Ayon kay Jarvis Lee | 2025-06-30

Ilang kabiguan din ang hinarap ng Beijing habang sinusubukang palawakin ang impluwensya nito sa mga bansang-isla ng Pasipiko.

Noong huling bahagi ng Mayo, idinaos ng China sa Xiamen ang “China-Pacific Island Countries Foreign Ministers’ Meeting,” kung saan inanyayahan ang mga foreign minister at iba pang kinatawan mula sa 11 na bansang-isla sa Pasipiko bilang bahagi ng pagsisikap ng China na palawakin ang impluwensiya nito sa South Pacific.

Sa magkasanib na pahayag na inilabas matapos ang pagpupulong, muling pinagtibay ang prinsipyo ng “One China,” ngunit hindi nito tahasang sinuportahan ang layunin ng Beijing na “muling pag-isahin ang bansa.”

Sa pahayag na inilabas ng China, kinilala ng lahat ng kalahok na bansa na “iisa lamang ang China sa buong mundo, na ang Taiwan ay isang hindi maihihiwalay na bahagi ng teritoryo ng China, at na ang pamahalaan ng People’s Republic of China ang tanging lehitimong pamahalaang kumakatawan sa buong China.”

Binigyang-diin sa pahayag na "mariing tinututulan ng China ang anumang anyo ng 'kasarinlan ng Taiwan' at naninindigang isusulong ang layunin nitong “muling pag-isahin ang bansa.” Iginiit pa nito na ang posisyong ito ay “nakakuha ng malawak na pang-unawa at suporta sa nasabing pagpupulong."

Ang pinagsanib na pahayag ngayong taon ay nagpakita ng malaking pagkakaiba sa mga nakaraang taon, kung saan hindi tahasang binanggit ang Taiwan.

“Di tulad noong mga nakaraang taon, ang pahayag ngayon ay nagbibigay ng higit na pansin sa isyu ng Taiwan, kabilang na ang mas matitinding pananalita hinggil sa muling pag-iisa ng bansa,” ayon kay Anna Powles, associate professor sa Center for Defense and Security Studies ng Massey University sa New Zealand, sa panayam ng Australian Broadcasting Corporation noong Mayo 29.

Gayunman, binigyang-diin niya na nanatiling “malabo” ang posisyon ng mga bansang-isla sa Pasipiko, dahil tanging “pag-unawa at suporta” lamang ang kanilang ipinahayag at hindi tahasang kinatigan ang muling pag-iisa.

Hindi dumalo sa pagpupulong ang Palau, Tuvalu, at Marshall Islands, mga bansang may ugnayang diplomatiko sa Taiwan.

Bagama’t layunin ng China na mapaunlad ang kooperasyon sa pagsasanay ng mga pulis at sa mga pag-uusap ukol sa seguridad kasama ang mga bansa sa South Pacific, naging maingat ang ilang kalahok na bansa.

Ayon kay Powles, “patuloy na nagpiprisinta ang China bilang alternatibong katuwang sa seguridad at sa pagpapatupad ng batas ng mga bansang-isla sa Pasipiko.”

“Gayunpaman, hindi pa rin malinaw kung gaano kalawak ang suporta mula sa mga bansa sa Pasipiko, maliban sa Solomon Islands at Kiribati,” sabi niya, at idinagdag na “tatlong ministerial dialogue hinggil sa seguridad at pagpapatupad ng batas ang naisagawa na, ngunit wala pa ring makabuluhang resulta sa buong rehiyon hanggang ngayon.”

Samantala, ipinagpaliban ng Melanesian Spearhead Group na kinabibilangan ng Solomon Islands, Papua New Guinea, Vanuatu at Fiji ang pagpapatibay sa una nitong pinagsanib na estratehiya sa seguridad, ayon sa ulat ng Reuters noong Hunyo 26.

Iniulat na sa nasabing estratehiya, pinag-iisipan ang China bilang posibleng katuwang sa seguridad.

Lalong lumabo ang mga talakayan dahil sa mga hindi pagkakasundo hinggil sa isyu ng Taiwan at sa mga alyansa ng mga kasaping bansa. Dahil kinukumbinsi ng Beijing ang grupo at pinondohan pa nito ang punong-tanggapan sa Vanuatu, ang pagkaantala ay nagdulot ng mga tanong kung hanggang saan aabot ang impluwensiya ng China.

Estratehikong halaga

Karamihan sa mga bansa sa South Pacific ay maliliit at may limitadong laki ng ekonomiya; tanging ang Papua New Guinea lamang ang may populasyong higit sa isang milyon.

