Ayon kay Shirin Bhandari | 2025-11-21

Ang mga hepe ng depensa ng Pilipinas, Estados Unidos, Japan, at Australia ay naghayag ng suporta sa bagong Indo-Pacific defense council na layuning patatagin ang koordinasyon ng militar sa gitna ng tumitinding tensiyon sa China.

Sa pulong sa Kuala Lumpur, Malaysia, noong Nobyembre 1, sinabi ng apat na ministro na “nagpahayag sila ng suporta para sa balangkas upang magtatag” ng Indo-Pacific Chiefs of Defense Co-operation Council at nagkasundo na isulong ang gawain sa panukala.

Sa isang pinagsamang pahayag, sinabi ni Philippine Defense Secretary Gilberto Teodoro Jr., Australian Minister for Defense Richard Marles, Japanese Defense Minister Koizumi Shinjiro, at US Secretary of War Pete Hegseth ang “matinding pag-aalala sa mga destablisadong aksyon ng China sa East China Sea at South China Sea” at tinutulan ang “anumang unilateral na pagtatangka na baguhin ang status quo sa pamamagitan ng puwersa o pananakot.”

Binanggit ng mga lider ng depensa ang United Nations Convention on the Law of the Sea at ang “legally binding” na desisyon noong 2016 ng Permanent Court of Arbitration sa The Hague, na nagpawalang-bisa sa malawakang pag-angkin ng China sa pinagtatalunang karagatan. Kinumpirma din nila ang kanilang suporta sa Association of Southeast Asian Nations (ASEAN).

Ang pulong sa Kuala Lumpur ang ikalimang pagkakataon sa loob ng tatlong taon na nagtipon ang mga pinuno ng depensa ng apat na bansa, na binigyang-diin ang kanilang itinuring na sama-samang paninindigan para sa isang “malaya at bukas na Indo-Pacific.”

Nangako sila na palalakasin ang “coordinated defense cooperation activities,” kabilang ang mas masusing pagbabahagi ng impormasyon, magkasanib na pagsasanay, at mas advanced na koordinasyon sa operasyon.

Kinumpirma rin ng apat na bansa ang plano na lumahok sa Balikatan exercises sa Pilipinas sa susunod na taon.

Sinabi ng mga opisyal ng depensa na ang Balikatan 2026 ay magtitipon ng mga pwersa mula sa apat na bansa “upang palakasin ang magkasanib na kahandaan” sa pamamagitan ng malawakang drills, pagsasanay sa dagat, at mga koordinadong operasyon.

Pang-araw-araw na kooperasyon

Sinabi ng kagawaran ng depensa ng Maynila na inaasahang susuportahan ng panukalang konseho ang “mas maayos na pagkakatugma ng polisiya at mga layuning operasyonal,” na nagbibigay sa apat na bansa ng permanenteng mekanismo upang isakatuparan ang mataas na antas ng mga pangako sa pang-araw-araw na pagtutulungan ng militar.

Mabilis na pinalalawak ng Pilipinas ang network ng mga kasunduan sa depensa habang hinaharap nito ang patuloy na pagiging agresibo ng China sa South China Sea, isang mahalagang daanang-tubig na nagdadala ng halos $3 trilyon na kalakalan bawat taon.

Kabilang sa mga kamakailang kasunduan ang Reciprocal Access Agreement sa Japan, na nagpapahintulot sa mga tropa ng magkabilang panig na mag-deploy sa teritoryo ng isa't isa para sa pagsasanay at mga ehersisyo, at ang Status of Visiting Forces Agreement sa Canada, na karagdagan sa mga katulad na kasunduan sa Australia, New Zealand, at Estados Unidos.

Sinabi ni Security analyst Chester Cabalza, presidente ng Manila-based International Development and Security Cooperation, sa The Philippine Daily Inquirer na ang bagong inisyatiba ay “ipinakikita ang pagkakahawig sa Quad,” na tumutukoy sa Quadrilateral Security Dialogue ng Australia, India, Japan, at Estados Unidos, na isinusulong ang isang malaya at bukas na Indo-Pacific.

Aniya, magiging sentro ng koordinasyon ang South China Sea habang parehong nahaharap ang Maynila at Tokyo sa mga alitan sa karagatan at teritoryo sa Beijing, samantalang ang Washington at Canberra ay “matatag na tagasuporta” ng Pilipinas at Japan.

Dagdag ni Cabalza, makatutulong ang pagtatatag ng konseho upang gawing normal ang isang networked defense architecture sa rehiyon na nagpapanatili ng kaayusang nakabatay sa rehiyon nang hindi nilalabag ang kalayaan sa paglalayag at paglipad.

Sa bahagi nito, mariing binatikos ng Beijing ang panukalang konseho, tinawag itong isang politikal na mekanismo na naglalayong pigilan ang Beijing bilang bahagi ng Indo-Pacific strategy ng Estados Unidos.

Ikinatwiran ng mga komentaryo sa state-run na The Global Times na ang grupong binubuo ng apat na bansa ay sumasalamin sa “small-circle politics” at nagbabala na ang ganitong “mini-multilateral” na mga kaayusan ay magpapataas lamang ng tensyon sa halip na magpapatatag sa rehiyon.