho thấy những điểm tương đồng rõ rệt trong các mạng lưới đường phố, bố cục đường sá và các tòa nhà xung quanh.

Để xác minh độ chính xác của mô hình mô phỏng, các phóng viên NTV đã đi bộ qua Đài Bắc, bắt đầu từ khu vực Quảng trường Tự do, cách Văn phòng Tổng thống khoảng 0,8 km.

Họ đi qua các điểm mốc trong khu vực như trường mẫu giáo, cửa hàng ăn sáng và các địa điểm du lịch trước khi đến khu vực trung tâm - nơi có Văn phòng Tổng thống, Bộ Ngoại giao, Viện Tư pháp (Judicial Yuan) và các tòa nhà chính phủ quan trọng khác, tất cả đều khớp với mô hình mô phỏng.

Những người làm phóng sự này phát hiện ra con phố thực tế ở Đài Bắc dài 973 mét trong khi ở mô hình mô phỏng dài 971 mét – chỉ chênh lệch có hai mét.

Với kích cỡ giống với nguyên bản, mô hình mô phỏng này rõ ràng không chỉ được xây dựng để huấn luyện binh sĩ mà còn để diễn tập các tình huống chiến đấu đô thị thực tế với sự chú ý đến từng chi tiết nhỏ nhất.

“Mô hình này được thiết kế để giúp binh sĩ làm quen với địa bàn đường sá xung quanh Văn phòng Tổng thống”, Chung Chih-tung, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Đài Loan phát biểu trong phóng sự.

"Mục tiêu là nhanh chóng chiếm đóng Văn phòng Tổng thống và làm tê liệt chính quyền trung ương”.

Với diện tích 250.000 m2, Quảng trường Tự do là khoảng không duy nhất ở trung tâm Đài Bắc đủ lớn để triển khai lính dù và điều này làm cho nó trở thành mục tiêu lý tưởng cho một cuộc tấn công nhanh.

Lính dù Trung Quốc có thể đổ bộ xuống quảng trường và tiến đến các đại lộ chính hướng về phía Văn phòng Tổng thống, tiến hành một cuộc tấn công vào khu vực đầu não và bắt giữ tổng thống – nghiên cứu viên Chung nói.

Kế hoạch này cho thấy rằng Bắc Kinh có thể ưu tiên một chiến lược tấn công “gây choáng ngợp và làm tê liệt” (shock-and-paralyze) -- chiếm trung tâm chỉ huy của thủ đô trước, sau đó ép buộc đối phương phải đàm phán để chiếm quyền.

“Văn phòng Tổng thống sẽ là mục tiêu hàng đầu của Trung Quốc khi tấn công”, nghiên cứu viên Chung nói, nhấn mạnh rằng các hình ảnh vệ tinh là những bằng chứng củng cố thêm nhận định đã có từ lâu này.

Dân quân 'Vùng xám'

Đây không phải là lần đầu tiên Trung Quốc mô phỏng các cuộc tấn công vào Đài Bắc. Mười năm trước, những tòa nhà giống như Văn phòng Tổng thống Đài Loan đã được sử dụng trong các cuộc tập trận quân sự của Trung Quốc.

Tuy nhiên, việc tái tạo toàn bộ các dãy phố nguyên mẫu gần đây cho thấy sự quan tâm lớn hơn vào tính thực tế và kế hoạch chiến đấu chi tiết.

Ngoài các mô phỏng trên đất liền, phóng sự còn tìm hiểu về các hoạt động triển khai hàng hải của Trung Quốc dọc theo bờ biển phía đông nam của nước này.

Bức ảnh vệ tinh thứ hai ghi lại hình ảnh một đội tàu đánh cá lớn ngoài khơi đảo Thượng Xuyên ở tỉnh Quảng Đông – nơi có thể đang giữ vai trò như một căn cứ tiền tiêu cho lực lượng dân quân biển Trung Quốc.

Trong một cuộc điều tra thực địa, các phóng viên NTV đã quan sát các cảng địa phương chật kín tàu đánh cá đủ loại, trong đó có một số tàu được trang bị vòi rồng ở cấp độ công nghiệp - tương tự như vòi rồng được sử dụng trên các tàu hải cảnh. Trang thiết bị như vậy rất hiếm gặp trên các tàu đánh cá thông thường và thường chỉ có trên tàu bán quân sự hoặc hải quân.

Những chiếc tàu này, mặc dù về danh nghĩa là tàu đánh cá, nhưng thực chất là "tàu của lực lượng dân quân", ngư dân địa phương tiết lộ.

Những chiếc tàu này là một phần của lực lượng dân quân biển Trung Quốc -- được tài trợ từ ngân sách nhà nước, với thủy thủ đoàn được huấn luyện và chỉ huy bởi các cơ quan quốc phòng. Ngụy trang dưới danh nghĩa dân sự, những chiếc tàu này có thể thực hiện các hoạt động do thám, giám sát cũng như tấn công.

"Trong giai đoạn đầu của một chiến dịch Đài Loan, Trung Quốc có thể triển khai lực lượng dân quân biển dưới danh nghĩa 'hoạt động dân sự' để can thiệp vào các hoạt động phòng thủ của Đài Loan", Bonji Ohara, nghiên cứu viên cao cấp tại Quỹ Hòa bình Sasakawa phát biểu trong phóng sự.

Chiến thuật này lợi dụng sự mơ hồ về pháp lý và được sử dụng trong “vùng xám" nơi mà ranh giới giữa hành động quân sự và dân sự được cố tình làm mờ đi để tránh đem đến cho Hoa Kỳ một cơ sở pháp lý rõ ràng để can thiệp, nghiên cứu viên Ohara bổ sung.

"Trung Quốc có thể tuyên bố rằng đây không phải là một chiến dịch của Đảng Cộng sản hay chính quyền trung ương", nghiên cứu viên Ohara giải thích. "Nếu đó không phải là một cuộc tấn công quân sự thì Hoa Kỳ không có cơ sở để gửi quân đến".

Bằng cách sử dụng những chiến thuật mơ hồ như vậy, Trung Quốc có thể thực hiện các hành động tấn công mà không cần phải chính thức tuyên chiến, giành được thời gian và lợi thế, duy trì khả năng phủ nhận trên trường quốc tế và giảm thiểu nguy cơ bị trả đũa tập thể.

An ninh quốc gia

Từ việc xây dựng một thủ đô mô phỏng trong sa mạc đến việc triển khai các tàu trá hình của lực lượng dân quân dọc theo bờ biển, chiến lược của Trung Quốc đối với Đài Loan có vẻ đi theo một con đường có hai hướng song song: Tiến hành một cuộc tấn công chớp nhoáng nhằm vào trung tâm chính trị của Đài Bắc và sử dụng các hoạt động "vùng xám" để xâm nhập, khiêu khích và làm mất ổn định.

Tại Nhật Bản, "tình huống Đài Loan" không còn được xem là một vấn đề khu vực xa xôi mà là một mối quan tâm quốc gia cấp bách.

Các nhà phân tích cảnh báo về sự gián đoạn trong việc nhập khẩu năng lượng, các nhà lập pháp kêu gọi dự trữ tài nguyên nhiều hơn và kế hoạch sơ tán cho hàng chục nghìn người dân ở Okinawa đang được soạn thảo.

Chính phủ, giới truyền thông và xã hội dân sự nhận thức ngày càng rõ ràng rằng những gì xảy ra ở Đài Loan có thể ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế, an ninh và lối sống của Nhật Bản.