![Isang frigate detachment ng PLA Southern Theater Navy ang nagpakawala ng decoy flares sa isang combat training exercise noong Nobyembre 2022. [Chinese Ministry of Defense]](/gc9/images/2025/03/07/49401-southern_theater_drill_2022-370_237.webp)
Ayon kay Wu Qiaoxi |
Nagsagawa ang China ng live-fire military exercises sa Gulf of Tonkin mula Pebrero 24 hanggang 27, isang pagkilos na matuturing na tugon sa bagong idineklarang maritime baseline ng Vietnam.
Nagpadala rin ang Southern Theater Command ng People's Liberation Army (PLA) ng mga puwersang pandagat at panghimpapawid sa Scarborough Shoal noong Pebrero 27 para sa paghahanda ng mga patrol sa labanan.
Naglabas ang PLA ng bagong video ng mga patrol sa Chinese microblogging platform na Weibo bilang pagpapakita ng lakas, isang linggo lamang matapos ang isang tensyonadong aerial standoff sa pagitan ng China at Pilipinas sa lugar.
Noong Pebrero 21, inanunsyo ng Foreign Ministry ng Vietnam ang bagong malinaw na tinukoy na maritime baseline sa Gulf of Tonkin, na sumasaklaw sa 14 coordinate points mula sa mga katubigan ng lalawigan ng Quang Ninh hanggang sa lalawigan ng Quang Tri.
![Ang mga punong ministrong sina Christopher Luxon (L), New Zealand at Pham Minh Chinh (R), Vietnam, ay nagkamay sa isang pagpupulong sa Hanoi noong Pebrero 26. In-upgrade ng dalawang bansa ang kanilang diplomatikong ugnayan sa isang komprehensibong strategic partnership, na nagpapalakas ng kooperasyong depensa at seguridad. [Nhac Nguyen/AFP]](/gc9/images/2025/03/07/49402-afp__20250226__36yk4hz__v1__highres__vietnamnzealanddiplomacy__1_-370_237.webp)
Sinabi ng pamahalaan ng Vietnam na ang bagong baseline ay nagbibigay ng karagdagang legal na batayan para sa "pagpoprotekta at pagpapatupad ng soberanya ng Vietnam."
Sa kabilang banda, sinabi ng Maritime Safety Administration ng China na ang mga military exercises sa Gulf of Tonkin ay nakasentro sa hilagang bahagi ng gulf, malapit sa China.
Lumalala ang tensyon
Ang alitan tungkol sa soberanya sa pagitan ng China at Vietnam ay nakatuon sa Spratly Islands, Paracel Islands, at mga kalapit na katubigan.
Bagaman nanatiling medyo matatag na sitwasyon ng dalawang bansa sa Gulf of Tonkin mula nang magkaroon ng kasunduan noong 2000, ang anunsyo ng China ng bagong maritime baseline noong nakaraang taon ay nag-udyok sa Vietnam na magsumite ng revised delimitation proposal sa United Nations (UN) noong Hulyo, gamit ang 1982 UN Convention on the Law of the Sea bilang batayan sa pagtatakda ng mga maritime boundaries.
Isang serye ng mga hakbang mula sa magkabilang panig ang nagpalala ng tensyon nitong mga nakaraang buwan.
Noong Pebrero, isang ulat mula sa Ministry of Natural Resources ng China ang nag-akusa sa Vietnam ng malakihang land reclamation sa Barque Canada Reef sa Spratly Islands mula pa noong 2022, kung saan pinalawak ang reef ng sampung ulit hanggang umabot sa 1.94 square km at hinukay ang isang kanal na kayang padaanin ang malalaking barkong pandigma.
Kinondena ng Foreign Ministry ng China ang mga aktibidad na ito sa isang press briefing, tinawag itong pagpapalawak sa mga bahurang "illegally occupied".
Gayunpaman, mas malawak pa ang land reclamation ng China, na may 16 na artipisyal na isla na itinayo sa nakalipas na dekada.
Ayon sa ulat ng Center for Strategic and International Studies, ang China ang may pananagutan sa 65% ng pagkasira ng mga coral reef sa South China Sea, ang pinakamataas sa lahat ng bansang nauugnay.
Diplomatikong estratehiya
Sa kabila ng tumitinding alitan tungkol sa soberanya, nananatiling mahinahon ang tugon ng Vietnam dahil sa malapit nitong ugnayang pang-ekonomiya sa Beijing.
Ang China ang pinakamalaking trading partner ng Vietnam, na may lumalagong kooperasyon sa imprastruktura at pamumuhunan.
Noong Pebrero 19, inaprubahan ng National Assembly ng Vietnam ang isang $8 bilyong pautang mula sa China para sa pagtatayo ng isang 390.9 km na riles ng tren na dadaan sa siyam na lalawigan, mula Lao Cai hanggang Haiphong na dadaan ng Hanoi.
Samantala, inilipat ng mga kumpanyang Chinese ang kanilang operasyon patungong Vietnam upang maiwasan ang US-China trade war. Ayon sa Financial Times, ang mga bagong pamumuhunan mula sa China ay kumakatawan na sa halos isang-katlo ng kabuuang pamumuhunan sa Vietnam.
Naghahangad ang diplomatikong estratehiya ng Vietnam ng maingat na balanse sa pamamagitan ng pagpapalakas ng kooperasyong pangseguridad kasama ang United States, Japan, Australia, at iba pang bansa.
Kamakailan, in-upgrade ng Vietnam ang ugnayan nito sa New Zealand sa antas ng isang komprehensibong strategic partnership.
Iniulat ng New Zealand Herald noong Pebrero 26 na pinag-iisipan ni New Zealand Prime Minister Christopher Luxon na mag-deploy ng isang barkong pandagat sa South China Sea sa huling bahagi ng taon upang palakasin ang kooperasyon sa Vietnam at makatulong sa pagpapanatili ng katatagan, seguridad, at kapayapaan sa rehiyon ng Indo-Pacific.