Ayon kay Tai Lu | 2025-10-22

Ipinakita ng mga kamakailang ehersisyong militar ng Tsina kung paano maaaring palibutan at sakalin ng Beijing ang Taiwan sa pamamagitan ng pagharang sa mga ruta nito sa dagat, na posibleng makaputol sa mga inaangkat ng isla na nagbibigay-buhay dito.

Kasalukuyang umaasa ang Taiwan sa mga padala sa dagat para sa 97% ng pangangailangan nito sa enerhiya, at kung tuluyang mapuputol, maaaring maubos ang mga reserba nito ng liquefied natural gas (LNG) sa loob ng 11 araw, isang matinding dagok sa kapasidad nitong lumikha ng kuryente, ayon sa Wall Street Journal (WSJ) noong Oktubre 7.

Vulnerable sa blockade

Nakasalalay ang karamihan sa transportasyon ng enerhiya ng Taiwan sa mga rutang pandagat, sinabi ni Alexander Huang, isang associate professor sa Graduate Institute of International Affairs at Strategic Studies ng Tamkang University sa New Taipei City, Taiwan, sa Focus.

Kung hindi handang ipagsapalaran ng mga may-ari ng barko o mga kumpanya ng pagpapadala ang pagsuplay ng enerhiya sa Taiwan dahil sa tinatawag na pag-iisa, mga hakbang sa kuwarentenas o pagbangkulong, " tiyak na haharap tayo sa isang napakaseryosong problema," aniya.

Gaano man karami ang imbentaryo ng LNG sa Taiwan,kung magpapataw ng pagbangkulong ang Tsina sa Taiwan, “magkakaroon ito ng epekto sa ating pampublikong sentimento at mga presyo sa Taiwan, kaya makakamit nila ang kanilang layunin,” sinabi ni Chi Yue-yi, isang assistant research fellow sa Division of Chinese Politics, Military and Warfighting Concepts sa Institute for National Defense and Security Research ng Taiwan, sa Focus.

Ang susi ay upang maiwasan ang ganitong sitwasyon na mangyari sa unang lugar, aniya.

Nagpanukala ang mga senador ng US na sina Pete Ricketts at Chris Coons ng batas noong Setyembre upang tulungan ang Taiwan na matiyak ang tuluy-tuloy na suplay ng LNG ng Amerika, kabilang ang US insurance para sa mga shipper upang panatilihing dumadaloy ang mga paghahatid kahit na nasa ilalim ng pagbabanta.

Sinabi ni Ricketts na nag-co-sponsor siya ng panukalang batas matapos lumahok sa isang larong pandigma na isinagawa ng Foundation for Defense of Democracies (FDD), na nagpakita na mauubusan ang Taiwan ng LNG sa loob lamang ng 11 araw ng pagbangkulong.

“Tunay na itinampok nito kung paano ito magiging Achilles’ heel ng Taiwan,” sinabi ni Ricketts sa WSJ.

Natuklasan ng mga larong pandigma ng Center for Strategic and International Studies na bagaman pansamantalang kayang mapanatili ng Taiwan ang enerhiya, kakailanganin pa rin nito ang interbensyon ng US kung magpapatuloy ang blockade, iniulat ng WSJ.

Tatagal ang mga suplay ng LNG ng mas mababa sa dalawang linggo at karbon ng humigit-kumulang pitong linggo, na malamang na makagambala sa pagmamanupaktura ang pagra-rasyon ng kuryente, lalo nasa mga semiconductor na kritikal sa mga pandaigdigang supply chain, natuklasan ng mga pag-aaral.

Kung haharap ang Taiwan sa isang pagbangkulong, kakailanganin nitong humingi ng tulong sa ibang bansa, ayon sa mga analyst.

Maging isang hedgehog

Maraming dayuhang katuwang na nag-aalala sa seguridad ng Taiwan ang nag-udyok dito na maging isang ‘isla ng parkupino’ sa pamamagitan ng pagbubuhos ng mga yaman sa mga sistemang pananggala na ginagawang magastos ang pagsalakay, sinabi ni Huang.

Ngunit kung mas magpokus ang Taiwan sa nakapirming depensa, mas kaunti ang kakayahan nitong magpakita ng kapangyarihan o protektahan ang mga daanan ng dagat nito, aniya.

“Kung gusto ninyong maging hedgehog ang Taiwan,” dagdag niya, “kailangang maging ‘Uber Eats’ ng Taiwan ang mga dayuhang bansa.” Pangunahing may kakayahan ang hukbong-dagat ng Taiwan sa depensang malapit sa baybayin at kulang sa medium- at long-range escort capacity, ibig sabihin aasa sa suporta sa labas ang hukbong-dagat upang mapanatiling dumadaloy ang mga suplay.

Kung haharangin ng Tsina ang Taiwan o gagamit ng "hindi ipinaalam na mga inspeksyon" bilang isang dahilan, magiging parehong kinakailangan at hindi maiiwasan ang internasyonal na interbensyon, dahil makikita bilang isang pasimula ng digmaan at magbabantasa pangunahing pandaigdigang ruta ng pagpapadala ang mga naturang aksyon, sinabi ni Chi.

Pandaigdigang interes sa mga semiconductor ng Taiwan

May pandaigdigang epekto ang industriya ng semiconductor ng Taiwan, at partikular na kailangan ng mauunlad na bansa ang mga high-end na semiconductor na ito, kaya "may sapat na dahilan upang mamagitan," sabi ni Chi.

“Ang malakas at napapanatiling internasyonal na kooperasyon mismo ang nagsisilbing ‘pinakamalaking estratehikong pagpigil,’ na nagpapababa sa kagustuhan ng Tsina na ipataw ang pagbalungkong at harapin ang pandaigdigang pagtutol,” sinabi ni Chi.

Iniulat ng Wall Street Journal na kasalukuyang nagmumula sa Qatar ang 30% ng LNG ng Taiwan, na tinukoy ng FDD bilang isang potensyal na pressure point, dahil ang isang mas malaking customer Tsina at maaaring gumamit ng impluwensya sa Qatar.

Makakatulong ang pagtaas ng importasyon ng US LNG ng Taiwan mula sa kasalukuyang 10% na antas na mabawasan ang impluwensya ng Tsina sa seguridad ng enerhiya ng Taiwan, sinabi ng mga analyst.

Pumirma ng liham ng layunin sa Alaska ang CPC Corporation ng Taiwan ngayong taon upang bumili ng milyun-milyong tonelada ng LNG at posibleng mamuhunan sa lokal na mga proyekto ng pipeline at liquefaction.

Sa usaping ito, magiging mas mahusay na estratehiya ang pag-iiba-iba ng mga panganib sa suplay habang nakakakuha ng proteksyon sa US,” sinabi ni Chi.

Iminungkahi ni Huang ang isang maikling pahayag ng polisiya: "Palakasin ang militar upang mapanatili ang kapayapaan, upang manalo nang hindi nakikipaglaban."

“Nasa pagpigil sa pagsiklab ng digmaan ang pinakamainam na pagkakataon ng tagumpay. Kapag nagsimula na ang digmaan, hindi kailanman magiging mas mabuti ang kinalabasan kaysa bago ito nagsimula,” sinabi niya.