Ayon sa AFP | 2025-11-17

Sa malinaw na tanawin ng baybayin ng China na puno ng matataas na gusali, pinapatakbo ni Captain Huang Heng-chun ng Taiwanese Coast Guard ang kanyang patrol boat sa maalong tubig sa paligid ng isang grupo ng mga isla na kontrolado ng Taipei.

Naka-alerto si Huang at ang kanyang crew sa mga barko ng China Coast Guard, na mas madalas nang pumapasok sa mga sensitibong katubigan sa paligid ng Kinmen habang pinatitindi ng Beijing ang panggigipit sa Taiwan .

Inaangkin ng China ang buong Taiwan bilang bahagi ng teritoryo nito at nagbantang gagamit ng puwersa upang mapasailalim ito sa kanilang kontrol.

Sa layong 2 km lamang mula sa pinakamalapit na lokasyon ng China at 200 km mula sa Taiwan, ang Kinmen ay matagal nang nasa sentro ng tensyon sa pagitan ng Beijing at Taipei.

Noong huling bahagi ng Oktubre, nagkaroon ng bihirang pagkakataon ang mga journalist ng AFP na sumama kay Huang at sa kanyang mga kasamahan habang nagmamanman sa mga barko ng China sa katubigan sa paligid ng Kinmen.

Sinimulang magdagdag ng mga patrol malapit sa Kinmen ang Chinese Coast Guard nang mamatay ang dalawang Chinese noong Pebrero 2024 sa isang habulan ng Taiwanese Coast Guard malapit sa maliit na arkipelago.

Mula noon, "mas madalas na silang makita," sabi ni Huang, veteran ng Taiwanese Coast Guard sa Kinmen, sa AFP.

Apat na beses sa isang buwan pumapasok sa katubigan ng Kinmen ang mga barko ng Chinese Coast Guard. "Ngayon, mas maraming problemang kaugnay ng pambansang seguridad ang sakop ng aming trabaho," sabi ni Huang.

Sa kabila ng makipot na katubigan, nakikita ng AFP ang nagtataasang gusali ng lungsod ng Xiamen sa China, ang mga pantalan ng hindi pa tapos na Xiamen-Kinmen bridge, at ang bagong international airport ng Xiamen na nakatakdang buksan sa susunod na taon.

Ayon sa Taipei at sa mga analyst, bahagi ng ‘gray-zone’ operations ng Beijing laban sa Taiwan ang mga patrol ng China sa paligid ng Kinmen -- mga taktikang pamimilit na hindi umaabot sa digmaan.

Isa rin itong paraan ng China upang subukan ang mga taktika para sa posibleng pagharang ng Taiwan.

Umaasa ang China na "maramdaman ng publiko o ng mga mamamayan na ang lugar na ito ay sa kanila," sabi ni Huang. "Siyempre, hindi iyon totoo; hindi ito kailanman naging kanila.”

'Hindi maaaring lumaban nang todo'

Isinasagawa ng Taiwanese Coast Guard ang mga pagpapatrol para sa pagpapatupad ng batas sa paligid ng Kinmen 24 oras araw-araw, na tinutulungan ng coastal radar at thermal imaging systems upang matukoy ang mga barkong pangisda ng China, mga smuggler, at mga manlalangoy.

Sa mga nakaraang taon, nagkaroon ito ng "lalong mahalagang" papel sa pambansang seguridad, ayon kay Chia Chih-kuo, deputy director ng Kinmen-Matsu-Penghu Branch ng Coast Guard Administration.

Kasama rito ang pagmamanman sa mga barko ng Chinese Coast Guard at pagtugon sa mga kahina-hinalang sasakyang paikut-ikot malapit sa mga kable ng telecom sa ilalim ng dagat ng Taiwan.

Ayon kay Chia, "hindi sapat" ang mga kagamitan at tauhan ng ahensya para sa kanilang "lalong nagiging kumplikado at iba’t ibang misyon," at idinagdag niya na umaasa silang makakuha ng karagdagang pondo.

Ang coast guard ng Taiwan ay hindi kayang tapatan ang pwersang pandagat ng China , ang pinakamalaki sa buong mundo.

Kapag pumapasok sa katubigan ng Kinmen ang 1,000-ton na barko ng China, sinusundan sila ng Taiwan gamit ang 100-ton na mga bangka -- ang pinakamalaking mayroon sila doon, dahil sa mababaw na tubig malapit sa baybayin.

Gumagamit ang mga Taiwanese personnel ng radyo, loudspeaker, at LED signs upang paalisin ang mga Chinese.

May water cannon at 20mm na static machine gun din ang mga bangkang Taiwanese, ngunit maingat nilang iniiwasan ang labanan na "maaaring magdulot ng napakalaking problema," ayon kay Huang.

"Karamihan sa mga bansa, itinuturing ang Chinese Coast Guard bilang pangunahing hukbong-dagat sa rehiyon," sabi ni Alessio Patalano, espesyalista sa maritime strategy sa King’s College London.

"Gusto mong lumaban, ngunit hindi mo talaga maaaring imungkahi na lumaban nang todo," sabi ni Patalano sa AFP.

“Sino ang magtatangkang galitin ang China ngayon… para lang sa ilang isla na halos walang nakakaalam?”

'Tungkulin sa bayan'

Ang mga anti-landing spikes sa baybayin ng Kinmen at mga lumang kuta na nakaharap sa China ay malulungkot na alala ng mga nakaraang labanan ng arkipelago.

Nang manalo ang mga Chinese Communist insurgent sa civil war noong 1949, tumakas ang mga kalabang Nationalist sa Taiwan ngunit napanatili ang kontrol sa Kinmen.

Naging sentro ng tensyon ang mga isla noong Cold War at pinasabugan nang matindi ng China noong dekada 1950.

Ngunit nananatili pa rin ang matibay nilang ugnayan sa kanilang mas malaking karatig-bansa.

Nagbibigay ng tubig ang China sa Kinmen, at may ferry service na nagdadala sa mga taga-isla sa Xiamen para mamili o magnegosyo, na nagpapabalik naman ng mga turistang Chinese.

Malinaw na ipinahayag ng Beijing na nais nitong maging bahagi ang Kinmen sa pamamagitan ng pagpapalalim ng ugnayang pang-ekonomiya at imprastruktura nito sa China.

"Mahalaga" sa mga pagsisikap na iyon ang mga patrol ng coast guard, ayon kay Erik Green, isang analyst sa gray-zone activities ng China sa International Institute for Strategic Studies sa London, na isinulat niya noong Hulyo.

Sa kabila ng panganib ng digmaan, malinaw kay Huang ang papel ng coast guard sa pagtatanggol ng "soberanya at hurisdiksyon" ng Taiwan sa mga katubigan.

“Isa itong mahalagang tungkulin sa bayan," sabi niya.

“Hangga’t narito kami at ginagawa ang aming trabaho, ipinapakita nito na mayroon kaming awtoridad at kakayahang mamuno.”