Tác giả: Tai Lu | 2025-10-22

Các cuộc diễn tập quân sự gần đây của Trung Quốc đã cho thấy Bắc Kinh có thể bao vây và bóp nghẹt Đài Loan bằng cách phong tỏa các tuyến hàng hải, qua đó có thể cắt đứt nguồn nhập khẩu duy trì năng lượng sống của hòn đảo này.

Theo Wall Street Journal (WSJ) ngày 7 tháng 10, hiện nay Đài Loan phụ thuộc vào vận tải đường biển cho 97% nhu cầu năng lượng của mình và nếu bị phong tỏa hoàn toàn, thì dự trữ khí tự nhiên hóa lỏng của hòn đảo này có thể cạn kiệt chỉ trong vòng 11 ngày — một đòn giáng nặng nề vào khả năng phát điện của Đài Loan.

Dễ bị tổn thương vì phong tỏa

Ông Alexander Huang, phó giáo sư tại Viện Sau Đại học về Quan hệ Quốc tế và Nghiên cứu Chiến lược thuộc Đại học Tamkang ở thành phố Tân Bắc, Đài Loan, cho biết với tờ Focus: Phần lớn việc vận chuyển năng lượng của Đài Loan phụ thuộc vào các tuyến đường biển.

Ông nhận định: “Nếu các chủ tàu hoặc công ty vận tải biển không muốn mạo hiểm cung cấp năng lượng cho Đài Loan do các biện pháp gọi là cô lập, cách ly hoặc phong tỏa, thì chúng tôi thực sự sẽ phải đối mặt với một vấn đề vô cùng nghiêm trọng”.

Bất kể Đài Loan có dự trữ bao nhiêu khí tự nhiên hóa lỏng, nếu Trung Quốc phong tỏa Đài Loan, thì “điều đó sẽ tác động đến tâm lý công chúng và giá cả trong nước, qua đó giúp Trung Quốc đạt được mục tiêu”, ông Chi Yue-yi, trợ lý nghiên cứu tại Ban Nghiên cứu Chính trị, Quân sự và Chiến lược Tác chiến của Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Đài Loan, cho biết với tờ Focus.

Ông cho rằng, điều then chốt là ngay từ đầu phải ngăn ngừa không để xảy ra tình huống như vậy.

Hai thượng nghị sĩ Mỹ Pete Ricketts và Chris Coons đã giới thiệu một dự luật vào tháng 9 nhằm giúp Đài Loan bảo đảm nguồn cung khí tự nhiên hóa lỏng ổn định từ Mỹ, trong đó bao gồm việc Mỹ cung cấp bảo hiểm cho các hãng vận tải biển để duy trì hoạt động giao hàng ngay cả khi bị đe dọa.

Thượng nghị sĩ Ricketts cho biết mình đồng bảo trợ dự luật này sau khi tham gia một cuộc mô phỏng chiến tranh do Tổ chức Bảo vệ Các Nền Dân chủ (FDD) thực hiện, trong đó cho thấy Đài Loan sẽ cạn kiệt nguồn LNG chỉ sau 11 ngày bị phong tỏa.

Thượng nghị sĩ Ricketts nói với Wall Street Journal (WSJ) rằng: “Điều này thực sự cho thấy đây có thể là gót chân Achilles đối với Đài Loan”.

Wall Street Journal đưa tin rằng, các cuộc mô phỏng chiến tranh do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) thực hiện cho thấy, mặc dù Đài Loan có thể duy trì nguồn năng lượng trong thời gian ngắn, nhưng nếu phong tỏa kéo dài, hòn đảo này vẫn sẽ cần đến sự can thiệp của Mỹ.

Nguồn cung LNG sẽ chỉ đủ dùng chưa đến hai tuần, còn than đá chỉ khoảng bảy tuần và việc thiếu điện có thể làm gián đoạn hoạt động sản xuất, đặc biệt làđối với ngành công nghiệp bán dẫn – rất thiếu yếu đối với chuỗi cung ứng toàn cầu, các nghiên cứu chỉ ra.