Nananatiling may malaking estratehikong halaga ang rehiyon para sa Beijing.

Saklaw ng mga katubigan nito ang mahahalagang daanan ng barko para sa kalakalan, mga linya ng submarine cable, malalalim na daungan at mga seabed na posibleng mapagkukunan ng mga likas na yaman.

Kung sakaling sumiklab ang alitan sa pagitan ng China at United States, o ng China at Australia, maaaring maging estratehikong larangan ng mga labanan ang South Pacific.

Sa mga nagdaang taon, mas pinaigting ng China ang presensya nito sa South Pacific.

Noong Pebrero, nagsagawa ito ng mga live-fire naval exercise sa paligid ng Australia at Tasman Sea, na nagpakita ng presensya ng militar nito sa rehiyon.

Kasabay nito, pinalalim ng China ang mga bilateral na ugnayan sa rehiyon. Halimbawa, noong Pebrero, lumagda ang Beijing ng isang komprehensibong estratehikong pakikipagsamahan sa Cook Islands – isang hakbang na nagdulot ng pagkabahala ng mga tradisyonal na kaalyado tulad ng Australia at New Zealand.

Ayon sa isang pag-aaral noong Abril ng Small States and the New Security Environment, isang pandaigdigang inisyatiba ng pananaliksik, nagtayo rin ang China ng dose-dosenang daungan, paliparan, at pasilidad para sa komunikasyon sa buong South Pacific na maaaring magsilbing mga “estratehikong himpilan” para sa mga operasyong militar.

Saklaw ang tinatayang 3,000 na milya mula sa Papua New Guinea hanggang sa Samoa – na 40 milya lamang ang layo mula sa American Samoa – bumubuo ang mga lokasyong ito ng tinatawag na “string of pearls” o isang network ng mahahalagang pasilidad.

Ayon sa ulat, kung magkaroon man ng alitan sa hinaharap, maaaring magsilbing kuta ang mga lugar na ito sa pakikipagpaligsahan ng China sa impluwensiya ng United States at ng mga kaalyado nito.

Sa isang naunang ulat ng Newsweek na inilathala noong Abril, binanggit ni Domingo I-Kwei Yang, may-akda ng pag-aaral at assistant research fellow sa Institute for National Defense and Security Research ng Taiwan, na ginagamit ng China ang mga pamumuhunang dayuhan at ang Belt and Road Initiative (BRI) upang palawakin ang impluwensiyang militar nito.

Ang BRI ay isang proyekto ng China na naglalayong magtayo ng pandaigdigang imprastruktura nang sa gayon ay mailuwas ng mga mahihirap na bansa ang kanilang raw materials patungong China.

Halimbawa, tahimik na muling itinayo ng China ang Port Luganville sa Vanuatu, kabilang ang mga pantalang angkop sa mga barkong pandigma.

Ang mga pasilidad na ito – mga daungan man, istasyon ng pangingisda, himpilan ng aviation o mga data center – ay maaaring maging mahahalagang puwesto para sa mga bantay ng People's Liberation Army, na magpapalawak sa estratehikong naaabot ng China sa Pacific.

Diplomasya ng pagtulong

Bukod sa pagpapalawak ng militar at imprastruktura, pinalalim pa ng Beijing ang presensya nito sa rehiyon sa pamamagitan ng mga proyekto sa ilalim ng BRI at ng diplomasya ng pagtulong.

Sa nakalipas na limang taon, nahikayat nito ang ilang diplomatikong kaalyado ng Taiwan sa rehiyon na ilipat ang kanilang katapatan sa Beijing. Kabilang rito ang Nauru, Solomon Islands at Kiribati.

Sa pinakahuling pagpupulong ng mga foreign minister, muling gumamit ang China ng mga multilateral na plataporma upang patatagin ang impluwensya nito sa rehiyon.

Inanunsiyo nito ang paglulunsad ng bagong mekanismo para suportahan ang pamamahala ng mga sakuna sa rehiyon, gayundin ang planong isulong ang 100 na "maliit ngunit mahusay" na mga proyekto sa susunod na tatlong taon bilang bahagi ng pinagbuting balangkas ng BRI.

Nangako rin ito na mamumuhunan ng $2 milyon para sa malinis na enerhiya at sa iba pang mga sektor upang matulungan ang mga bansang-islang harapin ang mga hamon sa pagbabago ng klima.