Ayon kay Shirin Bhandari | 2025-10-15

Nahaharap ang Pilipinas sa lumalalang pangamba sa dumaraming panghihimasok ng mga drone sa ilalim ng tubig ng Tsina sa karagatan nito, isang pagyayaring nagdudulot ng seryosong alarma sa seguridad at soberanya ng bansa.

Noong huling bahagi ng Setyembre, hindi inaasahang naging isyung pangseguridad ng bansa ang isang karaniwang pangingisda sa baybayin ng Linapacan, lalawigan ng Palawan, matapos makuha ng mga lokal na mangingisda ang isang bagay na may habang 12 talampakan (3.7 metro) at may markang Tsino.

Nagpakita ang bagay ng mga palatandaan ng matagal na pagkababad sa tubig-alat at kinilala kalaunan ng Philippine Coast Guard (PCG) bilang isang drone sa ilalim ng tubig. Nagbibigay-diin ang pagkakatuklas sa tumitinding banta ng hindi awtorisadong mga aktibidad ng dayuhan sa karagatan ng Pilipinas.

"Nakakabit ito sa isang matibay na metal na balangkas, na karaniwang makikita sa mga bahagi ng mga autonomous na sasakyan sa ilalim ng dagat na mas kilala bilang mga drone sa ilalim ng tubig," ayon sa tagapagsalita ng PCG na si Commodore Jay Tarriela.

May mahalagang papel sa pagsubaybay sa ilalim ng dagat at pagmamapa ng sahig ng dagat ang aparatong ito, na kadalasang ginagamit upang sukatin ang alat, temperatura, at lalim ng dagat.

Bagama't karaniwan ang mga aktibidad na ito sa pananaliksik sa karagatan, lumalabag sa pandaigdigang batas pandagat ang pag-deploy ng naturang teknolohiya nang walang pahintulot ng bansang may sakop.

Tumutukoy ang pagkakatuklas sa mga potensyal na iligal na pagmamanman at mga aktibidad sa pangangalap ng datos ng mga dayuhang kapangyarihan.

“Nagpakita ang mga na-recover na yunit ng mga kakayahan sa autonomous na pagproseso ng data, storage, at satellite transmission, kung saan nagbunyag ang isang kaso ng naka-encrypt na komunikasyon patungo sa mainland Tsina habang isinasagawa ang operasyon,” ayon sa pahayag ng PCG.

Sunud-sunod na kahina-hinalang drone

Bahagi ng mas malawak na pattern ng mga katulad na natuklasan ng PCG mula noong 2022 itongpagkabawi ng drone sa ilalim ng tubig.Hindi bababa sa lima ang mga underwater vehicle na natagpuan sa iba’t ibang rehiyon sa Pilipinas. Kabilang sa mga naunang natagpuan ang mga high-end communication module, mga battery pack, at mga logo na konektado sa mga kumpanya ng estado ng Tsina.

Ipinasa ng PCG ang bawat isa sa mga aparatong ito sa Philippine Navy para sa forensic analysis. Maaaring i-deploy ng Tsina itong mga dronebilang bahagi ng mas malawak na kampanya sa pagsubaybay at pagmamapa na nagta-target sa mga rutang pandagat ng Pilipinas at kritikal na imprastraktura ng datos, ayon sa ipinapahiwatig ng pattern.

Iniugnay ng pagsusuri ng forensic ang ilang naunang drone sa mga Tsinong defense contractor, kinumpirma ni Tarriela. Natuklasan sa ilang yunit ang mga China Telecom subscriber identity module card, naka-encrypt na mga sistema ng komunikasyon at satellite transceiver, na may mga koneksyon sa mga kumpanyang nakabase sa Beijing.

Pinuri ng PCG ang mabilis na pagkilos ng mga lokal na mangingisda sa pag-uulat ng drone. Nananatili itong "vigilant sa pangangalaga sa ating maritime domain at pagprotekta sa kabuhayan ng ating mga mangingisda," sinabi ni PCG Commandant Adm. Ronnie Gil Gavan.

"Nagpapakita ang insidenteng ito ng pangangailangan para sa patuloy na kamalayan ng komunidad at isang whole-of-nation na diskarte upang hadlangan ang mga hindi awtorisadong aktibidad sa ating mga katubigan," dagdag ni Gavan.

Isang mahalagang rehiyon

Nagaganap ang nakakabahalang dalas ng mga pagkakatuklas ng drone sa gitna ng tumitinding tensyon sa pagitan ng Tsina at Pilipinas, partikular saDagat Timog Tsina, kung saan may magkakapatong na pag-angkin sa teritoryo ang mga bansa.

Nagtataglay din ang rehiyon, na mahalaga para sa internasyonal na pagpapadala ng kalakal, ng mahahalagang reserbang langis at gas. Itinuturing ng mga analyst ang mga drone na bahagi ng mas malawak na estratehiyang ekspansyonista ng Tsina sa Timog Dagat Tsina.

Sa unang bahagi ng taong ito, natuklasan ng mga ahensya ng intelihensiya ng Pilipinasang mga aktibidad ng pagmamanman ng Tsina sa mga pasilidad ng militar sa bansa. Inaresto nila ang mga Tsino na pinaghihinalaang nangangalap ng mga sensitibong impormasyon sa pagdating ng mga barkong pandigma ng US sa Subic Bay naval base.

Nagmungkahi si Rocio Gatdula, isang defense economist na nakabase sa Estados Unidos at editor-in-chief ng Georgetown Security Studies Review, kung ano ang maaaring hinahanap ng Tsina sa mga katubigan na iyon.

"Maaaring kabilang sa mga layunin ng Tsina ang pagmamapa ng topograpiya sa ilalim ng dagat ng Pilipinas upang suportahan ang mga operasyong submarino at naval, pangangalap ng intelihensiya para sa mga layuning militar, nabigasyon, at pang-yaman, at pagpapatibay ng mga pag-angkin sa teritoryo sa pamamagitan ng pagmamanman at presensya," aniya sa isang panayam sa USNI News.

Nagbibigay-diin ang kamakailang pagkabawi ng drone sa potensyal ng Tsina na ikompromiso ang kamalayan sa sitwasyon ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas at upang bigyang-daan ang mga pagsalakay sa dagat sa hinaharap.

"Makakatulong ang pamumuhunan sa teknikal na suporta para sa pagsusuri ng mga nabawing drone sa kakayahan ng Maynila na kontrahin ang mga pagsalakay, mapahusay ang mga sistema ng maagang babala, at palakasin ang pagpigil laban sa patuloy na agresyong pandagat ng Tsina,” dagdag ni Gatdula.