Các nhà phân tích cho rằng, nếu bị phong tỏa, Đài Loan sẽ buộc phải tìm kiếm sự hỗ trợ từ nước ngoài.

Đài Loan cần trở thành ‘đảo nhím’

Ông Huang cho biết, nhiều đối tác nước ngoài lo ngại về an ninh của Đài Loan đã kêu gọi hòn đảo này trở thành một “đảo nhím”, bằng cách dồn nguồn lực vào các hệ thống phòng thủ khiến việc xâm lược trở nên phải trả giá đắt và khó khăn.

Tuy nhiên, ông cho rằng càng tập trung vào phòng thủ cố định, thì Đài Loan sẽ càng bị giảm khả năng triển khai sức mạnh và bảo vệ các tuyến hàng hải của mình.

Ông nói thêm: “Nếu muốn Đài Loan trở thành ‘đảo nhím’, thì các nước khác phải đóng vai trò như ‘Uber Eats’ của Đài Loan”. Hải quân Đài Loan chủ yếu có năng lực phòng thủ gần bờ và thiếu khả năng hộ tống tầm trung lẫn tầm xa, có nghĩa là Đài Loan sẽ phải phụ thuộc vào sự hỗ trợ từ bên ngoài để duy trì dòng cung ứng.

Nếu Trung Quốc phong tỏa Đài Loan hoặc viện cớ “kiểm tra bất ngờ” để hành động, thì sự can thiệp của quốc tế sẽ vừa cần thiết vừa không thể tránh khỏi, vì những hành động như vậy có thể bị xem là bước dạo đầu cho chiến tranh và đe dọa các tuyến hàng hải trọng yếu toàn cầu, ông Chi nêu ra.

Lợi ích quốc tế trong ngành bán dẫn Đài Loan

Ông Chi cho biết, ngành bán dẫn của Đài Loan có tầm ảnh hưởng toàn cầu và các quốc gia phát triển đặc biệt cần đến những con chip cao cấp này, vì vậy “hoàn toàn có lý do để can thiệp”.

Ông Chi nhận định, sự hợp tác quốc tế mạnh mẽ và bền vững chính là “biện pháp răn đe chiến lược lớn nhất”, giúp giảm bớt ý định của Trung Quốc về phong tỏa và mạo hiểm đối mặt với phản ứng dữ dội từ cộng đồng quốc tế.

Wall Street Journal đưa tin rằng 30% lượng khí tự nhiên hóa lỏng của Đài Loan hiện được nhập khẩu từ Qatar và Tổ chức Bảo vệ Các Nền Dân chủ (FDD) đã xác định đây là một điểm dễ bị gây áp lực, bởi Trung Quốc là khách hàng lớn hơn và có thể sử dụng ảnh hưởng của mình đối với Qatar.

Các nhà phân tích cho rằng việc tăng tỷ lệ nhập khẩu LNG của Mỹ — lên cao hơn mức hiện chiếm 10% — sẽ giúp Đài Loan giảm bớt ảnh hưởng của Trung Quốc đối với an ninh năng lượng của mình.

Trong năm nay, Tập đoàn Dầu khí CPC của Đài Loan đã ký thư bày tỏ ý định với tiểu bang Alaska nhằm mua hàng triệu tấn khí tự nhiên hóa lỏng và có thể đầu tư vào các dự án đường ống và hóa lỏng tại địa phương.

Ông Chi cho rằng, về vấn đề này, việc đa dạng hóa rủi ro nguồn cung, đồng thời nhận được sự bảo vệ từ Mỹ sẽ là chiến lược hiệu quả hơn.

Ông Huang đề xuất một chính sách được diễn đạt súc tích: “Tăng cường quân đội để duy trì hòa bình — chiến thắng mà không cần giao chiến”.

Ông nói rằng: “Cơ hội chiến thắng lớn nhất nằm ở việc ngăn ngừa chiến tranh. Một khi chiến tranh đã nổ ra, thì kết cục sẽ không bao giờ tốt hơn trước khi nó nổ ra”.