oleh Wu Qiaoxi | 2025-07-08

Jepun sedang bersedia untuk melancarkan ujian laut dalam penggalian unsur nadir bumi berhampiran Minamitorishima (Pulau Marcus) pada Januari 2026, satu langkah yang dilihat sebagai usaha strategik untuk mengurangkan pergantungan kepada bekalan China di tengah-tengah kebimbangan global yang semakin meningkat terhadap keselamatan mineral kritikal.

Tapak dalam Zon Ekonomi Eksklusif Jepun dianggarkan menyimpan kira-kira 230 juta tan nadir bumi-endapan. Deposit itu boleh memenuhi keperluan kobalt Jepu selama 75 tahun dan permintaan nikelnya selama kira-kira 11 tahun, Nikkei Asia melaporkan pada 24 Jun.

Ujian itu akan dijalankan oleh kapal penggerudian saintifik Chikyu, yang akan mendapatkan semula endapan dasar laut dari kedalaman 5,500 meter -- percubaan terdalam seumpamanya.

Jepun adalah satu-satunya negara yang menjalankan perlombongan dasar laut berskala komersial bagi unsur nadir bumi, yang penting untuk kenderaan elektrik, turbin angin dan elektronik termaju.

"Matlamatnya adalah untuk mendapatkan bekalan domestik untuk meningkatkan keselamatan negara, dan bukannya untuk membolehkan syarikat swasta mendapat keuntungan daripada penjualan nadir bumi," kata Shoichi Ishii, pengarah program platform nasional Pejabat Kabinet untuk pembangunan lautan yang inovatif, kepada Reuters pada Julai.

Jika berjaya, percubaan itu boleh menandakan satu kejayaan dalam strategi jangka panjang Jepun untuk membangunkan bekalan alternatif mineral kritikal, yang semakin dilihat sebagai aset ekonomi dan sebagai leveraj geopolitik.

Inisiatif Jepun merupakan sebahagian daripada usaha antarabangsa yang lebih luas untuk mengurangkan pergantungan kepada China terhadap mineral kritikal.

Pada 1 Julai, menteri luar Jepun, Amerika Syarikat, Australia dan India, yang dinamakan kumpulan Quad, mengumumkan inisiatif baharu untuk meningkatkan kerjasama dalam rantaian bekalan mineral, lapor Kyodo News.

"Kami amat bimbang tentang pengecutan yang mendadak dan kebolehpercayaan masa depan rantaian bekalan utama, khususnya untuk mineral kritikal," kata barisan menteri Quad dalam satu kenyataan bersama.

"Pergantungan kepada mana-mana negara untuk memproses dan menapis mineral kritikal dan pengeluaran barangan derivatif mendedahkan industri kita kepada paksaan ekonomi, manipulasi harga dan gangguan rantaian bekalan, yang seterusnya menjejaskan keselamatan ekonomi dan negara kita," tambah mereka.

Pengumuman itu berikutan komitmen serupa yang dibuat pada sidang kemuncak G7 di Kanada pada bulan Jun, dengan para pemimpin berjanji untuk meningkatkan standard alam sekitar dan kebolehkesanan serta menyokong pelaburan dalam pengeluaran dan pemprosesan mineral.

Risiko berkembang

Cengkaman China terhadap bahan nadir bumi semakin menngetat baru-baru ini. Pada bulan April, ia mengumumkan sekatan eksport dan keperluan pelesenan ke atas tujuh unsur nadir bumi dan produk magnet yang berkaitan.

Kini sekatan itu secara tidak rasmi mellibatkan item yang tiada dalam senarai larangan rasmi.

Dasar baharu ini telah mencetuskan kelewatan yang tidak dapat diramalkan merentas industri yang bergantung kepada bahan dari China, daripada elektronik hinggalah pertahanan.

"Selagi ia mengandungi walaupun satu perkataan sensitif [seperti magnet], kastam tidak akan mengeluarkannya -- ia akan mencetuskan pemeriksaan, dan apabila berlaku, ia boleh mengambil masa satu atau dua bulan," kata seorang jurujual di pengeksport magnet China kepada Financial Times pada 30 Jun.

"Sebagai contoh, rod titanium dan tiub zirkonium juga ditahan," kata jurujual itu. "Barang terkawal sebenarnya ialah serbuk titanium. Walaupun rod dan tiub kami tiada dalam senarai kawalan, ia masih tidak dilepaskan."

Seorang pegawai Eropah, bercakap secara tanpa nama kepada Reuters pada 29 Jun, berkata bahawa China hanya mengeluarkan bilangan lesen yang "sangat minimum" untuk menghalang penutupan pengeluaran di Eropah.

Walau bagaimanapun, kelewatan tetap berterusan, terutamanya untuk produk yang dihalakan melalui negara ketiga seperti India atau yang dipautkan kepada pengguna akhir yang berpangkalan di AS.

Pengkritik menyifatkan rejim pelesenan China sebagai "sangat invasif," yang memerlukan firma menyerahkan pengisytiharan pengguna akhiri, rancangan pengeluaran, data pelanggan dan juga gambar kemudahan yang terperinci.

"Ini bukan sekadar pelesenan -- ia adalah pengawasan yang kompetitif," Dewardric McNeal, pengarah urusan dan penganalisis dasar kanan di Longview Global, menulis dalam penulisan khas pada 29 Jun di CNBC.com.

China menguasai pasaran nadir bumi, menyumbang 70% perlombongan global dan lebih 90% penapisan, serta menghasilkan 92% magnet neodimium-besi-boron yang penting yang digunakan dalam teknologi utama.

Walaupun usaha baru-baru ini oleh Amerika Syarikat dan Jepun untuk mempelbagaikan bekalan, pemerhati memberi amaran bahawa rantaian bekalan global kekal sangat terdedah kepada pengembangan dan pelaburan pesat China dalam sektor tersebut.