Oleh Focus | 2025-12-08

Jepun dan Filipina telah meningkatkan kerjasama pertahanan dengan latihan tentera laut baharu di Laut China Selatan.

Angkatan Tentera Filipina (AFP) dan Angkatan Pertahanan Diri Maritim Jepun (JMSDF) menamatkan MCA dua hala kali ketiga pada 29 November. Latihan laut sehari itu bertujuan meneruskan “perkembangan berterusan dalam kerjasama pertahanan antara kedua-dua negara,” menurut kenyataan AFP pada 30 November di X.

AFP menghantar frigat berpandu peluru berpandu BRP Antonio Luna, helikopter anti-kapal selam AW159 Wildcat tentera laut dan pesawat pemantauan C-208B tentera udara. JMSDF menghantar kapal pemusnah JS Harusame dan helikopter anti-kapal selam SH-60K, menurut AFP.

Latihan-latihan saling kendalian tentera termasuk pergerakan yang diselaraskan, pengurusan stesen dan latihan bergambar yang memerlukan kapal mengekalkan formasi yang tepat, lapor saluran elektronik industri Baird Maritime.

Latihan pendaratan silang geladak menyaksikan helikopter AW159 tentera laut Filipina berulang kali mendarat di geladak penerbangan kedua-dua kapal untuk membiasakan kru udara serta anggota kapal dengan prosedur geladak masing-masing dan meningkatkan penyelarasan bagi operasi penerbangan, menurut AFP.

MCA berlangsung susulan berkuatkuasanya Perjanjian Akses Timbal Balik antara Tokyo dan Manila pada 11 September, yang membenarkan penempatan pasukan secara timbal balik dan digambarkan oleh kedua-dua kerajaan sebagai langkah besar dalam kerjasama keselamatan mereka.

Kedua-dua negara mempunyai pertikaian dengan China berhubung kawalan beberapa pulau dan memerhatikan pembangunan ketenteraan China selama berdekad-dekad dengan penuh kebimbangan.

Perdebatan eksport peluru berpandu

Sebagai sebahagian daripada kerjasama yang berkembang, beberapa saluran berita melaporkan bahawa Jepun mempertimbangkan eksport sistem Peluru Berpandu Permukaan ke Udara Julat Sederhana Type 03 (Chu-SAM) berasaskan trak kepada Filipina.

Kyodo News melaporkan bahawa perbincangan tidak rasmi mengenai penjualan telah berlangsung ketika kerajaan pimpinan Perdana Menteri Sanae Takaichi berusaha melonggarkan sekatan pemindahan peralatan pertahanan.

Kementerian Pertahanan Jepun menolak laporan tersebut secara terbuka. Dalam e-mel kepada Stars and Stripes pada 4 Disember, jurucakap kementerian menyatakan bahawa tiada perbincangan mengenai eksport Chu-SAM dengan Manila, sambil menekankan bahawa Jepun terus menjalin pelbagai pertukaran dengan Filipina berkaitan kerjasama peralatan dan teknologi pertahanan.

Laporan yang sama turut menyebut bahawa sistem Type 03, yang dikerahkan di Pulau Ishigaki pada hujung rantaian Nansei, direka untuk memintas pesawat dan peluru berpandu jelajah susulan peningkatan aktiviti ketenteraan China berhampiran Taiwan dan di Laut China Timur.

Peningkatan pertahanan lebih menyeluruh

Selama beberapa dekad, peraturan “lima kategori” Jepun telah mengehadkan eksport peralatan pertahanan yang siap dipasang kepada peralatan untuk penyelamatan, pengangkutan, amaran, pengawasan dan penyapuan periuk api.

Kerajaan serta parti pemerintah sedang bersiap untuk memansuhkan peraturan tersebut sekitar musim bunga 2026 melalui pindaan garis panduan operasi, menurut laporan Yomiuri pada 2 Disember. Langkah ini bertujuan mengukuhkan industri pertahanan Jepun dan memperluas kerjasama dengan negara-negara sehaluan, sambil menambah perlindungan baharu terhadap penggunaan senjata yang dieksport.

Stars and Stripes turut melaporkan bahawa Parti Liberal Demokratik yang memerintah Jepun berikrar untuk meneruskan usaha memansuhkan had lima kategori itu, dan Kementerian Pertahanan mengesahkan bahawa pemansuhan sekatan tersebut sedang dipertimbangkan.

Pemindahan kapal-kapal pembinasa

Jepun sementara itu sedang mengadakan perundingan dalam pemindahan kapal-kapal pengiring pembinasa kelas Abukuma yang terpakai kepada Tentera Laut Filipina. Pada Julai, Yomiuri melaporkan bahawa Tokyo merancang untuk mengeksport enam kapal kelas Abukuma yang telah dinyahkhidmat, yang bakal menjadi pemindahan pertama kapal pengiring pemusnah JMSDF kepada negara lain sekiranya rancangan tersebut direalisasikan. Laporan itu kemudian diulangi oleh saluran termasuk GMA News dan Naval News.

Naval News memetik Ketua Tentera Laut Filipina, Laksamana Madya Jose Ma. Ambrosio Ezpeleta, yang menyatakan bahawa perbincangan masih pada peringkat awal dan jumlah kapal serta jadual pemindahan belum diputuskan. Kapal kelas Abukuma, yang dioptimumkan untuk peperangan anti-kapal selam dan anti-kapal, berpotensi meningkatkan keupayaan Filipina untuk meronda dan mempertahankan tuntutan maritim negara tersebut di Laut China Selatan.

Yomiuri melaporkan bahawa Jepun merancang untuk mengubah suai kapal berkenaan serta memasang peranti dan sistem telekomunikasi yang diminta Filipina.

Kemungkinan eksport sistem pertahanan udara jarak sederhana oleh Jepun, digabungkan dengan pemindahan aset tentera laut utama, dijangka memberikan lonjakan penting kepada pertahanan udara berasaskan darat Filipina yang terhad. Pada akhirnya, kerjasama pertahanan yang semakin kukuh antara Jepun dan Filipina membentuk komponen baharu yang penting dalam usaha menstabilkan keseimbangan kuasa di Laut China Selatan.