Nguồn: Focus | 2025-11-26

Bắc Kinh đang áp dụng mô thức phủ nhận và cáo buộc trả miếng trong những vùng biển tranh chấp gay gắt ở Biển Đông, theo các nhà phân tích.

Việc Trung Quốc gần đây phủ nhận hành vi gây nhiễu thông tin liên lạc trong lúc Lực lượng Vũ trang Philippines làm nhiệm vụ tiếp tế cho tàu BRP Sierra Madre là một phần của mô thức này.

Các tàu chính phủ Trung Quốc đã gây nhiễu liên lạc khi lực lượng Philippines chuyển vật tư thiết yếu lên con tàu thời Thế chiến II đã được cho mắc cạn này — có vai trò là tiền đồn lãnh thổ ở Bãi Cỏ Mây (Ayungin Shoal theo tiếng Tagalog và Renai Jiao theo tiếng Trung), hai quan chức cấp cao của Philippines cho biết ngày 18/11.

Ngày 14/11, lực lượng Philippines đã vận chuyển thực phẩm, nhiên liệu và một đợt luân phiên nhân sự hải quân mới đến Sierra Madre bất chấp sự hiện diện và theo dõi của các tàu thuộc Hải cảnh Trung Quốc (CCG) và các tàu khác, các quan chức nói với Associated Press với điều kiện giấu tên.

Kể từ năm ngoái, quân đội Philippines đã tiến hành 12 chuyến tiếp tế cho Sierra Madre.

Nhưng trong chuyến mới nhất này, CCG đã gây nhiễu liên lạc tại và xung quanh bãi cạn, rõ ràng là để ngăn chặn hoạt động giám sát bằng drone của Hoa Kỳ và các lực lượng quốc tế khác, một quan chức cho biết.

Đầu tháng này, Thủy quân lục chiến Mỹ đã tạm thời triển khai một đơn vị drone Reaper để hỗ trợ an ninh hàng hải Philippines và tăng cường năng lực răn đe ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Bắc Kinh lập tức phủ nhận tuyên bố của Manila và có những cáo buộc đáp trả.

Một nguồn tin giấu tên từ quân đội Trung Quốc ngày 19/11 gọi các cáo buộc của Philippines là bịa đặt và là một nỗ lực nhằm leo thang căng thẳng, theo Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc.

Đây là luận điệu quen thuộc của Trung Quốc.

Các đụng độ gần Sierra Madre

Bãi cạn này là điểm nóng lịch sử giữa Manila và Bắc Kinh, bên luôn khẳng định những yêu sách chủ quyền, thường bị tranh chấp gay gắt, đối với hơn 80% diện tích Biển Đông, bao gồm cả ngư trường san hô này.

Một tòa án quốc tế năm 2016 đã bác bỏ yêu sách lãnh thổ bao trùm của Trung Quốc, nhưng Bắc Kinh từ chối tuân thủ phán quyết.

Trung Quốc nhiều lần yêu cầu di dời Sierra Madre, con tàu được Philippines cố tình cho mắc cạn vào năm 1999.

Sau nhiều tháng đụng độ gần bãi cạn, hai bên đã ký một thỏa thuận tạm thời vào tháng 7/2024 nhằm giảm căng thẳng trong các chuyến tiếp tế của Philippines cho Sierra Madre.

Nhưng hồi tháng 8, Trung Quốc đã triển khai các tàu CCG và tàu dân quân, trong đó có tàu trang bị súng máy hạng nặng, cùng với một máy bay trực thăng và một drone giám sát đến khu vực này. Các hành động của Trung Quốc bao gồm áp sát tàu Philippines và sử dụng vòi rồng.

Cùng tháng đó, sự xuất hiện ngắn hạn của một tàu kéo hải quân Trung Quốc ở bãi cạn đã dấy lên lo ngại về khả năng tàu Sierra Madre bị kéo đi.

Bắc Kinh mô tả vai trò của mình trong việc “cho phép” tàu dân sự Philippines chuyển nhu yếu phẩm đến Sierra Madre như một cử chỉ thiện chí nhân đạo.

Một điểm nóng khác

Bãi cạn Scarborough, một chuỗi rạn san hô và đá ngầm hình tam giác cách Luzon khoảng 120 hải lý về phía tây, là một khu vực tranh chấp khác, nơi hành động quân sự hung hăng của Trung Quốc đi kèm với những lời phủ nhận chính thức.

Tháng 5 vừa rồi, các tàu hải quân và hải cảnh Trung Quốc đã thực hiện những “thao tác liều lĩnh” suýt dẫn đến va chạm với một tàu tuần tra Philippines, quân đội Philippines cho biết, đồng thời công bố video và hình ảnh vụ việc.

Trung Quốc phủ nhận có hành vi sai trái, cáo buộc tàu Philippines đã “xâm nhập trái phép” vào vùng biển quanh Bãi Scarborough, nơi Bắc Kinh gọi là Đảo Huangyan.

Trong một vụ việc đáng chú ý khác, Bắc Kinh từ chối thừa nhận vụ va chạm giữa hai tàu Trung Quốc trong lúc truy đuổi một tàu Philippines gần Bãi Scarborough hồi tháng 8.

Một video kịch tính do Manila công bố cho thấy một tàu CCG phun vòi rồng vào tàu tuần tra Philippines trước khi tăng tốc truy đuổi. Trong quá trình rượt đuổi, tàu CCG chuyển hướng để chặn tàu Philippines nhưng lại lao vào một tàu khu trục hải quân Trung Quốc, làm vỡ phần mũi của chính mình.

Bất chấp chứng cứ video,năm ngày sau đó, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Jiang Bin cáo buộc Manila khiêu khích và tuyên bố sẽ có “các biện pháp đáp trả cần thiết".

Thỏa thuận tạm thời

Philippines đã vạch trần các hành vi cưỡng ép và bất hợp pháp của Trung Quốc ở Biển Đông bằng cách thúc đẩy “sáng kiến minh bạch” của chính mình.

“Chiến lược minh bạch của Manila đã phơi bày sự gây hấn trên biển của Trung Quốc, khi giới chức Philippines thường xuyên công bố video và ảnh chụp các vụ việc, đồng thời mời đại diện truyền thông lên tàu tuần tra”, tạp chí Indo-Pacific Defense Forum đưa tin ngày 11/11.

Kể từ năm 2022, trong 245 vụ việc, các tàu CCG đã tông, chặn đường và sử dụng vòi rồng cũng như tia laser nhắm vào tàu cá và tàu tiếp tế của Philippines, theo Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Theresa Lazaro.

Philippines đã nộp 47 công hàm phản đối Trung Quốc từ đầu năm đến nay liên quan đến tình trạng thù nghịch leo thang của Bắc Kinh ở Biển Đông, bà Lazaro nói ngày 14/10.

“Các dữ liệu cho thấy người dân Philippines nhận thức rõ vai trò then chốt của minh bạch trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia và duy trì luật pháp quốc tế”, Jeffrey Ordaniel, Chủ tịch kiêm CEO của We Protect Our Seas — một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở ở Manila chuyên giải quyết tranh chấp tại Biển Tây Philippines và Biển Đông rộng lớn hơn — cho biết.

“Minh bạch không chỉ là một chiến lược truyền thông — mà là điều kiện tiên quyết để đối phó hiệu quả với các hành động phi pháp của Bắc Kinh ở Biển Đông”, ông nói với Indo-Pacific Defense Forum.