Tác giả: Shirin Bhandari | 2025-10-03

Vương quốc Anh và Philippines đang tiến gần hơn một bước tới việc củng cố quan hệ quốc phòng. Hai bên đã nhất trí bắt đầu đàm phán về một đề xuất Hiệp định Lực lượng Viếng thăm (SOVFA).

Theo truyền thông địa phương, thỏa thuận này sẽ thể hiện ý định của London trong việc củng cố vị thế tại khu vực an ninh Ấn Độ – Thái Bình Dương, giữa bối cảnh căng thẳng leo thang ở Biển Đông

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với hơn 80% Biển Đông và coi Đài Loan là một tỉnh ly khai của mình.

Trong chuyến thăm Manila ngày 16/9, Quốc vụ khanh Quốc phòng Vương quốc Anh, Ngài Vernon Coaker, đã trao một bức thư từ Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey gửi Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto C. Teodoro Jr., khởi xướng các cuộc thảo luận về SOVFA.

Hợp tác chặt chẽ với London

Nếu được ký kết, hiệp định sẽ cho phép binh sĩ Anh tạm thời hiện diện tại Philippines trong các hoạt động quân sự chung, đồng thời mở rộng khuôn khổ hợp tác quốc phòng song phương.

Trong năm nay, Vương quốc Anh sẽ lần thứ tư tham gia cuộc tập trận đa quốc gia Sama Sama.

Bình luận về ý định chính thức hóa hợp tác quốc phòng của London, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto C. Teodoro Jr. nhận định: “Đó là biểu hiện rõ ràng nhất cho thấy một quốc gia sẵn sàng ủng hộ tuyên bố chủ quyền của chúng ta tại Biển Tây Philippines”.

Thông báo được đưa ra trùng thời điểm với chuyến thăm cảng Manila của tàu HMS Richmond..

Tàu HMS Richmond là khinh hạm tham gia chiến dịch Highmast kéo dài tám tháng của Nhóm Tác chiến Tàu sân bay Vương quốc Anh tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Nhóm tác chiến này đang phối hợp với 30 quốc gia thông qua các cuộc tập trận và chuyến thăm cảng trên khắp châu Á và các khu vực khác.

Ông Coaker, trong chuyến thăm Philippines, khẳng định: “Việc Nhóm Tác chiến Tàu sân bay Vương quốc Anh được triển khai tới Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương phản ánh tầm quan trọng của khu vực này đối với an ninh và thịnh vượng của Vương quốc Anh”.

Ông Coaker phát biểu trên tàu HMS Richmond: “Chưa bao giờ Vương quốc Anh và Philippines có sự đồng thuận lớn như hiện nay”.

Bước tiếp theo đối với SOVFA là Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. phải phê chuẩn việc tiến hành đàm phán chính thức.

Ông Teodoro ghi nhận có “rất nhiều sự tương đồng và gắn kết” với Vương quốc Anh.

Ông nói trước Hạ viện Philippines rằng: “Họ cũng sẵn sàng kết nối lĩnh vực hàng hải của mình với khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”.

Ông Teodoro nói thêm: “Chúng tôi kỳ vọng sẽ có thêm nhiều đối tác lực lượng thăm viếng, vì đó là sự thể hiện mức độ ủng hộ cao nhất đối với Phán quyết Trọng tài, đối với các quyền chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia của chúng ta, cũng như những giá trị mà chúng ta theo đuổi”.

Tăng chi tiêu quốc phòng

Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Philippines (DND) đã đề xuất ngân sách 295,2 tỷ peso (tương đương 5,1 tỷ USD) cho năm 2026, trong đó 95% dành cho Lực lượng Vũ trang Philippines.

Nếu được thông qua, lực lượng hải quân sẽ nhận mức tăng ngân sách lớn nhất, với khoản bổ sung 8,3 tỷ peso (143 triệu USD), tương đương tăng 16,4% so với mức 51 tỷ peso (880 triệu USD) của năm nay.

Ông Teodoro cho biết hải quân sắp tiếp nhận tám khinh hạm mới và cần thêm cơ sở hạ tầng như xưởng đóng tàu và bến cảng.

Ngày 17/9, phát biểu trước các thành viên Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Philippines, ông Teodoro nói: “Khả năng tự cường của Philippines, xét trên nền tảng quốc phòng quốc gia, là điều thiết yếu. … Quốc gia càng nhỏ thì sức răn đe phải càng phải mạnh”.

Trung Quốc phản đối

Trung Quốc nhiều lần cảnh báo về sự hiện diện quân sự của các nước ngoài khu vực tại Biển Đông, cho rằng điều này gây gia tăng căng thẳng và đe dọa các quyền chủ quyền của mình.

Người phát ngôn Bộ Tư lệnh Chiến khu Đông của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA), Shi Yi, cho biết vào ngày 12/9 rằng lực lượng hải quân và không quân Trung Quốc đã theo dõi tàu khu trục USS Higgins của Mỹ và tàu HMS Richmond khi hai tàu này đi qua Eo biển Đài Loan.

Người phát ngôn Shi tuyên bố: “Hành động của Mỹ và Anh đã phát đi những tín hiệu sai lệch và phá hoại hòa bình, ổn định tại Eo biển Đài Loan”.

Theo tờ Times of London, các tiêm kích Trung Quốc đã thực hiện những động tác “tiêu diệt mang tính răn đe” xung quanh khinh hạm Anh và mô phỏng các đợt tấn công không bắn đạn thật, trong khi các tàu chiến Trung Quốc bám theo nhóm tàu này, bao gồm cả HMS Prince of Wales, khi đi qua Quần đảo Trường Sa.

Mở rộng mạng lưới thỏa thuận

Manila đã thiết lập một mạng lưới các hiệp định quân sự song phươngkhi đối đầu với Trung Quốc – quốc gia lớn hơn rất nhiều.

Philippines hiện duy trì các hiệp định với Nhật Bản, Úc và New Zealand và dự kiến sớm ký một hiệp định với Canada.

Vào tháng 5, Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ đã triển khai Hệ thống Tác chiến Ngăn chặn Tàu Hải quân (NEMESIS), còn gọi là “sát thủ diệt hạm”, tới Bắc Luzon vàBatanes, cách Đài Loan khoảng 140 km.

Nếu được ký kết, SOVFA Anh – Philippines sẽ biến Vương quốc Anh trở thành quốc gia châu Âu thứ hai, sau Pháp, theo đuổi hiệp định tương tự với quần đảo này.

Ông Coaker nhận định: “Quan hệ giữa Vương quốc Anh và Philippines bền chặt và tiếp tục phát triển. Cùng nhau, chúng ta có thể góp phần định hình một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương hòa bình, ổn định và thịnh vượng”.