Ayon sa Focus at AFP | 2025-09-03

BEIJING -- Nagdaos ang Beijing ng isang napakalaking parada ng militar noong Setyembre 3 upang gunitain ang ika-80 anibersaryo ng pagtatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, kung saan idineklara ni Chinese President Xi Jinping na ang China ay "hindi mapipigilan” habang pinamunuan niya ang kanyang ikatlong malawakang pagsusuri sa mga sundalo sa Tiananmen Square.

Dinaluhan nina Pangulong Vladimir Putin ng Russia at Pinunong Kim Jong Un ng North Korea, layunin ng okasyon na pagsamahin ang makasaysayang paggunita, pagpapakita ng lakas-militar at pagpapamalas ng kakayahan at mga alyansang pampulitika ng China.

'Soberanya, pagkakaisa, integridad ng teritoryo'

“Ang dakilang muling pagbangon ng bansang China ay hindi mapipigilan, at ang marangal na adhikain para sa kapayapaan at pag-unlad ng sangkatauhan ay tiyak na magtatagumpay,” ayon kay Xi.

Bagamat hindi niya tahasang binanggit ang Taiwan, na itinuturing ng China bilang bahagi ng teritoryo nito , nanawagan siya sa kanyang hukbo na “matatag na pangalagaan ang pambansang soberanya, pagkakaisa, at integridad ng teritoryo.”

Ang okasyon ngayong taon ang ikatlong pagkakataon ni Xi na suriin ang mga sundalo mula sa itaas ng Tiananmen Gate simula nang maupo siya sa pwesto. Hindi tulad ng nakalipas nang isang dekada, nang gamitin ni Xi ang parada noong 2015 upang ipahayag ang pagbawas ng 300,000 sundalo at mangakong ang China ay “hindi kailanman maghahangad ng hegemonya,” walang ipinakitang ganitong mga palatandaan ng pakikipagkasundo sa kanyang talumpati ngayong 2025.

Sa halip, itinampok nito ang isang dekada ng mga malawakang reporma sa militar kung saan pinasimple ang People's Liberation Army (PLA) tungo sa limang theater command, daan-daang matataas na opisyal ang naalis sa pwesto at lumaki ng mahigit sa 70% ang badyet para sa depensa.

Tatlong pinuno sa sentro ng atensyon

Ang tunay na umagaw ng pansin sa pandaigdigang mga headline ay ang di pangkaraniwang tagpo nina Xi, Putin, at Kim na magkasamang naglakad sa red carpet bago magsimula ang parada. Ipinakita sa pambansang telebisyon ang tatlong pinuno na nagkamayan at nag-uusap -- isang eksenang puno ng simbolismo sa gitna ng lumalalang tensyon sa pagitan ng kanilang mga bansa at ng Kanluran.

Ito ang unang pagkakataon na lumantad sa publiko si Kim kasama sina Xi at Putin, at pangalawa pa lamang sa mga naitalang pagbisita niya sa ibang bansa sa loob ng anim na taon.

“Ipinapakita ng China na mayroon itong kakayahang manghikayat at impluwensiyang pampulitika upang pagsamahin sina Putin at Kim Jong Un,” ayon kay Lam Peng Er ng East Asian Institute sa National University of Singapore.

Sa kabuuan, 26 na banyagang pinuno ang dumalo sa parada, karamihan ay mula sa Central Asia at Southeast Asia. Kapansin-pansin ang dami ng mga pinuno mula sa Southeast Asia, na nagpapakita ng pagsisikap ng Beijing na patibayin ang ugnayan sa katimugang rehiyon nito sa gitna ng mga tensiyon sa karagatan.

Una nang nagpahayag si Pangulong Prabowo Subianto ng Indonesia na hindi siya dadalo sa okasyon dahil sa kaguluhan sa loob ng bansa, ngunit hindi inaasahang dumating siya sa Beijing sa madaling araw ng Setyembre 3 at lumahok sa mga seremonya.

Kapansin-pansing wala ang mga pinuno mula sa Kanluran.

Mga Missile, drone, at laser

Itinampok sa 90 minutong parada ang ilan sa mga pinakamakabagong sandata ng China.

Inilarawan ng state media ang pagpapakitang ito bilang patunay ng isinusulong na modernisasyon ng PLA, habang masusing pinag-aralan ng mga banyagang defense analyst ang bawat kagamitang ipinakita.

Ang hindi inaasahang pagpapakita ng DF-61 intercontinental ballistic missile (ICBM) ay agad na naging nangungunang paksa sa social media sa China.

Hindi pa isiniwalat ang saklaw at kapasidad nito.

Ipinakita rin sa parada ang DF-5C ICBM, na inilalarawan ng Global Times na may kakayahang tumama “kahit saan sa mundo” at nakabantay upang pigilan ang digmaan.

Kasama rin sa mga ipinakita ang mga bagong antiship missile mula YJ-15 hanggang YJ-20, mga advanced na underwater drone tulad ng HSU100, ang LY-1 laser air defense platform, at ang HQ-29 na tinaguriang "satellite hunter." Ang mga buong pormasyon ng mga unmanned na sistema sa lupa, dagat, at himpapawid ay nagbigay-diin sa pagsulong ng China sa pakikidigma gamit ang mga drone .

Nasyonalismo at lehitimasyon

Bagaman ginugunita ng parada ang paglaban ng China sa Japan noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, sinabi ng mga kritiko na ang palabas ay mas nakatuon sa pampulitikang mensahe kaysa sa kasaysayan.

Ipinapakita ng Communist Party ang sarili bilang tagapagligtas ng bansa sa panahon ng digmaan, habang binabawasan naman ang mahalagang papel na ginampanan ng hukbong Kuomintang (Nationalist) sa maraming labanan, ayon sa ibang mga komentaryo.

Namuno sa China ang Partido Kuomintang mula 1928 hanggang 1949 bago matalo sa digmaang sibil at lumikas patungong Taiwan.

Dagdag pa sa mga sensitibong isyung pampulitika, dumalo sa parada ang dating chairwoman ng Kuomintang Party na si Hung Hsiu-chu, na bumiyahe mula Taiwan.

Umagaw ng pansin sa Taiwan ang kanyang presensya sa nasabing okasyon. Ipinagbawal ng pamahalaan nito ang pagdalo ng mga opisyal.